Bà Teresa Magueyal (65 tuổi), sống ở San Miguel Octopan, một thị trấn ở Celaya, thuộc bang Guanajuato. Vào sáng 2-5, bà đạp xe ra khỏi nhà. Không lâu sau, 2 người đàn ông đi xe máy đã bắn bà ở một quãng đường vắng rồi bỏ đi. Bà Teresa Magueyal bị bỏ mặc cho đến chết tại đoạn đường cách nhà một đoạn ngắn. Vụ án mạng phản ánh tình trạng bạo lực khủng khiếp đang làm rung chuyển Mexico, sự thất bại của các nhà chức trách và mối nguy hiểm với những người đang cố tìm kiếm người thân đang mất tích.
 |
Bà Teresa Magueyal trong một cuộc tìm kiếm con trai mất tích (hình ảnh được lấy từ tài khoản mạng xã hội cá nhân) |
Thực trạng nhức nhối
Chỉ riêng ở Guanajuato, 5 người tìm kiếm gồm 4 phụ nữ và 1 đàn ông đã bị sát hại kể từ năm 2020. Bà Teresa Magueyal đã trở thành người thứ 6, mặc dù còn vô số người khác trên khắp đất nước. Mỗi ngày, hàng trăm phụ nữ Mexico liều mạng đi lùng sục với mục đích duy nhất là tìm được người thân đã khuất để chôn cất. Bà Teresa Magueyal đã tìm kiếm con trai mình là José Luis Apaseo Magueyal từ năm 2020 sau khi thanh niên 34 tuổi này mất tích.
Văn phòng Công tố đã mở một cuộc điều tra để làm sáng tỏ vụ sát hại bà Teresa Magueyal. Nhóm Una Promesa por Cumplir (tạm dịch: Giữ một lời hứa), tổ chức mà Teresa là thành viên bày tỏ: “Chúng tôi vô cùng đau lòng khi điều này xảy ra”. Những người quen biết nhớ đến bà Magueyal với nụ cười luôn nở trên môi và cực kỳ tích cực tìm kiếm.
Kể từ năm 2019, bạo lực gia tăng đột biến ở Guanajuato, lãnh thổ tranh chấp của một số băng đảng tội phạm dẫn đến khoảng 3.000 người mất tích, theo Cơ quan đăng ký người mất tích quốc gia. Tuy nhiên, các tổ chức xã hội dân sự cho rằng con số này thực tế là gần 3.700. Ngoài ra, bang này còn có cuộc khủng hoảng pháp y với hàng trăm xác chết không rõ danh tính chất đống trong nhà xác. “Guanajuato là nơi nguy hiểm nhất Mexico, đặc biệt với những người tìm kiếm là nữ. Vụ sát hại bà Teresa gửi thông điệp tới những người còn lại hãy từ bỏ nỗ lực của họ”, ông Raymundo Sandoval, thành viên tổ chức Nền tảng vì hòa bình và công lý ở Guanajuato nói.
Cho đến nay vẫn chưa xác định được thủ phạm giết hại bà Teresa Magueyal, nhưng không loại trừ khả năng vụ việc có thể được thực hiện với sự đồng ý của lực lượng cảnh sát. Ông Raymundo Sandoval giải thích: “Cảnh sát địa phương và tiểu bang thường hợp tác với tội phạm có tổ chức và đôi khi thậm chí ngăn chặn các cuộc khám xét. Văn phòng Cao ủy Liên hợp quốc về nhân quyền (UN-HCHR) ở Mexico đã kêu gọi chấm dứt những vụ giết người kiểu này và nhấn mạnh rằng nhà chức trách có nghĩa vụ phải ngăn chặn các vụ việc tương tự.
Bất chấp mạohiểm
Gần như tất cả các bà mẹ đang tìm kiếm người thân ở Mexico thường xuyên bị đe dọa tính mạng và buộc phải rời khỏi nhà. Bà Ceci Flores, người cũng đang tìm con trai mất tích cho biết: “Chúng tôi phải tự làm công việc nguy hiểm này vì gặp phải sự thờ ơ, vô cảm và quan liêu từ chính quyền. Dù đang mạo hiểm mạng sống của mình, nhưng khi mất con, chúng tôi cũng coi như không còn gì và buộc phải tìm kiếm”.
Không chỉ ở Guanajuato, nhiều phụ nữ đi tìm người thân đã bị sát hại ở Mexico trong năm 2022. Ở Morelos, bà Ana Luisa Garduño bị giết khi cố gắng tìm con gái mình. Chị Aranza Ramos đến từ Sonora đang đi tìm chồng thì bị bắn chết. Tại Sinaloa, Rosario Rodriguez Barraza bị bắt cóc và sát hại sau khi tham dự một buổi lễ tưởng niệm đứa con trai mất tích của cô. Bà Blanca Esmeralda Gallardo đang cố tìm cô con gái Betzabé bị một đường dây buôn người ở Tlaxcala bắt cóc thì mất mạng tại chính bang Puebla nơi con gái mình đã biến mất. Hay cô María Carmela Vázquez đang tìm kiếm con trai mình thì bị sát hại chỉ cách nhà vài bước chân. “Tôi tin rằng có lúc những kẻ sát hại trẻ em sợ bị bắt và đó là lý do tại sao chúng giết chúng tôi”, bà Ceci Flores, người cũng nhận được những lời dọa giết 2 năm trước, nói thêm.
Mexico hiện có tổng cộng hơn 110.000 người mất tích. Trước cuộc khủng hoảng nghiêm trọng này, các cơ quan chức năng không giải quyết xuể và giải pháp là các gia đình tự mình ra ngoài tìm kiếm người thân. Họ mạo hiểm mạng sống, không dừng lại cho đến khi họ tìm thấy một manh mối nhỏ, đôi khi chỉ là một mảnh xương, một bộ xương không hoàn chỉnh với hy vọng mong manh là tìm thấy thi thể nguyên vẹn. “Bây giờ nhiệm vụ của chúng tôi là tìm con trai của bà Teresa Magueyal và đòi công lý cho cái chết của bà ấy”, đại diện nhóm Una Promesa por Cumplir khẳng định.
