Định rõ “tuổi thọ” nhà chung cư
Một trong những đề xuất đáng chú ý của Bộ Xây dựng tại dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) là quy định về thời hạn sử dụng nhà chung cư theo cấp công trình, để tạo điều kiện thuận lợi trong việc cải tạo, xây dựng lại các nhà chung cư cũ khi bị xuống cấp, hư hỏng. Đồng thời, Bộ cũng đề nghị bổ sung quy định cho phép các bên tham gia giao dịch mua bán nhà ở có thể thỏa thuận để bên mua được sở hữu nhà ở trong một thời hạn nhất định nhằm góp phần giảm giá bán nhà ở, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp và người dân có thể lựa chọn hình thức sở hữu nhà ở phù hợp với khả năng chi trả của mình.
Viện trưởng Viện Nghiên cứu Lập pháp, ông Đinh Xuân Thảo đồng ý kiến nghị của Bộ Xây dựng bởi thiếu quy định thời hạn sử dụng nhà chung cư trên thực tế đã gây khó khăn cho việc sửa chữa, cải tạo các tòa nhà xập xệ, xuống cấp. Dù vậy, ông Đinh Xuân Thảo đề nghị làm rõ nội hàm khái niệm sở hữu nhà ở có thời hạn, để có thể hình dung đầy đủ hơn về tuổi thọ của 1 khu nhà là bao nhiêu.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Lê Minh Thông cũng đồng ý việc nhà chung cư phải có thời hạn sử dụng vì “công trình đó liên quan đến sự an toàn tính mạng con người hoặc gắn với thời hạn sử dụng đất”. “Nếu không quy định thời hạn thì không thể đặt vấn đề cải tạo bộ mặt đô thị. Tuy nhiên, khi đã có thời hạn, thì việc xử lý công trình sau khi hết tuổi thọ, cũng là việc phải tính tới” – ông Lê Minh Thông nói.
Nới điều kiện cho kiều bào mua nhà
Theo tờ trình của Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng, lần sửa đổi này, đối tượng và điều kiện được mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam của người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức, cá nhân nước ngoài đã được mở rộng. Cụ thể, quy định tại Điều 155 của dự luật cho phép người Việt Nam định cư ở nước ngoài khi được phép về Việt Nam thì được sở hữu nhà ở như công dân Việt Nam ở trong nước, không phân biệt loại nhà và số lượng nhà được sở hữu. Đối với tổ chức, cá nhân nước ngoài (trừ các tổ chức và cá nhân hoạt động trong lĩnh vực ngoại giao, tổ chức phi Chính phủ) khi được phép vào Việt Nam làm việc, hoạt động thì được mua và sở hữu nhà ở trong các dự án đầu tư xây dựng nhà ở, bao gồm cả chung cư và nhà ở riêng lẻ, kể cả nhà ở trong khu du lịch sinh thái nghỉ dưỡng.
Dù vậy, theo Bộ Xây dựng, hiện vẫn còn 2 luồng ý kiến khác nhau. Bên cạnh quan điểm thống nhất với dự thảo, có ý kiến cho rằng, nên quy định điều kiện chặt chẽ hơn (như chỉ cho phép các cá nhân nước ngoài được phép cư trú tại Việt Nam từ 3 tháng trở lên thì mới được sở hữu nhà ở) để hạn chế các trường hợp lợi dụng chính sách, gây lũng đoạn thị trường bất động sản và để bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Đặng Đình Luyến cho rằng, quy định như dự thảo có phần dễ dãi. Ông kiến nghị, cần xác định được mục đích người nước ngoài đó vào Việt Nam để sinh sống, đầu tư hay du lịch... Nếu người đó hoạt động lâu dài mới được mua nhà vì hiện nay, nhà ở để phục vụ người dân trong nước còn chưa đủ. Ông Nguyễn Sỹ Cương, Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật Quốc hội lại cho rằng, nếu cứ cân nhắc, chờ đến khi nguồn cung nhà trong nước dư thừa mới bán thì rất khó. Ông kiến nghị, chỉ nên hạn chế bán nhà trong trường hợp người nước ngoài đó có vấn đề, còn không cần quy định cứng nhắc chỉ bán nhà với mục đích để ở, không được làm văn phòng hoạt động, kinh doanh... Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Lê Minh Thông đồng tình: “Đây là thị trường, chính sách phải làm sao tạo điều kiện, khai thông chứ không phải để hạn chế thị trường. Kinh nghiệm các nước cũng không “bó chặt” việc cho phép người nước ngoài mua đất, sở hữu nhà, vấn đề chỉ là quản lý, kiểm soát việc sử dụng...”.
