Phim tài liệu “Độc lập” - Khi ký ức và di sản hòa vào nhịp thở hôm nay

• Minh Tú nhập viện sau khi rời “Sao nhập ngũ”
• Đoàn phim “Tử chiến trên không” nín thở với từng cảnh quay trong khoang máy bay hẹp
• “Gia đình Haha” tập 12: Hành trình Tây Nguyên - nơi voi cũng là người thân gia đình

Từ một ý tưởng: Độc lập là gì?

Một buổi sáng mùa thu, trong ngôi nhà nhỏ, nhà thơ Hữu Thỉnh đặt chiếc băng cassette cũ vào máy và giọng Bác Hồ vang lên: “Hỡi đồng bào cả nước…”. Bên cạnh ông, đứa cháu nhỏ tò mò hỏi: “Độc lập là gì hả ông?”. Câu hỏi hồn nhiên ấy, như một sợi chỉ đỏ, dẫn dắt toàn bộ bộ phim. Từ ngạc nhiên trẻ thơ đến trầm tư của người già, từ hồi ức của một gia đình đến ký ức của cả dân tộc, “Độc lập” đã biến câu hỏi giản dị kia thành một cuộc hành trình triết luận về số phận con người và số phận đất nước.

Hình ảnh nhà thơ Hữu Thỉnh xuất hiện trong phim tài liệu "Độc lập"

Nhà báo, đạo diễn Dương Bình Nguyên (Trưởng ban Chuyên đề, Truyền hình ANTV), đã cùng ekip xây dựng tác phẩm theo ba hồi rõ rệt: “Ký ức - Cái giá của độc lập - Di sản”. Ký ức là ánh sáng mơ hồ của kỷ niệm, nơi những bức ảnh cũ, những giọng nói run run mở ra cả một thế kỷ. Cái giá của Độc lập là những cuốn sổ tay nhuốm máu, là giọt nước mắt của người vợ chăm chồng liệt giường, là ánh mắt lính trở về không còn ai đợi.

Di sản là tiếng đàn “Tiến quân ca” vang lên trong ngôi nhà của con trai nhạc sĩ Văn Cao, là làng Từ Vân may cờ rực đỏ, là bàn tay già nắm tay trẻ giữa biển cờ tung bay. Đó không phải là một chuỗi cảnh quay đơn thuần, mà là một bản giao hưởng của hình ảnh và xúc cảm. Mỗi khung hình đều được lựa chọn để soi chiếu không chỉ gương mặt nhân vật mà còn cả những lớp sóng tâm hồn phía sau.

Ekip sản xuất phim tài liệu "Độc lập"

Thiếu tá - biên tập viên Lê Hoa kể rằng đã có những lúc cả ê-kíp quay phim rơi vào sự lặng im, khi một cựu binh run run lật lại trang sổ chiến trường, hay khi nhà thơ Hữu Thỉnh thì thầm giải thích cho cháu về hai chữ “Độc lập”. Đó không phải là những “phân cảnh” được đạo diễn dàn dựng, mà là những giây phút đời thường, bất chợt, nhưng mang sức nặng nghìn cân. Ống kính đã kịp giữ lại tất cả, để khán giả hôm nay có thể thấy và nghe được nhịp đập chân thật của lịch sử trong từng con người.

Nhà quay phim Đoàn Mạnh cho biết, anh đã để ánh nắng tràn đầy gian phòng khi nhạc sỹ Văn Thao ngồi gõ những phím đàn đầu tiên của “Tiến quân ca”. Flycam được đưa lên để mở ra những biển cờ đỏ rực ở làng Từ Vân, như một cánh đồng ký ức nối dài. Nghệ thuật quay phim ở đây không phô diễn kỹ thuật, mà lặng lẽ phục vụ cho xúc cảm. Mỗi khung hình như một mạch máu chảy ra từ trái tim nhân vật, rồi hòa nhập vào mạch đập chung của dân tộc.

Thông điệp: Độc lập là hành trình tiếp nối

“Độc lập là ký ức, là máu và nước mắt, nhưng trên hết là di sản để lại cho con cháu”. Đó là thông điệp mà bộ phim gửi gắm. Từ bàn tay già run run đặt chiếc huân chương vào tay đứa trẻ, đến ánh mắt sáng của cậu bé khi ôm lá cờ chạy vòng quanh sân làng, bộ phim đã khẳng định: Độc lập không khép lại ở một ngày trong lịch sử, mà là một hành trình nối tiếp, một lời hẹn của hôm qua với hôm nay và mai sau.

Trong văn học, có những tác phẩm khiến con người phải dừng lại để nghĩ về chính mình và về dân tộc. Trong điện ảnh tài liệu, “Độc lập” đã làm được điều đó. Nó không chỉ tái hiện lịch sử, mà còn làm sống dậy linh hồn của lịch sử.

Người xem sẽ ra khỏi bộ phim với một câu hỏi không dễ trả lời: Độc lập là gì đối với mình? Nhưng cũng chính từ câu hỏi ấy, mỗi chúng ta sẽ tìm thấy sức mạnh để sống có trách nhiệm hơn với cuộc đời, với gia đình, với Tổ quốc. Và khi tiếng “Tiến quân ca” vang lên ở đoạn kết, cùng hình ảnh hai ông cháu đi giữa biển cờ, ta hiểu: Ký ức là nhịp cầu - Độc lập là di sản.