Sau năm 2020: Thị trường ô tô sẽ bùng nổ

ANTĐ - Vị đại diện Công ty Toyota Việt Nam cho rằng, quy mô thị trường ô tô tại Việt Nam còn quá nhỏ, do giá xe cao. Muốn công nghiệp ô tô phát triển và có khả năng cạnh tranh với xe nhập khẩu khi thuế ô tô nhập khẩu từ ASEAN về 0% vào năm 2018 thì phải hạ thuế, phí đối với mặt hàng này.

Sau năm 2020: Thị trường ô tô sẽ bùng nổ ảnh 1Giá xe ô tô tại Việt Nam cao hơn các nước trong khu vực

Doanh nghiệp kêu thuế phí, cao

Ông Phạm Anh Tuấn - đại diện Công ty Toyota Việt Nam cho biết, do phải chịu nhiều thuế, phí nên giá xe ô tô ở Việt Nam khá cao kéo theo thị trường nhỏ và tỷ lệ nội địa thấp. “Để sản xuất xe, doanh nghiệp phải nhập trên 80% linh kiện, chủ yếu từ Thái Lan và Indonesia nên phải trả nhiều chi phí đóng gói, vận chuyển, thuế nhập khẩu. Mặt khác, vì sản lượng thấp nên doanh nghiệp khó đầu tư vào sản xuất bằng máy móc, chủ yếu tận dụng nhân công thủ công khiến cho giá thành tăng cao” - ông Phạm Anh Tuấn nói. 

Ông Đào Phan Long - Phó Chủ tịch, Tổng thư ký Hiệp hội cơ khí Việt Nam (VAMI) cho rằng: “Việt Nam chưa sản xuất được chiếc ô tô nào theo đúng nghĩa. Phát triển công nghiệp ô tô cần phải lựa chọn sản phẩm, vì các tập đoàn quốc tế đã chiếm lĩnh thị trường toàn cầu. Ta phải tìm được kẽ hở để phát triển chứ nói đến thuế, phí là không ổn.

Việt Nam mới chỉ có 3 loại xe sản xuất trong nước là: xe buýt, xe khách; xe tải nhẹ, xe tải trung bình; một số loại xe chuyên dụng. Vì chi phí vận chuyển các loại xe này vào Việt Nam lớn nên người ta “nhường” cho mình”. Phó Chủ tịch Hiệp hội cơ khí cũng thẳng thắn nói: “Tôi biết các doanh nghiệp FDI luôn chê thị trường ô tô Việt Nam. Toyota Việt Nam có lần “dọa” không tiếp tục sản xuất ở Việt Nam nếu chính sách thế này, nhưng tôi đố các ông dám rời khỏi một thị trường lớn như vậy”.

Tiềm năng lớn

Theo đánh giá của ông Phạm Anh Tuấn, về lâu dài, Việt Nam vẫn là thị trường tiềm năng. Đại diện Toyota cho hay: “Dung lượng thị trường Việt Nam mới bằng 5-10% Thái Lan và Indonesia. Nhưng sau năm 2020, thu nhập đầu người trên 3.000 USD/năm, Việt Nam bắt đầu ô tô hóa, thị trường bùng nổ. Quy mô khi đó sẽ gấp đôi năm 2010, đạt hơn 400.000 xe. Với trên 90 triệu dân, nếu ô tô hóa, thị trường Việt Nam có thể lớn hơn Thái Lan”.

Cùng quan điểm này, ông Đào Phan Long cho rằng, đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng được hoàn thành, hệ thống giao thông đường bộ miền Bắc cơ bản xong giai đoạn 1, miền Nam cũng vậy, nên Việt Nam sẽ là thị trường béo bở, doanh nghiệp nào muốn rút khỏi Việt Nam cũng sẽ chùn bước.

Ở góc nhìn khác, bà Nguyễn Thị Tuệ Anh - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho hay, bên cạnh việc hệ thống giao thông đã được cải thiện, kích thích tiêu dùng ô tô thì các nhà sản xuất ô tô trên thế giới vẫn tìm đến Việt Nam, chứng tỏ thị trường này có tiềm năng lớn. 

Cân nhắc khi điều chỉnh thuế, phí

Tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam (VBF) vừa diễn ra, nhóm công tác công nghiệp ô tô - xe máy kiến nghị, cần có chính sách ưu đãi cần thiết cho sản xuất trong nước để bù đắp chi phí sản xuất cao ở giai đoạn “chuyển tiếp”, khi thị trường ô tô Việt Nam vẫn chưa đủ lớn. Cụ thể, nhóm đề xuất mức ưu đãi sản xuất tuân thủ theo quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), ví dụ ưu đãi tương đương 10% giá tính thuế Tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) cho 10 năm kể từ 2018.

Bên cạnh đó, xóa bỏ thuế TTĐB cho dòng xe chở người 16-24 chỗ và giữ nguyên mức thuế TTĐB hiện tại cho xe tải pick-up vì đây là những dòng xe thương mại, hỗ trợ rất nhiều cho việc đi lại và vận chuyển hàng hóa của người dân Việt Nam. Ngoài ra, thuế nhập khẩu cho những linh kiện và phụ tùng ô tô mà Việt Nam chưa sản xuất được cũng cần được xóa bỏ. Trước đó, một số doanh nghiệp và hiệp hội đã kiến nghị những ý kiến trái chiều liên quan đến thuế xe ô tô.  

Theo bà Nguyễn Thị Xuân Thúy - Viện nghiên cứu chiến lược, chính sách công nghiệp (Bộ Công Thương), giảm thuế, phí nói chung có thể tăng dung lượng thị trường nhưng thúc đẩy nhập khẩu trong ngắn hạn. Nói cách khác, giảm thuế phí quá mạnh tạo áp lực cạnh tranh với sản xuất trong nước. Nếu giảm thuế nhập khẩu phụ tùng linh kiện thì sẽ giúp doanh nghiệp trong nước cắt giảm chi phí, góp phần hỗ trợ sản xuất phát triển. Thực tế hiện nay chi phí sản xuất trong nước đang cao hơn so với khu vực khoảng 20%. 

Đồng tình với quan điểm cần xem xét kỹ lưỡng trước khi ban hành thuế, phí, đại diện công ty Ford Việt Nam nhấn mạnh, chính sách phát triển công nghiệp ô tô nên có chiến lược dài hạn vì thay đổi liên tục sẽ làm khó doanh nghiệp. 

Giá xe ở Việt Nam cao hơn khu vực: “Giá xe ô tô phần lớn được lấy từ website các doanh nghiệp tại các nước có thể chưa chính xác, nhưng nhìn chung, giá xe của Việt Nam cao hơn của các nước Thái Lan, Indonesia. Chỉ có xe Focus của Ford Việt Nam thấp hơn Indonesia 1%. Thuế và phí chiếm 40-50% các yếu tố cấu thành giá xe”- bà Nguyễn Thị Xuân Thúy nói.