Nga tung "radar bay" A-50 đến Syria nhằm mục đích thực sự là gì?

ANTĐ - Tạp chí quốc phòng hàng đầu thế giới Jane's Defense Weekly đưa tin, Nga đã triển khai máy bay chỉ huy-cảnh báo sớm trên không (AWACS) tối tân A-50 đến chiến trường Syria, tham gia chiến dịch quân sự chống tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS).

"Radar bay" Nga đến Syria

Tạp chí quốc phòng Anh Jane's Defense Weekly ngày 13-1 cho biết, lực lượng Hàng không - Vũ trụ Nga đã bắt đầu sử dụng loại máy bay chỉ huy-cảnh báo sớm trên không A-50, để chỉ huy nhóm không quân của mình đang tấn công tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo ở Syria.

Jane's dẫn một nguồn tin cấp cao của Bộ Quốc phòng Anh tiết lộ rằng, Nga đã triển khai loại “radar bay” này ngay từ cuối tháng 12-2015 và không chỉ để bao quát toàn bộ chiến trường Syria, mà còn nhằm mục đích theo dõi toàn bộ tình hình Trung Đông.

Bài báo còn viện dẫn thông tin của trang web chuyên theo dõi tình hình di chuyển của các máy bay trên không là “flightradar24” cho biết, ngày 27-12-2015, chuyên trang này ghi nhận được sự di chuyển của một máy bay cỡ lớn, không bật tín hiệu nhận biết địch-ta.

Chiếc máy bay này đã bay trong khoảng 4 giờ ở độ cao 20.000 feet (khoảng 6.100 mét) ở không phận tây bắc Syria. Các chuyên gia phân tích của Jane's Defense Weekly lưu ý rằng, tuyến bay, và cả chiếc máy bay bí ẩn này, có đặc thù của các máy bay cảnh báo sớm (AWACS).

Theo các nguồn tin tình báo, không có bằng chứng nào về việc máy bay chỉ huy-cảnh báo sớm trên không A-50 được triển khai tại sân bay Hmeymim, thuộc tỉnh Latakia của Syria, bởi đây là loại máy bay có hình dạng đặc biệt, nên ngay cả người không mấy am hiểu về quân sự cũng rất dễ nhận biết.

Nguồn tin từ Bộ Quốc phòng Anh cho rằng, chiếc AWACS này đã cất cánh từ lãnh thổ Nga. Nhiều khả năng là nó đã bay từ căn cứ không quân ở Mozdok, nơi các phi cơ Tu-22M3 của không quân tầm xa Nga thường cất cánh đánh bom các căn cứ khủng bố IS ở miền đông Syria.

Máy bay AWACS A-50 của Nga được các tiêm kích đánh chặn hộ tống

Tính năng chỉ huy-cảnh báo sớm tiên tiến của A-50

Beriev A-50 (NATO định danh là “Mainstay”), là loại máy bay chỉ huy và cảnh báo sớm trên không (Airbone Warning and Control System - AWACS), do Tổ hợp khoa học hàng không Beriev tại Taganrog chế tạo trên cơ sở máy bay vận tải Il-76 của Liên Xô.

Hiện nay không quân Nga đang sử dụng 26 chiếc A-50, thuộc phiên bản nâng cấp A-50U với phạm vi phát hiện các mục tiêu trên không như trực thăng, tên lửa hành trình, máy bay ném bom và máy bay chiến đấu siêu âm đã được nâng lên một tầm cao mới so với máy bay A-50M trước đây.

Một chiếc A-50 với phi hành đoàn 15 người (gồm 5 phi công và 10 trắc thủ tổ hợp kỹ thuật vô tuyến), có thể quần thảo liên tục 4 giờ ở khu vực hoạt động xa căn cứ tới 1.000 km.

Loại radar tối tân Phalcon Active hình đĩa, lắp trên lưng máy bay có khả năng quét phương vị 360 độ; theo dõi, kiểm soát toàn bộ các mục tiêu bay cao hàng chục km và bay thấp vài trăm mét; trong mọi điều kiện thời tiết, cả ngày lẫn đêm, trong điều kiện nhiễu điện từ mạnh.

Trong nhiệm vụ trinh sát, A-50 có thể phát hiện máy bay ném bom ở khoảng cách 650 km, chiến đấu cơ cách xa 300 km và mục tiêu dưới mặt đất/mặt biển là 300 km, tên lửa hành trình ở khoảng cách 215 km và có thể theo dõi đồng thời tới 300 mục tiêu khác nhau.

Trong nhiệm vụ chỉ huy trên không, A-50 có thể chỉ huy tác chiến tới 10 máy bay chiến đấu loại khác nhau. Thiết bị vô tuyến điện và tác chiến điện tử của nó có khả năng trinh sát, phát hiện và chế áp điện tử, bảo đảm thực hiện các nhiệm vụ tác chiến trong trường hợp địch gây nhiễu điện từ mạnh.

Máy bay AWACS A-50 của Nga có khả năng trinh sát, cảnh báo sớm và chỉ huy tác chiến trên không rất mạnh

Nga điều A-50 đến Syria theo dõi máy bay Mỹ-NATO?

Nhiều chuyên gia quân sự phương Tây cho rằng, tính chất hoạt động của Nhóm hàng không - Vũ trụ Nga ở Syria không cần thiết phải sử dụng đến loại máy bay AWACS, có tính năng trinh sát, cảnh báo sớm và chỉ huy tác chiến trên không rất mạnh như vậy.

Nguyên nhân là do các máy bay ném bom và cường kích Nga chỉ tiến hành không kích mặt đất, với sự chỉ thị mục tiêu của máy bay trinh sát không người lái, hoạt động tại những khu vực khác nhau, trong bối cảnh không bị đánh chặn, trong điều kiện không bị gây nhiễu.

Những hoạt động này của không quân Nga hoàn toàn có thể được điều phối bởi các trung tâm chỉ huy-điều khiển dưới mặt đất. Việc sử dụng loại AWACS tối tân này đển chỉ huy máy bay tấn công tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo không khác gì việc “dùng dao mổ trâu để cắt tiết gà”.

Do đó, các chuyên gia quân sự phương Tây cho rằng, Nga điều A-50 đến Syria không phải để đánh IS mà để thăm dò hoạt động của máy bay chiến đấu cả liên quân 64 nước phương Tây do Mỹ lãnh đạo.