Dịch nhầy của Ấn Độ (trái) - Loại dịch nhầy của Mỹ
Tố cáo sai phạm động trời
Theo đơn tố cáo của bác sĩ Nguyễn Thị Thu Thủy, khoa Đáy mắt – BV Mắt Hà Nội, trong năm 2011, BV Mắt Hà Nội tiến hành mổ khoảng 3.000 ca thay đục thủy tinh thể, thu mỗi ca 6,5 triệu đồng. Với số tiền này, người bệnh phải được dùng toàn bộ chất liệu là nhân thủy tinh thể, dịch nhầy của Mỹ, nhưng bà Vũ Thị Thanh – Giám đốc BV đã cho đấu thầu các chất liệu rẻ tiền để tráo đổi khi phẫu thuật. Trong đơn tố cáo này, bác sĩ Thủy phân tích, trên hóa đơn thu tiền của khoảng 800 người bệnh thay thủy tinh thể đều ghi rõ thể thủy tinh nhân tạo được thay là loại IQ của hãng Alcon (Mỹ) nhưng thực tế trong lúc mổ, BV lại sử dụng nhân thủy tinh thể của Pháp và Singapore. Việc thay đổi chủng loại nhân thủy tinh thể này do bác sĩ phẫu thuật quyết định mà không có ký xác nhận của bệnh nhân hay người nhà bệnh nhân.
Ngoài việc thay đổi loại nhân thủy tinh thể cho bệnh nhân mổ phaco, bác sĩ Nguyễn Thị Thu Thủy còn tố cáo: trong năm 2011, thay vì dùng dịch nhầy Duovis của Mỹ cho bệnh nhân phẫu thuật, BV Mắt Hà Nội sử dụng dịch nhầy Ấn Độ có giá rẻ hơn. Mỗi ống Duovis của Mỹ chỉ dùng 1 lần có giá 490.000 đồng trong khi ống dịch nhầy Ấn Độ có giá chỉ khoảng 220.000 đồng. Hơn nữa, lẽ ra một ống dịch nhầy chỉ được sử dụng cho khoảng 2 bệnh nhân thì BV lại tận dụng dùng cho 4 – 5 bệnh nhân. Theo tính toán của bác sĩ Thủy, có khoảng 3000 ca mổ phaco tại BV này đã bị tráo dịch nhầy, như vậy số tiền gian lận, ăn chặn của bệnh nhân lên đến cả tỷ đồng. Chưa kể một lọ dịch nhầy dùng cho 4-5 người nhưng người bệnh không được xét nghiệm viêm gan B, HIV nên nguy cơ lây nhiễm rất cao...
Chỉ là sai sót... hành chính
Trước những luồng thông tin trái chiều trong dư luận, ngày 7-10, Sở Y tế Hà Nội đã chính thức lên tiếng về vụ việc này. Ông Nguyễn Việt Cường, Chánh thanh tra Sở Y tế Hà Nội cho biết, Sở Y tế Hà Nội đã 2 lần nhận được đơn thư tố cáo của cán bộ nhân viên BV Mắt Hà Nội tố cáo Giám đốc BV có nhiều sai phạm trong công tác quản lý. Qua kiểm tra xác minh, Sở Y tế xác nhận các loại nhân thủy tinh thể do BV này sử dụng đều đã được cơ quan quản lý có thẩm quyền cho phép nhập khẩu, lưu hành tại Việt Nam.
Tại thời điểm kiểm tra, Thanh tra Sở Y tế phát hiện có 703 bệnh nhân có sự thay đổi thủy tinh thể so với chỉ định ban đầu (thể hiện trên hồ sơ bệnh án không trùng khớp với biên lai thu tiền của BV). Tuy nhiên, theo Sở Y tế đây không phải là hành vi đánh tráo nhằm ăn chặn tiền của người bệnh mà chỉ là sai sót ở khâu… hành chính. Lý do vì bộ phận tài chính của BV khi xuất kho loại nhân thủy tinh thể khác so với chỉ định ban đầu để thay cho bệnh nhân đã không ghi chép lại cụ thể tên loại nhân thủy tinh thể mới, trong khi tem của loại nhân thay thế này đã được dán vào trong hồ sơ bệnh án và người bệnh vẫn được thay đúng loại nhân mà họ đã được chỉ định cuối cùng.
