“Hậu” Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 19 - năm 2015:

Ồn ào đằng sau "Sen Vàng"

ANTĐ - Sen Vàng đã không “mất mùa” như nhiều người lo ngại, cũng không “bội thu” như nhiều người dự đoán khi “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” là bộ phim duy nhất được trao giải Bông sen Vàng tại lễ bế mạc Liên hoan phim Việt Nam 2015 vừa khép lại tại TP.HCM.
Ồn ào đằng sau "Sen Vàng" ảnh 1

“Cuộc đời của Yến” nhận về “cơn mưa” giải thưởng

Tranh cãi quanh giải Ban giám khảo 

Trong phần công bố kết quả tại lễ trao giải Liên hoan phim Việt Nam 2015, khi MC công bố giải của Ban giám khảo dành cho chùm 3 phim “Người trở về”, “Thầu Chín ở Xiêm” và “Trúng số”, không ít người đã lầm tưởng đó là giải Bông sen Vàng ở thể loại phim điện ảnh. Như giải thích của đạo diễn NSƯT Vũ Xuân Hưng - chủ khảo ở hạng mục phim này thì đó là giải mà giám khảo trao cho các phim được đánh giá là tốt nhưng chưa đạt tới mức để trao Bông sen Vàng hay Bông sen Bạc, chỉ đơn thuần là hơn các phim còn lại.

Thật ra đây không phải lần đầu tiên giải thưởng này được trao tại Liên hoan phim Việt Nam, chỉ có điều tiêu chí để trao tặng không được đặt ra rõ ràng ngay từ đầu nên dễ gây hiểu lầm. Lý do bởi một số Liên hoan phim trước, giải này lúc thì được gọi là bằng khen của Ban giám khảo (có thể hiểu là giải Khuyến khích), lúc lại được gọi là giải Đặc biệt của Ban giám khảo (có thể hiểu là tương đương hoặc hơn cả Bông sen Vàng). 

Trở lại với 3 bộ phim được trao giải của Ban giám khảo lần này, đáng chú ý là việc “Trúng số” - bộ phim cách đây không lâu vừa được chọn là đại diện của điện ảnh Việt Nam tham dự vòng loại Oscar 2016 lại được đánh giá là không bằng cả một số phim được trao Bông sen Bạc, trong đó có cả phim từng tham gia vòng sơ loại phim Việt dự Oscar nhưng không được chọn. Lý giải về điều này, đạo diễn, NSƯT Vũ Xuân Hưng khẳng định Ban giám khảo đã xem phim dưới góc độ chuyên môn và chấm thi dựa theo tiêu chí của Ban tổ chức và đã làm đúng trách nhiệm của mình trong việc tìm ra các phim xuất sắc nhất.

Ồn ào đằng sau "Sen Vàng" ảnh 2

“Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” giành giải Bông sen Vàng 2015

Ì xèo không đáng có

Trong số 20 phim điện ảnh được chọn vào hạng mục phim dự thi, gây xôn xao ngay từ đầu là bộ phim “Cuộc đời của Yến” do Công ty TNHH Hãng phim truyện Việt Nam sản xuất bởi đạo diễn bộ phim này là “người nhà” của một thành viên trong Ban tổ chức. Người Việt xưa nay vẫn e ngại tâm lý “con hát, mẹ khen hay” nên việc dành sự quan tâm  đặc biệt đến bộ phim này cũng là chuyện bình thường.

Chỉ có điều cũng vì sau đó bộ phim này lập kỷ lục khi “ẵm” về nhiều giải thưởng lớn nhỏ tại Liên hoan phim từ giải cho âm nhạc, họa sĩ thiết kế, quay phim, nữ diễn viên chính đến giải Bông sen Bạc nên mới càng trở thành tâm điểm của những lời bàn ra tán vào. Cả khi đại diện Ban giám khảo khẳng định: “Đánh giá phim qua sự thể hiện của phim đó mà không cần biết đạo diễn là con ai, nếu phim hay thì trao giải, còn nếu phim dở thì con ai cũng không thể trao giải được”.

 Công bằng mà nói, đây là bộ phim khá tròn trịa, ít nhiều để lại cảm xúc cho người xem, nhất là lại được làm bởi một đạo diễn trẻ. Hơn nữa kết quả của Liên hoan phim là sự đánh giá và chấm chọn của Ban giám khảo nên việc đánh giá cao và trao giải thưởng cho bộ phim nào cũng là quyền của họ. Song nhiều người cho rằng, nếu từ trước tới giờ Liên hoan phim đã quy định không chọn nghệ sĩ có phim dự thi ngồi “ghế nóng” thì có lẽ cũng nên loại luôn những phim nào có thành phần sáng tạo chủ chốt là người nhà của Ban tổ chức để tránh điều tiếng không đáng có.

Phim Nhà nước thắng thế

Không khó để nhận ra dù không chiếm ưu thế song các phim do Nhà nước đầu tư hoặc hợp tác sản xuất lại thắng thế tại mùa Liên hoan phim năm nay. Điều này được thể hiện ngay từ những giải thưởng cá nhân khi phần lớn các giải này đều không thuộc về phim tư nhân. Theo tiết lộ của đạo diễn, NSƯT Vũ Xuân Hưng, “phim càng có nhiều giải cá nhân thì điểm càng cao”. Thế nên chẳng phải đợi đến lúc kết quả cuối cùng được công bố, nhiều người đã đoán ra chiến thắng áp đảo của phim Nhà nước.

Sự thất bại của những phim tư nhân từng dự thi và giành nhiều giải thưởng tại các Liên hoan phim quốc tế như “Nước 2030” hay “Đập cánh giữa không trung” là điều đã được tiên liệu trước. Như chia sẻ của vị chủ khảo hạng mục phim điện ảnh thì ngay từ đầu, Ban giám khảo đã làm việc dựa trên tiêu chí rất rõ ràng được Ban tổ chức đặt ra, đó là đặt yếu tố dân tộc và nhân văn lên hàng đầu, sau đó mới xét đến yếu tố sáng tạo và hội nhập. Mà nếu chiểu theo nguyên tắc chấm điểm này thì rõ ràng, ưu thế nghiêng về phim Nhà nước. 

Bông sen Vàng được trao cho “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” - một bộ phim do Nhà nước với tư nhân cùng hợp tác sản xuất là một kết quả chấp nhận được và thỏa mãn số đông khán giả. Kết quả này được xem là sự lựa chọn phù hợp dù không thể hiện tính đột phá trong chấm chọn như một số người kỳ vọng. Như lời nhận định của đạo diễn, NSƯT Vũ Xuân Hưng, phim có tính dân tộc, nhân văn và được thể hiện một cách tinh tế, giàu cảm xúc.