- Trung tướng Trương Thiên Tô giữ chức Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam
- Trung tướng Trịnh Văn Quyết giữ chức Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam
Người thanh niên trẻ tuổi yêu nước
Trung tướng Vũ Nam Long (1921-1999) tên thật là Đoàn Văn Ưu, là một người con của quê hương Cao Bằng. Với tấm lòng yêu nước nồng nàn và tinh thần giác ngộ cách mạng, ngay từ khi còn là chàng thanh niên dân tộc Tày, Trung tướng Nam Long đã đi theo con đường cách mạng giải phóng dân tộc do Chủ tịch Hồ Chí Minh khởi xướng. Tháng 6/1941, Vũ Nam Long trở thành học viên Trường Quân sự Hoàng Phố (Trung Quốc), lúc ấy đồng chí mới tròn 20 tuổi. Trở về từ Trung Quốc, ông là 1 trong 34 đội viên đầu tiên của Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân, tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam ngày nay. Tại đây, ông là chính trị viên Trung đội 2 đồng thời là chính trị viên Trung đội 4 của đội Việt Nam tuyên truyền giỏi phóng quân.
 |
Trung tướng Vũ Nam Long (bên trái). Ảnh tư liệu. |
Sau những năm phấn đấu rèn luyện không mệt mỏi, tham gia các hoạt động cách mạng, tháng 1/1945, đồng chí vinh dự được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam. Đây là bước ngoặt quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của đồng chí Vũ Nam Long.
Nổi tiếng với tài bắn súng giỏi cùng võ công cao cường, ông đã được cấp trên tin tưởng giao phó nhiệm vụ chỉ huy đội cận vệ bảo vệ Bác trong thời gian Người ở chiến khu Việt Bắc. Rồi trong cuộc hành quân từ ATK về Hà Nội để chuẩn bị cho buổi ra mắt chính phủ cách mạng lâm thời, ông luôn theo sát Bác, bảo vệ Người an toàn khi Người đến ở ngôi nhà ở Phú Thượng và ngôi nhà số 48 Hàng Ngang. Đặc biệt, tại buổi lễ Tuyên ngôn Độc lập, cùng với tự vệ Thành Hoàng Diệu, Sở Liêm phóng và nhiều đơn vị chức năng khác, ông đã bảo vệ Chủ tịch Hồ Chí Minh thành công.
Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa non trẻ mới thành lập đứng trước nguy cơ bị thực dân Pháp quay trở lại xâm chiếm một lần nữa. Trong khí thế hừng hực hưởng ứng phong trào Nam tiến của Cao Bằng và các tỉnh miền Bắc, đồng chí xung phong gia nhập đoàn quân Nam tiến với tinh thần “Tất cả vì miền Nam ruột thịt”. Lúc này, ông được phân công làm Chi đội trưởng Nam tiến chiến đấu ở Nam Trung Bộ và Nam Bộ. Với trang bị vũ khí thô sơ, chi đội của ông đã lập nên nhiều chiến công, gây ra những khó khăn nhất định cho quân đội Pháp. GS Trần Văn Giàu đã có thư khen chi đội 3 Nam tiến do ông làm chi đội trưởng. Với sự giúp sức của chi đội 3, GS Trần Văn Giàu đã thoát khỏi vòng vây của giặc Pháp. Đặc biệt, với sự khiêm nhường, giản dị và sự anh dũng, quả cảm, ông được cấp dưới yêu mến, người dân địa phương dành nhiều tình cảm ưu ái. Chi đội 3 Nam tiến do ông chỉ huy đã được gọi bằng tên Chi đội Nam Long. Và dù lúc đó, ông chưa hề mang hàm Tướng nhưng người dân ở đây đã gọi ông là tướng Nam Long.
