Suýt mất mạng vì tin lang băm, dùng thuốc Đông y có độc

ANTĐ - Có một thực tế, 80% nguồn dược liệu tại Hà Nội và các tỉnh phía Bắc hiện nay có nguồn gốc từ Trung Quốc, rất khó kiểm soát chất lượng. Trong khi đó, nhiều người vẫn giữ thói quen sử dụng thuốc Đông y một cách tùy tiện, dẫn đến những hậu quả khó lường.

Chuốc họa chỉ vì cả tin

2 tuần trở lại đây, khoa Hồi sức tích cực - BV Bạch Mai tiếp nhận một số bệnh nhân thập tử nhất sinh vào cấp cứu do dùng thuốc đông y. Điển hình là bệnh nhân G.T.H. (33 tuổi, ở Nam Định). Trước đó, bệnh nhân này đi khám tại một BV tuyến Trung ương và được các bác sĩ chẩn đoán viêm đa khớp, kê đơn thuốc cho uống trong vòng 1 tháng. Thế nhưng mới được 10 ngày, chị H. tự ý bỏ thuốc, tìm vào tận Thanh Hóa gặp một thầy lang ngoài 70 tuổi để bốc thuốc về sắc uống. Không những thế, chị còn được thầy lang này tiêm nhiều mũi tại nhà (không rõ thuốc gì).

Sau một thời gian điều trị và uống thuốc đông y do thầy kê, bệnh tình chị H. không những không thuyên giảm mà còn xuất hiện triệu chứng đau vùng thượng vị, vàng da, men gan tăng cao... Các bác sĩ khoa Hồi sức cấp cứu của BV Bạch Mai đã tích cực điều trị, đặt sonde dạ dày, lọc máu liên tục, truyền dịch…, song tình trạng suy gan, thận của bệnh nhân vẫn tiến triển ngày một nặng, bị sốc nhiễm khuẩn tại vị trí vết tiêm, tràn dịch màng phổi, nên đã tử vong.

Ngoài ra còn một trường hợp bệnh nhân khác rất trẻ, mới 27 tuổi (ở Thái Bình), có học thức nhưng chỉ vì cả tin theo thầy lang, điều trị bằng thuốc đông y một cách tùy tiện nên cũng phải vào viện cấp cứu. Theo các bác sĩ khoa Hồi sức tích cực- BV Bạch Mai, lý do khiến các bệnh nhân bị ngộ độc nặng không phải chỉ do độc tố trong thuốc đông y không rõ nguồn gốc xuất xứ (như hàm lượng chì, thủy ngân cao…) mà có thể còn do các thầy lang đã kết hợp chỉ định điều trị bằng thuốc đông y với tiêm thuốc tây y để nhanh chóng có tác dụng. Phổ biến nhất là việc các thầy lang tự ý tiêm thuốc paracetamol liều cao cho bệnh nhân như với trường hợp cụ thể của anh kỹ sư 27 tuổi nói trên. Ở trường hợp này, các bác sĩ cho biết, nếu bệnh nhân may mắn được cứu sống thì cũng để lại nhiều di chứng nặng nề.  

Chớ tùy tiện với thuốc đông y 

Ông Nguyễn Hồng Xiêm, Chủ tịch Hội Đông y Hà Nội cho biết, hiện nay số người được điều trị bằng các phương pháp không dùng thuốc trên địa bàn Hà Nội chiếm 20 - 30%, tỷ lệ đỡ và khỏi bệnh đạt 70 - 80%, không có trường hợp tai biến do dùng thuốc đông y. Mặt khác, nhiều bệnh như phong thấp, thấp khớp, đau dây thần kinh, bệnh ngoài da (lở, tổ đỉa, á sừng), dạ dày, đại tràng, viêm phế quản, viêm gan, sỏi thận… đều có thể điều trị hiệu quả bằng y học cổ truyền. Tuy nhiên, vấn đề trăn trở nhất hiện nay vẫn là công tác quản lý thuốc y học cổ truyền còn hạn chế, chưa kiểm soát được giá cả và chất lượng thuốc trôi nổi trên thị trường. 

 Trong khi đó, nguồn dược liệu gần như cạn kiệt, việc nuôi trồng và phát triển dược liệu chủ yếu là tự phát, chưa có kế hoạch phát triển vùng dược liệu, chủ yếu dựa vào khai thác tự nhiên và nhập khẩu. Ông Nguyễn Hồng Xiêm nhấn mạnh, 80% nguồn dược liệu hiện nay là nhập khẩu từ Trung Quốc. Ngay cả một trong những làng nghề thuốc Bắc lớn nhất cả nước ở Ninh Hiệp (huyện Gia Lâm) thì 80% nguồn dược liệu cũng được nhập khẩu từ Trung Quốc, với chất lượng rất khó kiểm soát.

Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thuần, Phó Giám đốc Học viện Y dược cổ truyền Việt Nam, việc sử dụng thuốc đông y hay tây y trong điều trị đều phải tuân theo chỉ định của bác sĩ dựa trên kết quả khám phác đồ điều trị. Nếu sử dụng tùy tiện thuốc đông y, nhiều khi hậu quả gây ra rất khôn lường vì độc chất trong các loại thuốc này ngấm dần vào cơ thể người bệnh, gây ngộ độc từ từ nhưng khi đã phát bệnh thì rất khó điều trị.

Đấy là chưa kể nhiều mặt hàng thuốc đông y Trung Quốc bị làm nhái, giả, kém chất lượng chiếm tỷ lệ khá cao, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ngộ độc cho người sử dụng. Trên thực tế, cuối tháng 8 vừa qua, nhiều loại thuốc đông y của Trung Quốc đã bị cơ quan y tế châu Âu “thổi còi” do phát hiện hàm lượng chì, thạch tín cao quá mức cho phép.

Vì vậy, TS Nguyễn Duy Thuần khuyến cáo, người bệnh nên thận trọng khi sử dụng thuốc đông y Trung Quốc, thuốc đông y không rõ nguồn gốc xuất xứ, nhất là khi sử dụng thuốc cần phải tuân theo hướng dẫn, chỉ định của bác sĩ đông y.