Phát hoảng với những chiến thuật và công nghệ mới của tội phạm ma túy Mexico

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - Trong một vụ việc chưa từng có, 28 đối tượng mang theo vũ khí tự động, súng phóng lựu và súng trường bắn tỉa cỡ nòng 50mm chia thành 4 nhóm lập rào chắn trên đại lộ Paseo de la Reforma nã đạn vào đoàn xe của Cảnh sát trưởng thành phố Mexico hôm 26-6. Vụ tấn công giống như lời tuyên chiến với Nhà nước Mexico trong bối cảnh các hoạt động tội phạm gia tăng mạnh, đặc biệt trong thời kỳ đại dịch Covid-19.

Phát hoảng với những chiến thuật và công nghệ mới của tội phạm ma túy Mexico ảnh 1Hiện trường vụ ám sát Cảnh sát trưởng thành phố Mexico hôm 26-6

Ám sát Cảnh sát trưởng giữa ban ngày

Camera an ninh đã thu được hình ảnh của vụ tấn công sáng 26-6. Đầu tiên, một nhóm vũ trang hạng nặng được một chiếc xe tải chở tới hiện trường là khu vực gần nhà Cảnh sát trưởng Omar García Harfuch trong khu cư dân cao cấp của thành phố. Chiếc xe tải cùng một chiếc SUV khác tiếp đó chặn đường để các tay súng nã đạn vào xe của ông Garcia Harfuch. Cảnh sát trưởng sống sót với 3 vết đạn trên người, ngoài ra có 3 người thiệt mạng, gồm 2 vệ sĩ của ông và một người qua đường. Cảnh sát cũng đã thu giữ nhiều súng quân dụng tại hiện trường, trong đó có súng trường hạng nặng Barrett 12,7 mm.

Vài giờ sau vụ tấn công, ông Garcia Harfuch đăng đoạn tweet cáo buộc băng đảng ma túy Jalisco Thế hệ mới (CJNG) đứng sau vụ việc. Tối cùng ngày, ông Garcia thông báo đã được phẫu thuật và sức khỏe ổn định. Từ trên giường bệnh, ông García Harfuch tuyên bố: “Đất nước chúng ta phải tiếp tục đối đầu với những tên tội phạm có tổ chức hèn nhát”. 

Ông Mike Vigil, cựu Giám đốc các chiến dịch quốc tế của Cơ quan phòng chống ma túy Hoa Kỳ cho rằng, đây là một vụ tấn công manh động vì chưa bao giờ xảy ra điều này ở Thủ đô Mexico. Vụ chặn đường tấn công Cảnh sát trưởng Thủ đô cũng cho thấy hành động bất chấp luật pháp của nhóm Băng đảng Jalisco thế hệ mới.

CJNG là băng đảng ma túy khét tiếng tại Mexico, một trong những nhóm tội phạm phát triển nhanh nhất và mạnh nhất hiện nay. CJNG từng tổ chức nhiều vụ tấn công nhằm vào cảnh sát nước này. Nhóm này do một cựu sĩ quan cảnh sát cầm đầu và có đại bản doanh ở bang Jalisco, bị cáo buộc đẩy làn sóng bạo lực tại Mexico lên mức kỷ lục. Đây cũng là một tập đoàn tội phạm siêu bạo lực có khả năng bắn hạ cả trực thăng quân đội và tấn công các đoàn xe quân sự. 

Vụ việc xảy ra vào thời điểm, bạo lực liên quan đến tội phạm có tổ chức đang lan rộng khắp Mexico. Nhiều thi thể đã được tìm thấy trong các ngôi mộ tập thể hoặc bị bỏ bên lề đường, trong khi ngày càng nhiều quan chức liên bang và nhân viên thực thi pháp luật bị tấn công. Năm 2019 là năm bạo lực nhất trong lịch sử Mexico, với khoảng 35.000 vụ giết người và năm 2020 trên đà vượt lên những con số đó. Ít nhất 226 cảnh sát đã bị sát hại trong khoảng từ tháng 1 đến tháng 5-2020, tương đương mỗi ngày hơn 1 người bị sát hại. “Người dân ở Thủ đô cứ nghĩ rằng, họ đang sống trong bong bóng an toàn, tốt đẹp nhưng nay chiến tranh đã bước vào nhà”, nhà báo Mexico Man Gallardo nói.

