- ĐBQH: Mức độ tiêu tốn năng lượng của các trung tâm dữ liệu, phục vụ trí tuệ AI rất lớn
- ĐBQH: "Chúng ta không thể để doanh nghiệp leo núi mà thiếu dây thừng"
- ĐBQH: Tại sao Luật Quy hoạch sửa nhiều lần mà vẫn rất rối, khó thực hiện?
Vay thì phải có tài sản bảo đảm
Trong phiên họp sáng nay, 29-5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng (TCTD).
Phát biểu thảo luận, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) ủng hộ việc cho vay, nhưng nhấn mạnh “vay thì phải trả và vay thì phải có tài sản đảm bảo. Dù trong bất cứ trường hợp nào giữa khách hàng và các TCTD đã có hợp đồng thỏa thuận về tài sản đảm bảo thì khi sự việc xảy ra, nếu khách hàng không đủ điều kiện trả lãi và vốn cho ngân hàng thì có quyền phát mãi tài sản”.
Đại biểu Phạm Văn Hoà cho rằng, dù trong bất cứ trường hợp nào cũng ưu tiên cho các TCTD về thực hiện tài sản đảm bảo của khách hàng đối với các trường hợp vay.
Ngoài nội dung trên, đại biểu còn đề nghị bổ sung quy định, nếu TCTD, cán bộ tín dụng có tiêu cực thì phải xử lý nghiêm theo quy định.
 |
Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) phát biểu thảo luận |
Theo đại biểu, thời gian qua đã có trường hợp tài sản đảm bảo, tài sản thế chấp giá trị chỉ có 1 tỉ đồng nhưng cán bộ ngân hàng, TCTD cho vay đến 1,5 tỉ đồng. Khi có vấn đề xảy ra, phát mại tài sản chỉ thu lại về được 1 tỉ đồng. Do vậy phải quy định chặt chẽ trách nhiệm của tổ chức tín dụng, cán bộ ngân hàng.
Về thẩm quyền cho vay đặc biệt với lãi suất 0% và không có tài sản đảm bảo, đại biểu thống nhất theo dự thảo luật giao quyền này từ Thủ tướng Chính phủ cho Thống đốc NHNN để đảm bảo mục tiêu phân cấp, phân quyền. Khi đó NHNN sẽ chịu trách nhiệm hoàn toàn về việc cho vay không có tài sản đảm bảo và lãi suất 0%.
“Do đây là vấn đề rất lớn (vừa qua khi có sự việc xảy ra thì ngân sách nhà nước phải bỏ tiền ra để đảm bảo an toàn cho hệ thống) nên phải quy định những điều kiện cụ thể để cho vay. Bởi hiện nay vẫn có một số TCTD, ngân hàng thương mại đang trong diện kiểm soát đặc biệt của NHNN. Phải kiểm soát, phòng ngừa, tránh việc những đối tượng này ỷ lại vào ngân sách nhà nước, không để tình trạng "có tiền thì xài, hết thì nhà nước phải bỏ ra" - đại biểu nói.
Cho ý kiến về thẩm quyền cho vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), đại biểu Trần Thị Thu Đông (đoàn Bạc Liêu) cho rằng, quy định này có ưu điểm cho phép NHNN quyết định nhanh chóng trong các tình huống rủi ro hệ thống hoặc khủng hoảng thanh khoản.
Tuy vậy, quy định này cũng có nhược điểm là khi việc cho vay không có tài sản đảm bảo với lãi suất 0% thì vấn đề rủi ro chưa có cơ chế kiểm soát và minh bạch.
Từ phân tích trên, đại biểu đề nghị bổ sung vào dự thảo Luật yêu cầu NHNN phải báo cáo định kỳ với Chính phủ, Quốc hội về các khoản cho vay đặc biệt, các đối tượng vay, số tiền, thời hạn, kết quả. Bên cạnh đó, cần quy định rõ ràng tiêu chí đối tượng được hưởng vay đặc biệt, tránh bị lạm dụng để cứu những TCTD yếu kém không đủ điều kiện.
Về quyền thu giữ tài sản đảm bảo, đại biểu Trần Thị Thu Đông nhận định, dự thảo Luật đã khẳng định quyền thu giữ trên cơ sở thỏa thuận hợp đồng, tôn trọng tự do dân sự, song, hiện đang thiếu cơ chế giám sát khi thu giữ. Do vậy, đại biểu đề nghị có sự giám sát, chứng kiến của đại diện chính quyền địa phương và cơ quan tư pháp trong trường hợp thu giữ tài sản có tranh chấp.
Cho vay không tài sản đảm bảo và lãi suất 0% không phải thường xuyên, liên tục
Giải trình trước Quốc hội về các nội dung đại biểu nêu, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho biết, về điều chỉnh thẩm quyền cho vay đặc biệt không có tài sản đảm bảo, lãi suất 0%, theo Luật sửa đổi năm 2024, thẩm quyền cho vay đặc biệt không có tài sản đảm bảo và lãi suất 0% sẽ được giao cho Thủ tướng Chính phủ.
Tuy nhiên, trong thực tiễn, với sự phát triển của công nghệ và các tổ chức tín dụng, cùng với việc rút tiền của người dân không chỉ thông qua ngân hàng mà còn có các hình thức khác nên cần phải được xem xét và điều chỉnh kịp thời.
 |
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng phát biểu giải trình |
Thống đốc chia sẻ, việc cho vay không tài sản đảm bảo và lãi suất 0% cũng không phải là trường hợp thường xuyên, liên tục. Khi các tổ chức tín dụng (TCTD) cần thiết phải đưa vào giai đoạn can thiệp, thì mới đưa vào diện vay đặc biệt này. Tài sản đảm bảo của TCTD chủ yếu là các hồ sơ tín dụng của khách hàng hoặc các tài sản có giá, thanh khoản cao như trái phiếu chính phủ…
Về các tiêu chuẩn, điều kiện cho vay đặc biệt, trong thực tế, tình hình hoạt động của các ngân hàng khác nhau. Thống đốc Nguyễn Thị Hồng dẫn chứng, chẳng hạn việc sự cố rút tiền xảy ra, nhiều khi không phải do yếu kém của TCTD mà do nhiều yếu tố khách quan như tin đồn, sự cố công nghệ… Do đó, các tiêu chuẩn, điều kiện cho vay đặc biệt cũng cần được xem xét linh hoạt, phù hợp với từng trường hợp cụ thể.
