Tinh thần lạc quan, yêu đời trong các sáng tác của cố họa sĩ Đỗ Hữu Huề

• Danh họa Tô Ngọc Vân và cái nhìn hướng về dân tộc
• Kỷ niệm 110 năm Ngày sinh danh họa Tô Ngọc Vân

Triển lãm vừa khai mạc sáng ngày 10/8 tại bảo tàng Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam và kéo dài đến hết ngày 16/8.

Họa sĩ Đỗ Hữu Huề (1935-2022) là người thầy đã gắn bó phần lớn cuộc đời và sự nghiệp sáng tác, đào tạo mỹ thuật với Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam. Học khóa Tô Ngọc Vân, khóa Trung cấp đầu tiên sau hòa bình lập lại năm 1954, ngay sau đó, họa sĩ Đỗ Hữu Huề tiếp tục theo học hệ Cao đẳng 5 năm đầu tiên của Trường Cao đẳng Mỹ thuật Việt Nam cùng với các họa sĩ như Vũ Giáng Hương, Nguyễn Thụ, Phạm Công Thành, Trọng Cát, Lê Thiệp, Đặng Quí Khoa... Tốt nghiệp năm 1962, họa sĩ Đỗ Hữu Huề đã ở lại trường làm giảng viên khoa Hội họa, giữ chức Phó chủ nhiệm khoa cho tới lúc nghỉ hưu. Năm 1995, ông được phong hàm Phó Giáo sư.

Cố PGS, họa sĩ Đỗ Hữu Huề

Năm nay, nếu còn ở cõi trần thì họa sĩ Đỗ Hữu Huề tròn 90 tuổi, cũng là 3 năm ông đi xa. Gia đình thực hiện di nguyện của ông, bày triển lãm “Sắc màu Đỗ Hữu Huề” tại trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam, nơi ông học tập và gắn bó 33 năm với sự nghiệp đào tạo nhiều thế hệ họa sĩ. Cùng với triển lãm, vợ con họa sĩ đã làm cuốn sách “Họa sĩ Đỗ Hữu Huề” giới thiệu về cuộc đời và sự nghiệp của ông do nhà xuất bản Mỹ thuật ấn hành tháng 7/2025.

Triển lãm giới thiệu những sáng tác mọi mặt đầy đủ hơn so với triển lãm cá nhân lần đầu năm 1996 và triển lãm năm 2016 cùng một đồng nghiệp của ông.

Các tác phẩm ở đây thể hiện trên nhiều chất liệu khác nhau được chọn trong số lượng lớn tác phẩm ông đã sáng tác mà gia đình lưu giữ. Tranh màu nước, bột màu có những bức ông vẽ từ năm còn đi học, có những bức vẽ khi đưa học sinh đi thực tế ở những vùng đất bom đạn ác liệt thời kỳ chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ trên miền Bắc: Thanh Hóa, Quảng Bình, Vĩnh Linh...

Người xem thưởng lãm tranh của cố họa sĩ Đỗ Hữu Huề

Các tác phẩm trưng bày trong triển lãm phản ánh cuộc sống, con người, đất nước trước cái nhìn nhân văn của họa sĩ, giới thiệu những bức họa chứa đầy cảm xúc yêu thương dành cho cuộc sống, con người và cảnh vật thiên nhiên thể hiện với sự trong trẻo của màu nước, tươi sáng của sơn dầu, acrilic, trầm lắng trong tranh sơn mài… những gam màu hay dùng gần với hiện thực, ngày càng tươi vui rực rỡ như bay cùng bút pháp.

Xem tranh, từ ký họa cho đến các tác phẩm được xây dựng một cách kinh viện, người xem sẽ cảm nhận được niềm lạc quan sống qua phong cách và tài năng của ông.

Phát biểu tại lễ khai mạc triển lãm, TS. Đặng Thị Phong Lan, Hiệu trưởng Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam cho biết, họa sĩ Đỗ Hữu Huề là người thầy của nhiều thế hệ sinh viên từ Trung cấp, Đại học, Cao học yêu mến, kính trọng bởi nhân cách ấm áp và cởi mở trong giảng dạy và khả năng truyền đạt những kiến thức, kỹ năng các vấn đề chuyên môn từ hình họa, ký họa thực tế đến sáng tác sơn dầu, khắc gỗ, sơn mài... Trong tâm trí của các thế hệ sinh viên, thầy là một họa sĩ có kiến thức hàn lâm nhưng luôn cởi mở với những tư duy sáng tác hiện đại, luôn khuyến khích cá tính và khả năng tìm tòi của nghệ sĩ trẻ.

