- Vụ ám sát Đại sứ Nga tại Thổ Nhĩ Kỳ: "Hành động khủng bố điên rồ và hèn hạ"
- Mexico bạo loạn bởi giá xăng tăng sốc
- Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ tiết lộ tổ chức đứng đằng sau vụ ám sát đại sứ Nga
Tuần hành biến thành bạo động ở Mexico do xóa bỏ trợ giá xăng
Chính phủ Mexico đã nhiều năm duy trì giá xăng thấp giả tạo nhờ vào quỹ trợ cấp khổng lồ, nhưng đến năm nay, điều này đã thay đổi. Các chi phí nhiên liệu được điều chỉnh để phù hợp với giá thị trường. Tuy nhiên, ngay khi giá xăng dầu tăng 20%, người dân ở ít nhất 19 bang của Mexico đã tuần hành phản đối trên khắp các đường phố, đường cao tốc, trạm xăng và cơ sở của Tập đoàn dầu khí quốc doanh Pemex.
An ninh bất ổn
Bạo lực cũng đã xảy ra ở vài nơi. Chỉ trong tuần đầu của năm mới, hàng nghìn doanh nghiệp bị lục soát, hơn 250 cửa hàng đã bị cướp phá. Khoảng 1.500 người bị bắt giữ và ít nhất 5 người thiệt mạng. Sau vụ cướp phá một trung tâm mua sắm ở Veracruz hôm 5-1, Thống đốc bang này, ông Miguel Angel Yunes đã kêu gọi tặng phiếu giảm giá trị giá 500 peso (khoảng 23 USD) cho người dân. “Tôi cũng bức xúc như các bạn về việc tăng giá xăng nhưng đây không phải là cách chứng minh”, ông Angel Yunes nói.
“Tình trạng bất ổn xã hội ở Mexico giống như ngọn lửa âm ỉ suốt thời gian qua được dịp bùng phát khi có thêm mồi lửa là tăng giá xăng”
Trong đám đông tuần hành ở trung tâm thành phố Mexico, Héctor Pérez, một quản lý bán hàng của một công ty bảo hiểm lý giải tại sao lại nổ ra làn sóng phản đối dữ dội sau quyết định tăng giá xăng dầu của chính phủ: “Không phải vì tất cả chúng tôi đều có xe ô tô. Khi giá xăng tăng lên, tất cả mọi thứ khác cũng tăng theo”. Cũng theo ông Héctor Pérez, Tổng thống Enrique Pena Nieto và đảng Cách mạng thể chế (PRI) đã đưa ra một chương trình nghị sự cải cách cơ cấu với lời hứa thúc đẩy tăng trưởng mọi mặt, nhưng đến nay nền kinh tế vẫn không mấy biến chuyển.
Nguyên nhân sâu xa
Thực tế, đồng peso Mexico đã sụt giảm mạnh sau khi ông Donald Trump trúng cử Tổng thống Mỹ và tuyên bố sẽ áp dụng một số chính sách nghiêm ngặt hơn với Mexico. Mức lương tối thiểu của Mexico hiện chỉ là 4 USD một ngày, vì thế người dân nước này rất nhạy cảm với việc tăng giá. Theo Bộ Giáo dục nước này, phí giao thông công cộng tăng cũng là một trong những nguyên nhân khiến học sinh trung học ở đây bỏ học. Ngày 9-1, thống kê chính chức cho thấy lạm phát của Mexico trong năm 2016 ở mức 3,36%, cao nhất trong 2 năm qua, nhưng dự báo có thể còn leo cao hơn nữa trong năm 2017.
Trong khi đó, hàng loạt bê bối tham nhũng xảy ra khiến công chúng cảm thấy rằng trong khi dân thường ra sức tiết kiệm chi tiêu thì các chính trị gia ngày càng giàu lên. “Các Thống đốc của đảng PRI vơ vét được rất nhiều tiền mà Tổng thống không thể ngăn chặn được”, ông Pérez đề cập đến trường hợp cựu Thống đốc bang Veracruz Javier Duarte, người hiện đang bỏ trốn sau khi bị buộc tội biển thủ công quỹ. Đáng chú ý, thông báo tăng giá xăng của Chính phủ Mexico được đưa ra ngay sau khi dư luận bức xúc vì mỗi thượng nghị sỹ được thưởng 11.000 USD trong dịp Giáng sinh.
Không chỉ là giá xăng, tình trạng thiếu nhiên liệu đã đe dọa làm tê liệt nền kinh tế Mexico vào những tuần cuối cùng của năm 2016. Ngay trước khi có thông báo tăng giá xăng, người dân Mexico đã phải xếp hàng dài tại khắp các trạm xăng vì khan hiếm xăng. Tình trạng này do nạn trộm cắp xăng từ hệ thống đường ống, hệ thống phân phối yếu kém, nhu cầu tăng lên và cả hiện tượng “găm hàng”.
Ngoài ra, chính từ chiến dịch cải tổ ngành năng lượng gần đây, người ta mới thấy được sự yếu kém “không tưởng” về cơ sở hạ tầng của ngành dầu mỏ nước này. Nhiều người băn khoăn một nước nhiều dầu mỏ như Mexico sao lại bị ảnh hưởng bởi giá nhiên liệu thế giới tăng? Câu trả lời là Mexico hiện nhập khẩu hơn 60% nhiên liệu vì các nhà máy lọc dầu nhiều năm qua hoạt động không hiệu quả.
Tuần trước, Tổng thống Pena Nieto phát biểu rằng đây là “biện pháp cần thiết” bởi việc trợ giá nhiên liệu tồn tại nhiều năm qua chỉ làm giàu cho người giàu và cắt giảm quỹ dành cho các chương trình xã hội đối với người nghèo. “Cố gắng duy trì mức giá xăng giả tạo sẽ buộc chúng ta phải cắt giảm các chương trình xã hội, tăng thuế hoặc tăng nợ nước ngoài, tạo ra rủi ro đối với sự ổn định của toàn bộ nền kinh tế”, Tổng thống Mexico nhấn mạnh.
