Nhiều lĩnh vực cần cải cách mạnh mẽ hơn nữa
Xếp thứ 99/189 nền kinh tế
Bà Wendy Werner, Giám đốc Chương trình Tư vấn Môi trường Đầu tư khu vực Đông Á - Thái Bình Dương của IFC - thành viên Nhóm Ngân hàng Thế giới nhận định: “Việt Nam đã có những cải cách quan trọng trong 9 năm qua để cải thiện môi trường kinh doanh, nhưng vẫn cần làm nhiều hơn nữa để duy trì năng lực cạnh tranh, đặc biệt là cần áp dụng những thông lệ quốc tế tốt nhất trong các quy định về hoạt động của doanh nghiệp”.
Theo báo cáo, dù đã thực hiện được 21 cải cách kể từ năm 2005, nhiều nhất trong khu vực Đông Á - Thái Bình Dương - nhưng xếp hạng môi trường kinh doanh của Việt Nam vẫn không có nhiều cải thiện. Năm nay, Việt Nam xếp thứ 99 trên tổng số 189 nền kinh tế, cho thấy nước ta vẫn còn nhiều việc phải làm.
Các chuyên gia của WB cho biết, năm 2012, Việt Nam đã tăng cường bảo vệ nhà đầu tư nhờ thắt chặt quy định về công khai thông tin đối với các công ty niêm yết trong trường hợp giao dịch với bên liên quan. Nhiều lĩnh vực Việt Nam thực hiện cải cách rất tốt và đạt được thứ hạng cao trong bảng xếp hạng như cấp phép xây dựng, vay vốn tín dụng, thực thi hợp đồng… Tuy nhiên, còn một số lĩnh vực Việt Nam đứng ở vị trí rất thấp so với các nền kinh tế được khảo sát. Đó là khả năng tiếp cận điện năng (đứng thứ 156/189), khả năng bảo vệ nhà đầu tư (157/189), tốc độ xử lý doanh nghiệp mất khả năng hoạt động (149/189).
TS Trần Đình Thiên - Giám đốc Viện Kinh tế Việt Nam chỉ ra rằng: “Nhìn vào bảng xếp hạng có thể thấy, có sự cách nhau quá xa giữa vị trí xếp hạng của những lĩnh vực Việt Nam làm tốt và chưa tốt. Ví dụ, cấp phép xây dựng và tiếp cận tín dụng lần lượt đứng ở mức 29 và 42/189 nền kinh tế, còn các lĩnh vực như mức độ bảo vệ nhà đầu tư, nộp thuế, xử lý các doanh nghiệp mất khả năng thanh toán đứng ở con số hơn 100 trong bảng xếp hạng. Điều này chứng tỏ môi trường kinh doanh chúng ta vẫn còn rất khập khiễng”.
Thủ tục thuế vẫn là gánh nặng
Chia sẻ kinh nghiệm của các nước trong khu vực, các chuyên gia của WB cho biết: “Tại Philippines, việc áp dụng hệ thống kê khai và đóng thuế hoàn toàn trực tuyến đã tạo điều kiện để doanh nghiệp dễ dàng tuân thủ quy định về thuế hơn. Nhờ đó, năm 2013, Philippines được xếp hạng là một trong 10 nền kinh tế đạt được nhiều tiến bộ nhất trong việc tạo môi trường kinh doanh thuận lợi hơn cho doanh nghiệp. Các quy định mới cũng bảo đảm cho người có nhu cầu vay vốn quyền truy cập dữ liệu của mình được lưu trữ tại trung tâm thông tin tín dụng lớn nhất nước”.
Trong khi đó, tại Việt Nam vị trí xếp hạng nộp thuế tụt hạng nghiêm trọng. Chỉ số đóng thuế năm 2013 của Việt Nam đứng ở mức 149/189 nền kinh tế. Số giờ để đóng thuế với 1 doanh nghiệp chiếm gần 1/3 thời gian làm việc.
Bà Phạm Thị Thu Hằng- Tổng Thư ký Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam chỉ rõ: “Các doanh nghiệp lớn thường có các phòng, ban chuyên làm các thủ tục về thuế. Còn với các doanh nghiệp nhỏ thì các thủ tục thuế, thời gian nộp thuế và nhiều loại thuế là một gánh nặng lớn với họ”.
TS Trần Đình Thiên cũng cho rằng, Việt Nam có cải thiện các vấn đề về lĩnh vực thuế, tuy nhiên, mức độ cải cách còn chậm. “Việc sửa các thủ tục nộp thuế không quá khó nhưng đến nay, doanh nghiệp vẫn bị “hành” vì các thủ tục thuế. Đây là điều đáng báo động”, TS Trần Đình Thiên nhấn mạnh.
