- Mars Anh Tú nói lý do "không ngoại lệ" trong công việc với 2 con gái
- Đoàn phim “Hộ linh tráng sĩ” khởi đầu hành trình 80 ngày quay tại Ninh Bình
- NSND Xuân Bắc - Cục trưởng Cục NTBD: Mong chờ nhạc kịch "Giấc mơ Chí Phèo" có hơn 100 đêm công diễn
Trong dòng chảy mạnh mẽ của giáo dục âm nhạc hiện đại, thanh nhạc Việt Nam đang đứng trước yêu cầu hội nhập sâu rộng với thế giới. Nếu như các phương pháp sư phạm kinh điển phương Tây đã được nghiên cứu từ nhiều thế kỷ, thì tại Việt Nam hệ thống tài liệu chuyên sâu về thanh nhạc cổ điển, đặc biệt là Opera vẫn còn chưa nhiều. Chính trong bối cảnh đó, cuốn sách "Khoa học và nghệ thuật ca hát: Một cách tiếp cận chuyên sâu về thanh nhạc cổ điển" của nghệ sĩ opera Nguyễn Bích Thủy xuất hiện như một nỗ lực nghiêm túc nhằm lấp đầy khoảng trống học thuật, đồng thời mở ra một hướng tiếp cận mới mang tính nền tảng và khoa học.
Trải nghiệm biểu diễn chuyên nghiệp cùng quá trình tiếp cận các trường phái lớn của thanh nhạc thế giới đã tạo cho tác giả một tư duy sắc bén, hệ thống và sâu rộng. Chính điều này được phản ánh rõ nét trong từng chương của cuốn sách.
 |
Nghệ sĩ Opera Nguyễn Bích Thủy dành nhiều tâm huyết cho cuốn sách vừa ra mắt |
Tác giả khởi đầu bằng quan điểm của nhà sư phạm thanh nhạc nổi tiếng Richard Miller, nhấn mạnh rằng nhiệm vụ chính của người dạy hát là phân tích vấn đề và thiết kế giải pháp phù hợp. Từ nền tảng ấy, sách triển khai 14 chương với cấu trúc chặt chẽ, tiếp cận giọng hát từ các khía cạnh khoa học: cấu trúc sinh lý thanh quản, cơ chế thở, sự phối hợp cơ thể khi phát âm, chức năng cộng hưởng… Trên những nền tảng khoa học này, các kỹ thuật thanh nhạc cốt lõi như: Chiaroscuro, Appoggio, legato, portamento, messa di voce, agility, vibrato...được phân tích sâu sắc, vừa mang tính lý thuyết, vừa đi kèm các diễn giải mang màu sắc thực hành.
Một điểm nhấn đặc biệt của cuốn sách là chương về hệ thống phân loại giọng hát theo Fach của Đức. Đây là nội dung hiếm thấy trong các công trình trong nước, giúp ca sĩ và giảng viên Việt Nam có cơ sở khoa học để nhận diện đúng loại giọng, từ đó lựa chọn phương pháp luyện tập phù hợp. Những khái niệm như: falsetto, giọng óc của nữ, giọng đầu của nam… được lý giải rõ ràng cùng các ví dụ minh họa giá trị.
Không dừng lại ở kỹ thuật, tác giả còn mở rộng phân tích vào lịch sử, văn hóa và triết lý nghệ thuật. Sách đề cập đến các trường phái Ý, Đức, và những luồng tư tưởng thanh nhạc đương đại ở châu Âu – nơi tác giả đã sống, nghiên cứu và tiếp thu trực tiếp. Chính sự giao thoa giữa trải nghiệm biểu diễn, kiến thức hàn lâm và cảm xúc nghệ thuật đã đem đến cho cuốn sách một chiều sâu khó trộn lẫn.
 |
TS.NSND Đỗ Quốc Hưng - Giám đốc Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam nhận định, cuốn sách là kết quả của quá trình tìm tòi bền bỉ và có giá trị thực tiễn cao. Ông đánh giá đây không chỉ là tài liệu kỹ thuật, mà còn là cuộc đối thoại nghệ thuật – nơi người đọc cảm nhận được tinh thần khoa học, sự nghiêm cẩn học thuật cùng cảm xúc chân thành của một nghệ sĩ dành trọn đời cho opera.
Điều đáng quý là tác giả dành nhiều trang để đối chiếu phương pháp thanh nhạc Việt Nam và quốc tế, từ thói quen khẩu hình, cơ chế thở, cộng hưởng, đến đặc điểm tâm sinh lý, văn hóa của người Việt khi tiếp cận nghệ thuật phương Tây. Những phân tích này mang tính gợi mở, góp phần định hình một hướng đi phù hợp cho thanh nhạc Việt Nam trong bối cảnh hiện đại: vừa giữ bản sắc dân tộc, vừa tiếp thu tinh hoa thế giới trên nền tảng khoa học chuẩn mực.
Với cách viết mạch lạc, giản dị nhưng giàu chiều sâu, "Khoa học và nghệ thuật ca hát: Một cách tiếp cận chuyên sâu về thanh nhạc cổ điển" không chỉ dành cho sinh viên, giảng viên thanh nhạc, mà còn là tài liệu hữu ích cho các nghệ sĩ, nhà nghiên cứu và những khán giả yêu mến opera. Đây là một đóng góp đáng trân trọng, góp phần xây dựng nền tảng lý luận và kỹ thuật cần thiết để nghệ thuật hát cổ điển Việt Nam tiến xa hơn trên bản đồ nghệ thuật đương đại.