Tương tự, việc chỉ định thay đổi dịch nhầy trong quá trình phẫu thuật phaco là có song không phải đánh tráo mà việc này cũng do bác sĩ phẫu thuật viên chính chỉ định cho phù hợp với từng bệnh nhân. Ông Nguyễn Việt Cường cho biết, sai sót trong thay đổi dịch nhầy ở BV Mắt Hà Nội chỉ là do bác sĩ khi thay đổi loại dịch nhầy không ghi vào bệnh án và thông báo cho người bệnh, gây hiểu lầm. Ngoài ra, với việc thu trọn gói theo giá thành 6,5 triệu đồng/ca mổ thay đục thủy tinh thể, BV Mắt Hà Nội cần kê khai chi tiết để người bệnh được rõ.
Có thật sự đảm bảo chất lượng?
Hàng loạt câu hỏi khác cũng được đặt ra như: Việc thay nhân thủy tinh thể này bằng nhân khác cho người bệnh với mức giá các loại nhân khác nhau thì phần tiền chênh lệch “chảy” vào đâu? Người bệnh có được trả lại tiền khi bị thay loại nhân rẻ tiền hơn so với loại nhân được chỉ định ban đầu? Chất lượng điều trị của người bệnh bị ảnh hưởng thế nào nếu bị thay loại nhân thủy tinh thể, dịch nhầy của Mỹ bằng loại của Ấn Độ giá rẻ hơn? Liệu đây có thực sự chỉ là sai sót về hành chính, ghi chép?...
Bà Nguyễn Thu Hương, Phó Giám đốc BV Mắt Hà Nội khẳng định, hiện tại BV đang sử dụng 3 loại thủy tinh thể phổ biến nhất là IQ, Focus và HOYA, giá trúng thầu của những loại thủy tinh thể này tương đương nhau, chỉ chênh lệch khoảng 20.000 đồng mỗi loại. Do vậy BV xây dựng mức giá trọn gói 6,5 triệu đồng đối với 1 ca mổ thay nhân thủy tinh thể để áp dụng với cả 3 loại nhân này. Nếu đánh tráo loại nhân này bằng loại khác thì mức tiền chênh lệch không nhiều, càng không có chuyện chênh lệch giá lên tới tiền triệu như phản ánh. Tương tự, BV cũng không có sự tráo đổi dịch nhầy mà sự chỉ định thay đổi dịch nhầy trong quá trình phẫu thuật cho từng bệnh nhân là để đảm bảo độ an toàn trong phẫu thuật. Dịch nhầy chỉ là vật tư tiêu hao nên việc sử dụng số lượng dịch nhầy với từng bệnh nhân khác nhau, có người sử dụng 1 ống cũng có người phải sử dụng đến 4 ống, điều này hoàn toàn tùy thuộc vào từng trường hợp bệnh chứ không phải gian lận để thu lợi.
Cũng liên quan đến vấn đề này, PGS.TS Cung Hồng Sơn, Phó Giám đốc BV Mắt Trung ương khẳng định, hiện chưa có nghiên cứu nào chứng minh các loại dịch nhầy khác nhau có ảnh hưởng đến chất lượng mỗi ca phẫu thuật và cũng không có điều nào quy định một ca phẫu thuật phải sử dụng bao nhiêu dịch nhầy.
Người tố cáo chưa hài lòng
Cuối buổi sáng 7-10, ngay sau khi biết kết luận chính thức của Sở Y tế, bác sĩ Nguyễn Thị Thu Thủy – người đứng đơn tố cáo vụ việc đánh tráo nhân thủy tinh thể tại BV Mắt Hà Nội đã có ý kiến phản hồi tới một số cơ quan báo chí, thể hiện quan điểm không hài lòng với kết luận này. Theo bác sĩ Thủy, khi bệnh nhân mổ phaco, bác sĩ phải tư vấn cho bệnh nhân việc dùng loại nhân hay dịch nhầy tùy thuộc vào “túi tiền” của bệnh nhân. Khi bệnh nhân đã chấp nhận chọn loại nhân tốt, giá đắt thì không thể tự ý thay bằng nhân khác rồi khi bị phát hiện mới giải thích vòng vo như vậy.
