Miền Bắc ráo riết chống hạn
(ANTĐ) - Trước thực trạng mực nước các sông, hồ chứa đang ở mức báo động đỏ, các kênh mương nội đồng đang khô nứt do thiếu nước, ngày 25-11, Bộ NN&PTNT đã họp khẩn cấp với các tỉnh Bắc bộ bàn giải pháp triển khai sản xuất vụ Đông Xuân - vụ lúa chủ lực của các tỉnh miền Bắc, quyết định đến an ninh lương thực trong nước.
650.000ha lúa thiếu nước
Theo tính toán của Tổng cục Thủy lợi, nếu kéo dài tình trạng ít mưa như hiện nay thì sẽ có khoảng 650.000ha lúa Đông Xuân 2010-2011 rơi vào cảnh thiếu nước tưới.
Nhận định của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương cho thấy, thời tiết từ nay đến cuối năm và đặc biệt đúng thời điểm gieo cấy vụ Đông Xuân sẽ rất khắc nghiệt do khô hạn tiếp tục kéo dài. Đến hết năm 2010, dòng chảy các sông Bắc bộ từ thượng lưu đến hạ lưu giảm nhanh và có khả năng nhỏ hơn mức trung bình nhiều năm (TBNN) từ 20-40%.
Trong đó, 2 hệ thống sông chính là sông Hồng và sông Thái Bình sẽ thiếu hụt với mức 35-45%. Lượng mưa thiếu hụt lớn ngoài địa bàn các tỉnh miền núi phía Bắc, khu vực đồng bằng sông Hồng còn có các tỉnh, thành như Hà Nội, Hải Dương, Nam Định, Hưng Yên... là vựa lúa chính của khu vực miền Bắc.
 |
| Tu bổ, nạo vét kênh mương, trạm bơm chống hạn |
Trong khi đó, mùa đông năm nay miền Bắc sẽ xảy ra 3 - 4 đợt rét đậm, rét hại với nền nhiệt độ dưới 15 độ C. Đợt rét đậm đầu tiên sẽ xuất hiện sớm vào đầu tháng 12, và rét đậm sẽ kéo dài đến cuối tháng 2-2011. Thiếu nước nghiêm trọng trên diện rộng sẽ diễn ra ở khu vực miền núi phía Bắc, ảnh hưởng lớn tới đời sống của người dân.
Bộ NN&PTNT đã bàn bạc và thống nhất với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) lịch lấy nước làm đất gieo cấy lúa Đông Xuân. Đại điện EVN cho hay, phương án xả nước vụ Đông Xuân 2011 sẽ gồm 2 đợt xả ở 3 hồ thủy điện là Thác Bà, Tuyên Quang và Hòa Bình. Trong thời gian xả nước, EVN sẽ cố gắng duy trì mực nước hạ du sông Hồng tại trạm Hà Nội ở mức từ 2,2 m trở lên, và để duy trì mực nước đó, EVN sẽ phải xả 3,5 tỷ m3.
Sử dụng nước tiết kiệm
Đánh giá về tình hình vụ Đông Xuân 2011, ông Nguyễn Trí Ngọc - Cục trưởng Cục Trồng trọt cho hay: “Hạn hán, rét đậm rét hại, sâu bệnh và khan hiếm về giống lúa lai là những khó khăn mà vụ Đông Xuân này đang phải đối mặt, trong đó hạn hán là bài toán khó giải nhất”. Trước những diễn biến bất thường của thời tiết và khó khăn về nguồn nước, Cục Trồng trọt khuyến cáo các địa phương cần hạn chế diện tích cấy lúa xuân sớm, chuyển sang gieo cấy lúa xuân muộn.
Nhiều tỉnh, thành trên địa bàn miền Bắc cũng đang ráo riết chuẩn bị đối mặt với vụ sản xuất Đông Xuân khô hạn. Ông Nguyễn Hữu Trượng, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Bắc Ninh cho biết, với kế hoạch gieo cấy 36.000ha lúa, 4.500ha hoa màu, để đảm bảo được nước tưới, tỉnh đã chỉ đạo xây dựng 4 trạm bơm lớn và 6 trạm bơm dã chiến, đồng thời tu sửa nạo vét hàng loạt tuyến kênh mương.
Theo ông Trượng, chi phí ước tính để chống hạn cho vụ Đông Xuân lên tới hơn 70 tỷ đồng. Ngoài ra, trước việc EVN cho biết, vụ Đông Xuân năm nay sẽ chỉ xả 2 đợt nước để phục vụ sản xuất, nhiều tỉnh khu vực đồng bằng sông Hồng tỏ ra lo ngại sẽ thiếu nước tưới dưỡng trong thời kỳ cây lúa sinh trưởng. Đại diện Sở NN&PTNT Nam Định đề xuất cần có một đợt xả nhẹ vào tháng 3 để có đủ nước chăm bón lúa.
Thực trạng trên khiến Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát lo lắng: “Tình hình điện, nước cho vụ Đông Xuân 2011 rất căng thẳng, rét đậm kéo dài nên các tỉnh hết sức chủ động đối phó. Phải tính đến chuyện trữ nước sớm, hoàn thành kế hoạch nạo vét kênh mương”.
Đặc biệt, Bộ trưởng Cao Đức Phát yêu cầu các tỉnh, thành cần kiểm soát, quản lý chặt chẽ nguồn nước tưới trên các hồ chứa. Đối với những hồ chứa thủy lợi, tuyệt đối không được tháo nước để đánh bắt cá hay sử dụng để chạy máy phát điện nhỏ.
Bộ trưởng Cao Đức Phát cũng đề nghị EVN cần giữ chế độ xả nước ổn định. Còn về kinh phí hỗ chống hạn, các tỉnh, thành cần sớm có thống kê mức hỗ trợ lên Bộ NN&PTNT, để Bộ báo cáo Chính phủ.
Hạ Quỳnh
