Quan hệ Anh - Nga căng thẳng sau vụ cựu điệp viên bất tỉnh

ANTD.VN - Quan hệ Anh - Nga lại một lần nữa gia tăng căng thẳng sau khi cựu điệp viên Nga Sergei Skripal và con gái bị bất tỉnh do một chất lạ tại Trung tâm thương mại The Maltings ở Salisbury, Wiltshire (Anh). 

Quan hệ Anh - Nga căng thẳng sau vụ cựu điệp viên bất tỉnh ảnh 1Cảnh sát Anh phong tỏa hiện trường nhà hàng, nơi cựu điệp viên  Sergei Skripal và con gái dùng bữa, sau đó bất tỉnh ở Salisbury ngày 6-3

Sergei Skripal làm việc cho GRU, tình báo quân đội Nga đến năm 1999. Sau đó, ông làm việc ở Bộ Ngoại giao Nga đến năm 2003, rồi rời bỏ cơ quan này để theo đuổi sự nghiệp kinh doanh. Skripal bị bắt giữ một năm sau đó với cáo buộc hoạt động gián điệp.

Ông bị tuyên án tù 13 năm sau khi bị kết tội chuyển thông tin nhận dạng các điệp viên Nga làm việc bí mật tại châu Âu cho Cơ quan tình báo nước ngoài của Anh (MI6) trong suốt 10 năm. Sau đó, đối tượng này được trả tự do trong một cuộc trao đổi 10 điệp viên Mỹ năm 2010 và đã sang Anh sinh sống.

Theo các nguồn tin, cựu điệp viên 66 tuổi này vẫn tiếp tục hỗ trợ MI6 kể từ  khi được Anh cho tị nạn. Tại quốc gia mà mức lương trung bình là 160 bảng một tuần, ông Skripal nhận được hơn 54.000 bảng để chuyển giao thông tin cho Anh.

Cảnh sát Anh hiện đang cố gắng xác định loại chất lạ khiến cho ông Sergei Skripal và con gái bị bất tỉnh. Trợ lý cảnh sát thành đô Mark Rowley, người đứng đầu cơ quan chống khủng bố tại Anh, cho biết vụ việc này sẽ trở thành một cuộc điều tra chống khủng bố “nếu cần thiết và điều quan trọng nhất là phải tìm ra được nguyên nhân nhanh nhất có thể”. 

Một số nhân vật ở Anh đã lên tiếng chỉ trích chính quyền London không cứng rắn đáp trả Nga trong một số vụ việc tương tự trước đây, như vụ cựu điệp viên KGB của Nga Alexander Litvinenko bị đầu độc chết bằng chất phóng xạ năm 2006 và cái chết bí ẩn của người cung cấp thông tin nội gián Alexander Perepilichny năm 2012. Một nghị sĩ Anh thậm chí còn nhấn mạnh London đã tạo ra môi trường mà “Kremlin cảm thấy có thể tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào những cá nhân họ muốn nhưng hoàn toàn không phải chịu hậu quả”. 

Một chuyên gia nghiên cứu Âu-Á-Nga tại Viện nghiên cứu độc lập Hoàng gia Anh cho rằng London một phần phải chịu thỏa hiệp với Matxcơva vì các giao dịch thương mại của nước này tại Nga quá lớn, có thể ảnh hưởng đến cán cân thanh toán của Anh. Ông này chỉ trích rằng Anh đã thỏa hiệp với Nga hơi nhiều và lơi là yếu tố đe dọa an ninh quốc gia. Lý giải cho việc này, ông cho rằng vì nhiều quỹ hưu trí của Anh đã đầu tư vào các công ty đang làm ăn tại Nga và các tài sản này có thể bị phong tỏa nếu như London quá căng với Matxcơva. 

Hơn nữa, trong chuyến thăm Matxcơva mới đây để hâm nóng quan hệ vốn băng giá giữa hai nước, Ngoại trưởng Anh Boris Johnson nhấn mạnh tới mối quan hệ truyền thống với Nga và sự cần thiết phải phát triển hơn nữa yếu tố tích cực, giống như sự hợp tác trước đây giữa hai nước trong cuộc chiến tranh chống chủ nghĩa phát xít. Ngoại trưởng Anh cũng nhận thấy sự cần thiết phải tiến hành đối thoại giữa London và Matxcơva nhằm mở ra chương mới trong quan hệ hợp tác thương mại, an ninh, chống khủng bố trong bối cảnh Anh chuẩn bị rời Liên minh châu Âu.

Vấn đề ở chỗ “giọt nước đã tràn ly”. Phía Anh cho rằng nếu bất cứ bằng chứng nào cho thấy việc bất tỉnh kỳ lạ của hai cha con ông Sergei Skripal liên quan đến Nga thì vụ việc này sẽ đẩy quan hệ giữa hai nước sang một giai đoạn xấu chưa từng có trong quan hệ song phương kể từ sau thời kỳ Chiến tranh lạnh. Phát biểu trước Hạ viện, Ngoại trưởng Anh Johnson cho rằng London sẽ có đáp trả mạnh mẽ nếu như Nga có liên quan đến vụ việc nêu trên. Khi đó, Anh sẽ xem xét để áp dụng các biện pháp trừng phạt Nga. 

Tuy nhiên, Nga đã mạnh mẽ phản bác cáo buộc của Anh. Ngay sau sự cố với cựu điệp viên Skripal, Đại sứ quán Nga tại Anh nhấn mạnh “Cách đưa tin của truyền thông Anh có thể tạo ấn tượng rằng đây là một hành động có tính toán của các cơ quan an ninh Nga, song điều này hoàn toàn không đúng sự thật”. Còn người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nêu rõ: “Matxcơva luôn sẵn sàng hợp tác nếu London đề nghị hỗ trợ điều tra vụ việc”.