Phán quyết lịch sử
(ANTĐ) - Cuối cùng thì sau nhiều năm chờ đợi, Tòa án xét xử tội ác Khmer Đỏ (ECCC) đã tuyên án 35 năm tù giam đối với Kaing Guek Eav, biệt danh là “Duch”, cai ngục nhà tù Toul Sleng khét tiếng, vì phạm tội ác chiến tranh và các tội ác chống lại loài người.
 |
| Quang cảnh phiên tòa xét xử Duch |
Đây có thể coi là chiến thắng của công lý, đáp ứng sự trông đợi của người dân Campuchia và cộng đồng quốc tế. Nó không chỉ là bản án chính thức đầu tiên dành cho một thủ lĩnh của Khmer Đỏ, mà còn là phán quyết lịch sử khẳng định tội ác diệt chủng mà “quái thai lịch sử” này đã gây ra trên đất nước Campuchia và với loài người. Hơn 10 triệu người Campuchia đã chứng kiến bản tuyên án được truyền hình trực tiếp và nghe lời tuyên bố của Người phát ngôn ECCC R. Sambath: “Hôm nay là một ngày lịch sử đối với nhân dân Campuchia”.
Tội ác của Khmer Đỏ và những tên đồ tể của chế độ này như Duch thật khủng khiếp. Trong 4 năm dưới chế độ Khmer Đỏ, gần 2 triệu người Campuchia đã bị giết hại. Riêng tại nhà tù Toul Sleng, nơi Duch được coi là “Giám đốc lò sát sinh”, 15 nghìn người đã bị tra tấn và hành quyết dã man. Đoạn phim đen trắng dài bảy phút mà các phóng viên Việt Nam quay nhà tù Toul Sleng vào thời điểm Khmer Đỏ vừa bị lật đổ cùng nhiều tư liệu mà các nhân chứng sống khác cung cấp đã vạch trần tội ác man rợ này.
Ấy vậy mà phải mất 31 năm sau khi chế độ Khmer Đỏ tàn bạo bị thủ tiêu, phải vượt qua rất nhiều khó khăn và những cản trở, ECCC mới ra được phán quyết đầu tiên. Nó cho thấy con đường đi đến công lý là vô cùng phức tạp. Những khó khăn của Campuchia sau chiến tranh cùng sức ép từ bên ngoài đã khiến phiên tòa bị kéo dài, thậm chí có lúc bị lãng quên, khiến những kẻ gây tội ác như thủ lĩnh Khmer Đỏ Pol Pot ngạo mạn tuyên bố chế độ do ông ta lãnh đạo chỉ có mục đích phục vụ dân tộc và đất nước. Luật sư bào chữa cho Duch thậm chí còn khẳng định “không thể chấp nhận” được việc thân chủ bị giam không xử suốt hơn 9 năm.
Với việc Duch bị xét xử, công lý đã được thực thi. Mặc dù bản án dành cho Duch chưa phải đã thỏa mãn nổi mong chờ của dư luận, nhất là những người là nạn nhân của Khmer Đỏ nhưng nó là lời khẳng định rằng mọi tội ác dù núp dưới bất cứ hình thức nào, dù được bao biện thế nào cũng không thể thoát được sự trừng phạt. Đó cũng là cơ sở để dư luận tin rằng tất cả các tác giả của “những cánh đồng chết” sẽ không thoát khỏi bản án tương xứng với những tội ác khủng khiếp mà chúng gây ra cho người dân Campuchia và loài người.
Trong tương lai, phiên tòa của ECCC vẫn chưa dừng lại. Cuộc đấu tranh để đưa 4 thủ lĩnh khác của Khmer Đỏ gồm Nuon Chea, Khieu Samphan, Ieng Sary và vợ là Ieng Thirith hiện đang bị giam giữ ra xét xử và kết tội diệt chủng và tội ác chiến tranh còn tiếp tục. Lương tri của nhân loại không cho phép những kẻ giết người như vậy thoát khỏi sự trừng phạt.
Và điều quan trọng là phán quyết của tòa án là sự nhắc nhở với người dân Campuchia nói riêng và thế giới nói chung rằng không thể lãng quên thảm họa quá khứ, rằng lịch sử đen tối có thể sẽ tái diễn nếu chúng ta không hiểu biết về những gì đã xảy ra trong lịch sử.
Hoàng Sơn
