Tôm hùm đất Trung Quốc sẽ là đại họa với Việt Nam nếu lọt ra môi trường

ANTD.VN -Tôm hùm đất Trung Quốc nếu bị phát tán ra ngoài môi trường sẽ đe dọa phá vỡ hệ sinh thái, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nên cần có biện pháp ngăn chặn, diệt trừ.

Ông Lê Trần Nguyên Hùng – Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Bảo tồn và Phát triển nguồn lợi thủy sản (Tổng cục Thủy sản –Bộ NN&PTNT) cho biết, tôm càng đỏ, tôm hùm đất là những loài ngoại lai vô cùng nguy hiểm. Chỉ cần phát tán ra ngoài môi trường sẽ đe dọa phá vỡ hệ sinh thái, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nên cần có biện pháp ngăn chặn, diệt trừ.

Đối với loài tôm càng đỏ, thực tế, từ tháng 5/2002, Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản I đã nhập và nuôi thử nghiệm tại Việt Nam nhưng kết quả cho thấy những tác hại khủng khiếp của chúng với đa dạng sinh học nên năm 2004, Bộ Thủy sản (nay là Bộ NN&PTNT) đã cấm nuôi loài tôm này.

Năm 2017, có một số hộ dân ở Đồng Tháp lén lút nuôi để xuất sang Trung Quốc, Bộ NN&PTNT đã chỉ đạo tiêu hủy và xử lý nghiêm.

Tôm hùm đất sẽ là đại họa cho môi trường Việt Nam nếu bị lọt ra ngoài

Đối với loài tôm hùm nước ngọt (tôm hùm đất), năm 2006 loài này cũng được nhập về Việt Nam từ Trung Quốc để nuôi thử nghiệm diện hẹp.

Năm 2008, Viện Nuôi trồng thủy sản I thực hiện đề tài khoa học về loài tôm này, nuôi thử nghiệm tại 3 tỉnh Phú Thọ, Ninh Bình, Hà Nam.

Tuy nhiên, kết quả cho thấy loài tôm này mặc dù có giá trị kinh tế nhưng ăn tạp và có tập tính đào hang sâu, nếu không được kiểm soát tốt sẽ ảnh hưởng rất lớn đến môi trường hệ sinh thái và sản xuất nông nghiệp nên việc nuôi loài tôm này dừng tại đó.

“Các báo cáo đều cho thấy,  việc tác động đến môi trường của loài tôm này cực kỳ khủng khiếp. Trong điều kiện quy mô sản xuất của Việt Nam còn nhỏ lẻ, khó kiểm soát, việc để lọt đối tượng này ra môi trường có thể là một đại họa”- ông Hùng nhấn mạnh.

Tôm càng đỏ (redclaw cray fish) có nguồn gốc từ Australia, Papua New Guinea sau đó lan ra nhiều quốc gia. Loài tôm này có kích thước lớn, vỏ cứng, nhẵn bóng, có màu xanh rêu điểm một số vạch màu đỏ trên lưng.

Loài này có khả năng sinh sống ở nhiều loại môi trường khác nhau, từ vùng ven biển nước lợ tới môi trường nước ngọt; môi trường sống ưa thích là những nơi có dòng chảy chậm.

Chúng thường ẩn nấp trong các hang hốc, rễ cây thủy sinh lớn ven bờ; là loài ăn tạp, thức ăn gồm các loại thực vật, động vật, mùn bã hữu cơ, đôi khi có thể ăn thịt lẫn nhau. Chúng có thể đào hang sâu tới 2m, phá hủy kênh mương, thủy lợi nên được xếp vào 100 loài nguy hiểm nhất trên thế giới.

Tôm hùm nước ngọt (redswam) còn gọi là tôm hùm đất cũng có những đặc điểm về hình thái giống tôm càng đỏ. Loài có nguồn gốc từ Bắc Mỹ, sau đó phát triển ra nhiều khu vực.

Loài này có màu đỏ sẫm, sống bò đáy, thích đào hang, ưa tối, chuyên hoạt động về đêm, chúng có thể đào hang trú ẩn sâu từ 1 -2m; sống được cả ở dưới nước lẫn trên cạn, chịu được nhiệt độ từ 0 – 37 độ C.

Đây là động vật ăn tạp thiên về thực vật, thức ăn bao gồm mùn bã hữu cơ, chế phẩm của ngũ cốc; cỏ, rong, tảo, ấu trùng động vật đáy, động vật thủy sinh…

Tôm hùm đất được xác định là loài xâm hại nguy hiểm, chúng nhanh chóng thiết lập quần đàn trở thành một loài chính trong hệ sinh thái mà nó sinh sống; xâm lấn ảnh hưởng đến loài bản địa; lây bệnh dịch; làm giảm nguồn lợi thủy sản.

Do thích đào hang sâu nên có thể làm hỏng hệ thống tưới tiêu, đê bao, hồ chứa, kênh mương, phá hoại lúa...

Trong khi đó, theo thống kê, trên địa bàn tỉnh Lào Cai, từ ngày 1/5 – 22/5, các lực lượng chức năng đã bắt giữ được 945kg tôm hùm đất Trung Quốc.

Tại Hà Nội, qua kiểm tra thực tế tại 19 chợ có kinh doanh sản phẩm thủy sản, 25 cơ sở kinh doanh thủy sản cho thấy không phát hiện cơ sở nào kinh doanh tôm càng đỏ và tôm hùm đất.

Hiện nay, việc kinh doanh, tiêu thụ chủ yếu thông qua mạng xã hội nên việc phát hiện, xử lý gặp nhiều khó khăn. Ông Hùng lo ngại là con số nhập lậu tôm hùm đất và tôm càng đỏ vào Việt Nam thực tế có thể lớn hơn nhiều.