Sự phức tạp trên lĩnh vực ANTT ở bất kỳ địa bàn nào cũng có nguyên nhân chủ quan, khách quan của nó. Đối với ngoại thành Hà Nội, có khá nhiều nguyên nhân khách quan được đưa ra, như sự phát triển đột biến về kinh tế của người dân (nhờ đền bù giải phóng mặt bằng), như đặc thù địa bàn rộng, nhận thức chấp hành pháp luật của một bộ phận không nhỏ người dân còn yếu. Bên cạnh đó không thể phủ nhận nguyên nhân chủ quan từ chính nhận thức và cách thức đảm bảo, giữ gìn ANTT của lực lượng chức năng tại chỗ và chính quyền địa phương.
Những yếu tố, điều kiện khiến ANTT các vùng ngoại thành trở nên phức tạp đã được nhìn thấy từ lâu, nhưng rất ít huyện, xã, thị trấn chủ động xây dựng hiệu quả biện pháp phòng ngừa. “Huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị tham gia giữ gìn ANTT”, đâu đó, vẫn chỉ là khẩu hiệu suông. Không ít những đối tượng, đường dây có dấu hiệu hoạt động phạm tội hình sự đã không được xã, huyện nắm bắt (hoặc có nắm bắt nhưng không có biện pháp xử lý), mà thụ động, trông cả vào lực lượng chức năng. Rất nhiều mô hình đảm bảo ANTT do lực lượng công an trực tiếp thực thi, hoặc có sự phối hợp chặt chẽ giữa lực lượng công an và đội ngũ bảo vệ dân phòng, dân phố được triển khai thành công ở nội thành, song chưa thấy địa bàn ngoại thành nào có “ý định” áp dụng.
Tại cuộc họp sơ kết quý I-2012 của Công an Hà Nội, Giám đốc CATP đã nghiêm khắc phê bình một chỉ huy CAH về công tác nắm tình hình, báo cáo và xử lý thông tin liên quan đến vụ trọng án xảy ra tại địa bàn. Không chỉ bị động trong việc rà soát, nắm bắt đối tượng nổi, chỉ huy đơn vị đó đã “dồn” trách nhiệm điều tra, xử lý về phòng nghiệp vụ CATP. Đây cũng được xem là nguyên nhân chủ quan trong nhiều nguyên nhân đã và đang khiến ANTT ở 19 địa bàn ngoại thành Hà Nội trở nên phức tạp.
