- Kon Tum đề xuất xây dựng sân bay Măng Đen
- Ồ ạt đề xuất xây dựng sân bay - nhu cầu thật hay ảo?
- Đấu thầu rộng rãi trong nước tìm nhà đầu tư sân bay Sa Pa
Cần có phản biện khoa học
Tại tất cả các đề xuất, lãnh đạo các địa phương đều cho biết, địa phương có tiềm lực và sân bay sẽ là động lực mạnh mẽ cho kinh tế địa phương cất cánh?. Dù vậy, có thực sự tất cả sân bay đều sẽ giúp địa phương cất cánh?
Tại tọa đàm “Sân bay nhỏ cho kinh tế địa phương cất cánh” diễn ra sáng nay, 11/10, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định, việc địa phương đề xuất xây dựng sân bay là nhu cầu là chính đáng. Mặc dù vậy, ông Hiếu cũng cho rằng quyết định có xây dựng hay không cần có phản biện khoa học.
"Lợi ích của sân bay không chỉ dừng lại ở hiệu quả kinh tế của việc khai thác trực tiếp sân bay mà còn có lợi ích gián tiếp về kinh tế xã hội. Tuy nhiên, để xác định nhu cầu có thực sự chính đáng hay không, địa phương phải tính toán thực chất, kỹ càng về kế hoạch phát triển sân bay. Càng tính toán kỹ, sai sót càng giảm bớt", ông Hiếu cho ý kiến.
Thậm chí, theo ông Hiếu, khi quyết định đầu tư một dự án sân bay thì các địa phương nên tham vấn sớm từ các chuyên gia về hàng không và nhà đầu tư xây dựng cụm cảng hàng không đến các nhà khai thác hàng không.
 |
Phối cảnh sân bay Sa Pa, Lào Cai |
Đặc biệt, các địa phương trong khu vực có sân bay gần nhau cũng nên ngồi lại với nhau để xây dựng kịch bản, kế hoạch bổ trợ cho nhau.
Ông Nguyễn Trọng Hài, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai thông tin, sau sân bay Vân Đồn của tỉnh Quảng Ninh, sân bay Sa Pa của Lào Cai là sân bay thứ hai được Chính phủ phê duyệt chủ trương và giao cho tỉnh Lào Cai là cơ quan có thẩm quyền.
Sân bay Sa Pa là sân bay lưỡng dụng, có tổng mức đầu tư 7.000 tỷ đồng và sẽ được xây dựng theo hình thức PPP đáp ứng được nhu cầu đi lại của 3 triệu khách mỗi năm. Để triển khai đầu tư, Lào Cai đã dùng ngân sách của tỉnh để xây dựng khu tái định cư và giải phóng mặt bằng, tổng khoảng 1.000 tỷ đồng. Đến hiện tại, mặt bằng cho sân bay Sa Pa đã giải phóng sạch khoảng 60%, tỉnh đang phấn đấu đến tháng 11/2022 tới đây sẽ tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai cho rằng, xây dựng sân bay Sa Pa sẽ là cơ hội để cho Lào Cai phát triển về đô thị, về logictics về kinh tế du lịch.
Cần làm rõ để tránh đầu tư ảo
Ông Nguyễn Văn Vịnh, Phó viện trưởng Viện Chiến lược phát triển (Bộ KH-ĐT) cho rằng, quy mô, hiệu quả đầu tư xây dựng, khai thác, vận hành (gắn với tổ chức vận tải) sẽ quyết định việc đầu tư phát triển sân bay. Đối với những nội dung này để nhà đầu tư quyết định. Nhà nước cần tạo một môi trường pháp lý minh bạch, rõ ràng để các nhà đầu tư yên tâm bỏ vốn đầu tư vào các sân bay địa phương theo phương thức PPP.
Dù vậy, không ít chuyên gia cho rằng, việc mở rộng đầu tư xây dựng sân bay tại các địa phương nên đánh giá kỹ lưỡng và thận trọng, không ồ ạt theo kiểu “mỗi tỉnh một sân bay”.
Tiến sĩ Trần Quang Châu - Chủ tịch Hội Khoa học và Công nghệ hàng không Việt Nam (VAAST) - cho rằng, quy hoạch hàng không không chỉ tính đến hiệu quả kinh tế xã hội, mà còn phải tính đến sự phù hợp giữa hàng không dân dụng và hàng không quân sự, bảo đảm an ninh hàng không và an ninh quốc phòng.
Do đó, việc nhiều địa phương đề nghị mở sân bay và phát triển ồ ạt các sân bay là không phù hợp. Cần có phân tích đầy đủ, tính toán sâu sát hơn các yếu tố định lượng kinh tế và quy mô điều kiện để được mở cảng hàng không mới.
Theo TS Trần Quang Châu, quy hoạch phát triển hệ thống cảng hàng không cần dựa trên rất nhiều yếu tố như xác định nhu cầu hành khách, nhu cầu vận tải, mạng đường bay khai thác của từng sân bay.
Theo các chuyên gia về hàng không, việc các doanh nghiệp tư nhân đầu tư vào lĩnh vực sân bay rất hoan nghênh. Nhưng Nhà nước cần phải làm rõ quyền lợi, nghĩa vụ và trách nhiệm của các bên (Nhà nước, nhà đầu tư và nhân dân) tránh đầu tư ảo để tranh thủ với các mục đích khác như đất đai, du lịch…, vì đầu tư vào một sân bay không thể có lãi ngay, sẽ mất nhiều năm, thậm chí cả chục năm trong cảnh thua lỗ.