Vị tướng quân đội khiêm nhường, giản dị
Theo chia sẻ của ông Nam Tiến, con trai Trung tướng Nam Long, việc ông đổi tên từ Đoàn Văn Ưu sang bí danh Nam Long là thể hiện khát vọng giải phóng miền Nam, non song liền một dải. Đó là niềm mong mỏi lớn nhất trong cuộc đời binh nghiệp của ông. Và ông là người may mắn khi đã đi qua 2 cuộc trường chinh của dân tộc và được nhìn thấy đất nước thanh bình như đúng nguyện vọng của ông.
Sau Chiến thắng Việt Bắc Thu - Đông năm 1947, quân dân Cao Bằng và các tỉnh vùng Đông Bắc gấp rút chuẩn bị về mọi mặt cho Chiến dịch Biên giới năm 1950. Khi Chiến dịch Biên giới khai hỏa, quân ta đang giằng co với địch trên đường số 4, Đông Khê, thị xã Cao Bằng, tháng 9/1950, đồng chí được cấp trên phân công làm Chỉ huy phó Mặt trận Lạng Sơn. Từ tháng 12/1950 - 3/1955, đồng chí là Trung đoàn trưởng Trung đoàn 141, Tham mưu trưởng Đại đoàn 304, rồi đảm nhiệm Đại đoàn trưởng Đại đoàn 304.
Trong suốt cuộc đời binh nghiệp, Trung tướng Nam Long đã trải qua nhiều vị trí công tác khác nhau như Phó Tư lệnh kiêm Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh pháo binh, Phó Tư lệnh Quân khu Tả Ngạn, Tư lệnh Quân khu 4, Phó Tư lệnh Quân khu Trị - Thiên - Huế, Phó Giám đốc Học viện Quân sự cấp cao của Bộ Quốc phòng…Lĩnh vực công tác nào, đồng chí đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Suốt đời tận tụy phụng sự cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội, đồng chí được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Quân công hạng nhất, Huân chương Chiến thắng hạng nhất và nhiều danh hiệu cao quý khác.
 |
Trung tướng Vũ Nam Long. |
Trong ký ức của đồng nghiệp và gia đình, Trung tướng Nam Long là người ít nói, “hầu như không nói gì”, hiền như không nhưng lại được thực dân Pháp coi là “hùm xám Tây Bắc”. Với ông, nhiệm vụ nào Đảng giao, ông đều cố gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ. Một khi nhận nhiệm vụ là làm hết sức có thể và sau đó không mấy khi kể lại về những chiến công.
Con trai của Trung tướng Nam Long kể: “bố tôi không kể gì với con cháu trong nhà. Sau này cụ mất đi, các tướng tá trong quân đội kể lại thì mọi người biết vậy. Mọi chuyện đối với cụ là bình thường, đánh là thắng. Ông lúc nào cũng bình thường, cố gắng hoàn thành nhiệm vụ cao nhất”. Đặc biệt, ông không viết nhật ký, ra sách hồi ký kể về những năm tháng gian khổ đã đi qua. Khát vọng lớn nhất của ông là cùng đồng đội chiến đấu giành lại độc lập cho non sông, đất nước đã được hoàn thành và ông hạnh phúc với điều ấy.
Dẫu vậy, để có được nền hòa bình, độc lập như ngày nay, biết bao máu xương của các anh hùng liệt sĩ đã đổ xuống. Là một người chỉ huy, một vị tướng cấp cao của quân đội nhân dân Việt Nam, đã trải qua bao trận chiến, ông là người hiểu hơn ai hết cái giá của hòa bình. Trong không ít buổi gặp mặt đồng đội, ông thường lặng lẽ khóc vì tiếc thương và nhớ về những người đồng chí đã từng vào sinh ra tử.
Đến nay, Trung tướng Nam Long đã rời xa cõi tạm được gần 30 năm. Năm tháng qua đi, hình bóng về ông sẽ dần phai mờ nhưng hậu thế sẽ còn nhắc về ông như một vị tướng quân đội tận tụy, khiêm nhường và nhiều chiến công.