Bà Đặng Thị Bích Ngân, nguyên Giám đốc Nhà xuất bản Mỹ thuật chia sẻ, trong suốt 33 năm dạy học, họa sĩ Đỗ Hữu Huề đã viết các giáo trình và tham gia cải tiến nhiều chương trình giảng dạy. Đặc biệt, nhiều năm, họa sĩ Đỗ Hữu Huề đã dẫn học sinh đi thực tập ở các vùng quê, ông luôn thị phạm cho học viên cách ký họa lấy tài liệu và vẽ cùng học sinh. Là con người hiền lành, vui tính, cởi mở, ông luôn được học sinh kính trọng và yêu quý. Tác phẩm của họa sĩ Đỗ Hữu Huề thường đề cập đến tình yêu đất nước và các hoạt động của con người, đặc biệt cảm xúc của ông dành nhiều cho Chủ tịch Hồ Chí Minh. Các tác phẩm: "Tuổi xanh nhịp bước theo chân Bác", "Bác Hồ thăm lớp vỡ lòng", "Cụ Huỳnh, cụ Hồ", "Bác Hồ đến thăm trường giao thông", "Bác Hồ đi công tác ở Việt Bắc", "Bác Hồ thăm trường mầm non Sao Sáng" đều được ông thể hiện rất thành công.

Bức tranh sơn dầu "Bác Hồ thăm lớp vỡ lòng", 1976, hiện đang lưu giữ tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

Học chuyên ngành sơn mài nhưng họa sĩ Đỗ Hữu Huề lại đa dạng trong chất liệu sáng tạo. Ông vẽ tranh sơn dầu, sơn mài, khắc gỗ, lụa và sáng tác tem và tranh cổ động.

Trong sự nghiệp sáng tác của mình, họa sĩ Đỗ Hữu Huề nhận được nhiều giải thưởng cấp quốc gia. Tiêu biểu như: Giải Nhất triển lãm tranh cổ động toàn quốc năm 1973 với tác phẩm "Tuổi xanh nhịp bước theo chân Bác", giải C triển lãm mỹ thuật toàn quốc năm 1976 với tác phẩm sơn dầu "Bác Hồ thăm lớp vỡ lòng". Ngoài ra, họa sĩ còn có tác phẩm khắc gỗ "Trục lúa trên sân kho hợp tác xã nông nghiệp" được sưu tập và trưng bày tại bảo tàng Phương Đông (Liên Xô cũ).

Nhiều tác phẩm và ký họa của thầy đang được lưu giữ và trưng bày tại bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam như "Bác Hồ thăm lớp học lòng" và tại bảo tàng trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam hiện cũng đang lưu giữ tác phẩm tranh sơn mài khổ lớn "Quần chúng cách mạng chiếm phủ Khâm Sai ở Hà Nội năm 1945" hay còn gọi là "Cướp chính quyền" do họa sĩ Đỗ Hữu Huề cùng các họa sĩ Nguyễn Văn bình, Nguyễn Trọng Cát đồng sáng tác.

Triển lãm "Sắc màu Đỗ Hữu Huề" diễn ra đúng thời điểm Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam kỷ niệm 100 năm thành lập, trở thành một trong những sự kiện đầy ý nghĩa như một sự tri ân những đóng góp to lớn của nhiều thế hệ giảng viên đối với sự nghiệp đào tạo mỹ thuật của nhà trường nói chung và với PGS, họa sĩ Đỗ Hữu Huề nói riêng.

Một số tác phẩm tại triển lãm:

Tác phẩm acrylic "Cụ Huỳnh, cụ Hồ", 1990

Tác phẩm "Chân dung họa sĩ Trần Văn Cẩn"

Tác phẩm acrylic 2004 "Có một ngày thu Hà Nội"

Tác phẩm màu nước 1963 "Nghệ nhân chèo Nguyễn Văn Mầm"

Tác phẩm sơn dầu 1961 "Bé ngủ"

Tác phẩm bột màu "Bờ biển Quảng Phú - Quảng Bình", 1969

Tác phẩm bột màu "Yêu", 1989