Đằng sau làn sóng bạo lực

Vài tuần trước, Trung tâm Tình báo Quốc gia Mexico [CIN] đã thu được đoạn băng ngụ ý rằng CJNG đang có kế hoạch nhắm mục tiêu vào một quan chức chính phủ. Các nhà phân tích của CIN đã suy đoán, ông García Harfuch có thể là một trong những người nằm trong danh sách tấn công đó.

Thủ lĩnh của CJNG, một cựu sĩ quan cảnh sát tên là Nemesio Oseguera Cervantes, biệt danh là El Mencho, đã tìm cách trả đũa sau khi chính quyền đóng băng tài sản của nhóm và bắt giữ một số thành viên cấp cao nhất của băng đảng bao gồm con trai của Mencho, Rubén Oseguera, người đã bị trục xuất tới Mỹ vào tháng 2-2020.

Nhà báo Man Gallardo cho rằng Mencho có thể đã chọn Cảnh sát trưởng García Harfuch vì ông Harfuch đóng vai trò quan trọng trong cuộc truy quét tội phạm gần đây. Cảnh sát trưởng đã bắt giữ một số thủ lĩnh hàng đầu của Mencho cũng như một số kẻ đứng đầu băng đảng Union de Tepito, đồng minh chính của CJNG ở Thủ đô.

Trong quá trình truy xét, nhà chức trách đã thực hiện hơn 20 vụ bắt giữ, bao gồm cả kẻ chủ mưu của vụ tấn công, Jose Armando Briseño thuộc băng nhóm CJNG. Nhưng nhà báo Gallardo nhận định, các đối tượng bị bắt về bản chất chỉ là những kẻ “thí tốt”, bởi CJNG có một đội đặc nhiệm được đào tạo bài bản nhưng họ không muốn mạo hiểm. Có lẽ vì không sử dụng đội quân tinh nhuệ nhất mà nhiệm vụ mới bất thành và vị cảnh sát trưởng mới thoát nạn.

“Đại dịch Covid-19 đã xóa sổ nhiều việc làm, và rất nhiều người đang tuyệt vọng. Vì thế, các tập đoàn tội phạm tuyển dụng dễ dàng hơn để thuê một số người mới chưa được đào tạo cho nhiệm vụ ám sát ông Harfuch. Đây là cách tội phạm có tổ chức lợi dụng nghèo đói và thiếu hiểu biết ở Mexico”, ông Gallardo nói.

Phát hoảng với những chiến thuật và công nghệ mới của tội phạm ma túy Mexico ảnh 2Không chỉ khốn khổ vì đại dịch Covid-19, người dân Mexico còn bất an vì tình trạng bạo lực gia tăng

Công nghệ và chiến thuật mới 

Các chuyên gia cho biết, một phần tội phạm Mexico gia tăng hoạt động là do đại dịch Covid-19. Mexico là một trong những quốc gia chịu thiệt hại nặng nề nhất ở Mỹ Latinh trong vụ dịch này, với hơn 250.000 ca nhiễm và hơn 30.000  trường hợp tử vong vì Covid-19 tính đến cuối tuần qua. Các tập đoàn tội phạm đang lợi dụng tình trạng hỗn loạn này để bình ổn địa bàn cũ, mở rộng địa bàn mới, thậm chí là cung cấp thực phẩm và vật tư y tế cho các cộng đồng bị phong tỏa nhằm phô trương thanh thế.

