Ngân hàng lo bị “siết” hoạt động mua trái phiếu doanh nghiệp

09/09/2021 08:38 0 bình luận Nhật Linh In bài

0:00 / 0:00

0:00

Nam miền Bắc
Nữ miền Bắc
Nữ miền Nam
Nam miền Nam

ANTD.VN - Ngân hàng Nhà nước đang dự định bổ sung nhiều quy định siết chặt hơn nữa hoạt động mua bán trái phiếu doanh nghiệp của các ngân hàng. Nhiều quy định mới khiến các ngân hàng thương mại lo lắng.

“Siết” ngân hàng mua trái phiếu

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang lấy ý kiến về dự thảo Thông tư thay thế Thông tư 22/2016/TT-NHNN ngày 30/6/2016 quy định việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (TCTD) mua trái phiếu doanh nghiệp (TPDN). Trong đó, NHNN sẽ siết chặt hơn nữa hoạt động mua TPDN của các ngân hàng.

Cụ thể, dự thảo Thông tư quy định, TCTD mua, bán trái phiếu doanh nghiệp phải có hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ, xếp hạng tín nhiệm của doanh nghiệp phát hành trái phiếu và phải ban hành quy định nội bộ về mua, bán TPDN phù hợp với quy định.

Các TCTD không được vay vốn của TCTD khác để mua TPDN.

TCTD chỉ được mua TPDN khi có tỷ lệ nợ xấu dưới 3% theo báo cáo tài chính thời điểm gần nhất đã được kiểm toán tại thời điểm mua, trừ trường hợp mua TPDN theo phương án cơ cấu lại được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

TCTD chỉ được mua TPDN khi doanh nghiệp phát hành cam kết không thay đổi mục đích sử dụng vốn trong thời gian TCTD nắm giữ trái phiếu.

TCTD chỉ được mua TPDN khi doanh nghiệp phát hành trái phiếu cam kết mua lại trái phiếu trước hạn thanh toán trong trường hợp doanh nghiệp phát hành vi phạm quy định pháp luật về phát hành TPDN, vi phạm phương án phát hành TPDN, vi phạm cam kết giữa doanh nghiệp phát hành và TCTD

TCTD không được mua TPDN phát hành trong đó có mục đích để cơ cấu lại các khoản nợ của chính doanh nghiệp phát hành.

TCTD không được mua TPDN phát hành có mục đích để góp vốn, mua cổ phần tại doanh nghiệp khác.

TCTD không được bán TPDN cho công ty con của chính TCTD đó, trừ trường hợp bán TPDN cho công ty con theo phương án tái cơ cấu đã được phê duyệt…

NHNN muốn "siết" quy định các TCTD mua trái phiếu doanh nghiệp

Ngân hàng kêu khó

Dù việc siết các quy định mua TPDN của các TCTD là cần thiết nhưng theo các ngân hàng, nhiều quy định của dự thảo không phù hợp, thiếu khả thi và có thể gây ảnh hưởng xấu cho thị trường TPDN.

Một trong các quy định của dự thảo khiến các ngân hàng thương mại lo lắng là quy định không được vay vốn của TCTD khác để mua TPDN.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Thành Long, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Pháp chế, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) cho rằng, không có cơ sở để đưa ra quy định trên vì Luật các TCTD không cấm hoạt động này.

Trên thực tế, các TCTD huy động vốn từ nhiều nguồn khác nhau bao gồm nguồn vốn từ dân cư, tổ chức và các định chế tài chính (bao gồm TCTD khác) và thực hiện quản lý vốn tập trung, không tách riêng nguồn hình thành vốn khi sử dụng. Vì vậy, TCTD không có căn cứ để xác định nguồn vốn sử dụng để mua TPDN được hình thành từ nguồn nào.

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký VNBA cũng cho rằng, quy định trên sẽ dẫn tới tình trạng “đồng nào mua mắm, đồng nào mua tương”, không phù hợp và nên xem xét bãi bỏ.

Một quy định nữa của cũng khiến nhiều ngân hàng thương mại lo lắng là quy định: trong vòng 12 tháng sau khi bán TPDN thì TCTD không được mua TPDN mà TCTD đã bán và/hoặc TPDN được phát hành cùng lô/cùng đợt phát hành với TPDN mà TCTD đã bán.

Sau 12 tháng kể từ khi bán TPDN, TCTD chỉ được mua TPDN đã bán và/hoặc TPDN được phát hành cùng lô/cùng đợt phát hành với TPDN mà TCTD đã bán khi tuân thủ những điều kiện ngặt nghèo: kinh doanh có lãi liên tục 3 năm gần nhất và được xếp hạng ở mức cao nhất theo quy định xếp hạng tín dụng nội bộ, xếp hạng tín nhiệm của TCTD…

Tuy nhiên, bà Trần Thu Trang, đại diện Standard Chartered Bank cho rằng, nhiều nước trong khu vực đều cho phép ngân hàng mua đi bán lại trái phiếu để kinh doanh. Quy định trên sẽ gây khó khăn cho các nhà đầu tư, nhất là các nhà đầu tư nước ngoài; đồng thời sẽ khiến thanh khoản thị trường TPDN bị ảnh hưởng.

Theo ông Nguyễn Thành Long, việc mua bán TPDN là một trong những quyền hợp pháp của trái chủ sở hữu TPDN. Do đó, quyền của TCTD đối với TPDN không nên bị hạn chế so với các trái chủ khác.

Ngoài ra, dự thảo Thông tư quy định TCTD không được mua TPDN phát hành trong đó có mục đích để góp vốn, mua cổ phần tại doanh nghiệp khác. Tuy nhiên, các ngân hàng cho rằng, hiện pháp luật không cấm hoạt động này.

Theo ông Phạm Chí Quang, Phó vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ NHNN, hiện tổng dư nợ tín dụng đã lên khoảng 9,8 triệu tỷ đồng, khoảng 145% GDP - đang là một trong những quốc gia có hệ số đòn bẩy tài chính lớn nhất trong nhóm các quốc gia đang phát triển, điều này khiến rủi ro tín dụng cũng rất lớn.

Hơn nữa, về cơ cấu tín dụng, hiện hơn 50% dư nợ cho vay của các TCTD là trung dài hạn, trong khi huy động vốn chủ yếu là kỳ hạn ngắn, thậm chí gần đây nhiều ngân hàng đẩy mạnh huy động vốn không kỳ hạn (CASA) khiến nguồn vốn càng thêm bấp bênh.

Với dự thảo sửa đổi Thông tư 22, ông Quang cho hay, quan điểm của NHNN là coi hoạt động mua TPDN của ngân hàng thương mại cũng là hoạt động cấp tín dụng. Các quy định về hoạt động mua TPDN mà NHNN dự định áp dụng với ngân hàng thương mại cao hơn chuẩn chung của thị trường, có thể gây khó khăn cho các TCTD, song sẽ hạn chế được các rủi ro phát sinh trong tương lai.