- Trả lời câu hỏi của báo chí quốc tế, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã gửi đi thông điệp mạnh mẽ “không chấp nhận đánh đổi chủ quyền lấy hữu nghị viển vông, lệ thuộc”, ông có bình luận gì về phát biểu này?
- Những ý kiến của Thủ tướng hoàn toàn ăn nhịp với thực tiễn ở Biển Đông. Trong thời gian dài, chúng ta rất trọng tình hòa hiếu bởi giữ được sự hòa hiếu cũng là giữ được môi trường ổn định để phát triển. Song, như một nguyên lý chung mà dân tộc ta đã từng trải qua trong lịch sử, khi Bác Hồ viết lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến, câu mở đầu đã nói: “Chúng ta muốn hòa bình, chúng ta đã nhân nhượng, nhưng chúng ta càng nhân nhượng thì đối phương càng lấn tới”. Vì thế, mức độ phát biểu của Thủ tướng cũng phản ánh nhịp độ thay đổi diễn biến rất phức tạp ngoài Biển Đông.
Thông điệp của Thủ tướng một lần nữa nói rõ, chúng ta luôn mong muốn hòa bình nhưng đương nhiên phải bảo vệ chủ quyền quốc gia. Chủ quyền của chúng ta đặt trên nền tảng là những bằng chứng lịch sử, pháp lý, những cam kết, quy định của luật pháp quốc tế về Biển Đông. Tất nhiên, nền hòa bình phải được xây dựng một cách vững chắc trên trách nhiệm của tất cả các quốc gia có liên quan.
Thủ tướng cũng đã nói rõ, đây không phải là việc riêng giữa Việt Nam – Trung Quốc vì không gian Biển Đông rất quan trọng đối với khu vực và cả thế giới, mà trước hết là an toàn hàng hải. Nếu chúng ta lùi một bước thì họ sẽ tiến thêm nhiều bước và chắc thế giới cũng phải lùi theo.
Do đó, chúng ta muốn nói để cho thế giới biết rằng, chúng ta rất muốn hòa bình, chúng ta rất muốn nhân nhượng nhưng nhân nhượng phải có giới hạn của nó. Vấn đề Biển Đông đòi hỏi không chỉ Việt Nam hay khu vực Đông Nam Á mà cả thế giới phải quan tâm đến, để không những tạo ra hình thái ổn định ở khu vực mà còn nhằm bảo vệ những nguyên lý, những cơ sở luật pháp đang điều chỉnh toàn bộ hoạt động trong thế giới ngày nay.
- Thủ tướng cũng đề cập tới khả năng sẽ cân nhắc phương án đấu tranh pháp lý như Philippines đã thực hiện, quan điểm của ông?
- Tôi hết sức tán thành nhưng đi vào vấn đề cụ thể nên để các nhà chuyên môn. Bởi việc đưa ra cơ quan pháp lý đòi hỏi rất nhiều yếu tố về mặt kỹ thuật, kinh nghiệm, kiến thức luật pháp. Phải nói là đôi khi chân lý chưa chắc đã thuộc về người đúng. Do vậy, sự thận trọng là cần thiết. Nhưng tôi rất tán thành việc đưa sự kiện này ra quốc tế trước hết là để công khai, minh bạch. Còn kết quả phán xét của tòa án hay của một cơ quan trọng tài nào đó thì tùy thuộc vào tình hình thực tế song đầu tiên chúng ta phải thể hiện tính minh bạch. Chúng ta không e ngại sự minh bạch vì chúng ta có lẽ phải.
- Thủ tướng có nói Việt Nam không bao giờ khơi mào cho bất cứ một cuộc đối đầu quân sự nào nhưng chúng ta cũng phải sẵn sàng cho những hành động tự vệ khi cần?
- Thủ tướng nói những vấn đề mà lịch sử đã chứng minh. Đến nay, chúng ta đã trải qua rất nhiều cuộc chiến tranh và nếu phân tích kỹ, hầu như tất cả những cuộc chiến tranh ấy đều không phải do chúng ta khơi mào. Chúng ta chỉ giữ một nguyên lý là độc lập và thống nhất đất nước, bảo vệ chủ quyền của mình và tôn trọng các quốc gia khác. Thực tế, nhiều quốc gia sau cuộc chiến tranh, chúng ta lại hòa giải được như Pháp, Mỹ...
“Quan hệ giữa Việt Nam và các nước là bình đẳng, hai bên đều có lợi. Chúng ta rất tôn trọng lẽ phải, tôn trọng quyền thiêng liêng bất khả xâm phạm lãnh thổ của Tổ quốc cũng như các nước trong khu vực. Chính phủ Việt Nam đã cam kết không sử dụng vũ lực trên Biển Đông. Song Việt Nam cũng phải có quyền tự vệ của mình để bảo vệ chủ quyền. Khi chúng ta bị xâm lược thì chúng ta phải chống xâm lược, khi chúng ta bị đánh thì chúng ta phải tự vệ đó là truyền thống của dân tộc ta từ trước đến nay. 90 triệu dân trong nước và kiều bào ta ở nước ngoài sẽ ủng hộ quan điểm này”.