Bên cạnh đó, dịch bùng phát cũng đã tác động đến cả chuỗi cung ứng và phân phối ma túy, buộc các trùm ma túy và tay sai của chúng phải mở rộng hoạt động để đa dạng hóa nguồn thu nhập. Giao thương giữa Trung Quốc và Mexico chậm lại có nghĩa là các băng đảng thiếu đi nguồn cung cấp tiền chất cần thiết để sản xuất các loại ma túy như ma túy đá hay fentanyl. Trong khi đó, biên giới Mỹ cũng bị khóa, hạn chế khả năng vận chuyển nguyên liệu dự trữ. Sự khan hiếm đó dẫn đến những cuộc đấu tranh dữ dội hơn bao giờ hết giữa các tập đoàn tội phạm địch thủ.

“Đại dịch gây ảnh hưởng tiêu cực đến các tuyến buôn lậu ma túy bất hợp pháp, lợi nhuận của các băng đảng giảm xuống, vì thế chúng càng cạnh tranh gay gắt”, ông Robert Bunker, một chuyên gia an ninh tại Đại học Nam California đánh giá.

Ông Robert Bunker phân tích thêm, kể từ khi xảy ra đại dịch, chúng tăng cường chuyển sang các lĩnh vực khác để bù đắp cho thu nhập như tống tiền, bắt cóc, trộm cắp nhiên liệu, thậm chí tiếp quản việc buôn bán quả bơ trong khu vực. Các băng đảng phải có những nguồn thu khổng lồ để trả tiền cho sát thủ và những kẻ rửa tiền cũng như mua chuộc các quan chức bởi nếu không, những người đó có thể hợp tác với nhóm đối thủ vì “không ai làm không công cả”.

Một yếu tố khác đằng sau làn sóng bạo lực đang gia tăng ở Mexico là các tập đoàn đã áp dụng các hệ thống công nghệ và vũ khí mới để chống lại nhau và các lực lượng chính phủ. Đó có thể là bom xe, máy bay không người lái tấn công và đặc biệt là phương tiện chiến đấu bọc thép ngẫu hứng [AFV] gồm xe tải chống đạn với súng máy được gắn trong khoang chở hàng cho đến xe tải bọc giáp kim loại có nhiều cổng súng.

“Việc sử dụng súng trường tấn công, súng phóng lựu, áo giáp, súng trường bắn tỉa cỡ nòng 50 và lựu đạn đẩy tên lửa khá phổ biến hiện nay trong các tập đoàn tội phạm. Cùng với đó là súng phun lửa và xe cộ chặn đường nhằm phong tỏa khu vực hành sự”, ông Bunker nói. 

Nhà báo Gallardo nhất trí rằng, khả năng của các tập đoàn tội phạm đang tăng lên: “Tôi đã phỏng vấn các sát thủ được đặc nhiệm Colombia huấn luyện để điều khiển máy bay không người lái và thả thuốc nổ C4 vào các mục tiêu. Bọn họ được đào tạo bài bản về chiến thuật vũ trang và bộ binh nhỏ, cũng như cách tra khảo người khác. Đó là những kỹ năng mới của tội phạm có tổ chức hiện nay”.

Tội phạm ngày càng củng cố sức mạnh và chiến thuật nên đã vượt xa cảnh sát ở những địa phương có nguồn tài trợ kém, khiến chúng gần như kiểm soát hoàn toàn ở các khu vực có ít sự hiện diện của Nhà nước Mexico.

“Ở các khu vực bị cô lập, bọn chúng có thể hành động mà không sợ bị truy quét. Trên thực tế, chúng còn đóng vai trò như chính quyền khi đứng ra giải quyết tranh chấp và phân phát thực phẩm, thuốc men”, cựu quan chức cơ quan phòng chống ma túy của Mỹ Mike Vigil nói.

Tổng thống Mexico Lopez Obrador nhậm chức 19 tháng trước, thề sẽ phục hồi an ninh cho đất nước, nhưng các vụ giết người ở Mexico đã gia tăng ở mức kỷ lục mới vào năm ngoái và đang trên đà tăng cao hơn trong năm 2020. Dù phần lớn Mexico vẫn đang bị tê liệt vì lệnh phong tỏa chống Covid-19, nhưng bạo lực vẫn không thuyên giảm. Tháng 3-2020, 3.000 vụ giết người đã được ghi nhận tại đất nước 127 triệu dân này.