Lúng túng vì thiếu kỹ năng “mềm”
(ANTĐ) - Khác với các trường đại học khác, sinh viên trong quá trình học chỉ tập trung làm sao trang bị tốt nhất kiến thức chuyên ngành, thì sinh viên ngành sư phạm, ngoài ngành chuyên môn như Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ… còn phải trau dồi về kỹ năng, nghiệp vụ sư phạm. Tuy nhiên, vấn đề này lại không được các sinh viên nói riêng, hệ thống trường sư phạm nói chung, nhận thức đầy đủ.
 |
| Giáo viên sẽ gặp không ít khó khăn giảng dạy thực tế vì thiếu kỹ năng sư phạm |
Học giỏi không đồng nghĩa với dạy tốt
“Việc giảng dạy tại các trường sư phạm hiện nay đều chú trọng năng lực chuyên môn mà chưa chú ý đến nghiệp vụ sư phạm, chương trình mang nặng tính hàn lâm và cung cấp lý luận phương pháp dạy học, chưa gắn với thực tiễn” - nhận định này được các chuyên gia giáo dục đưa ra như một trong những điểm yếu nhất của đào tạo sư phạm trong nước hiện nay.
Ths Nguyễn Thu Tuấn, trường ĐH Sư phạm Hà Nội cho biết, không ít sinh viên đang học trong các trường sư phạm chỉ quan niệm rằng cứ học giỏi là có thể dạy tốt, vì vậy không mấy ai quan tâm tới nghiệp vụ sư phạm. Chính vì quan điểm này mà kết quả các đợt thực tập hiện nay cho thấy phần lớn sinh viên lúng túng trong xử lý các tình huống sư phạm, có khi phạm sai lầm cả về kiến thức cơ bản, mặc dù họ đã được đào tạo kỹ, có hệ thống về lý luận dạy học và kiến thức khoa học cơ bản.
Cũng xuất phát từ việc coi nhẹ nghiệp vụ sư phạm mà ngay trong các nhà trường, việc sắp xếp đội ngũ giảng viên giảng dạy về nghiệp vụ, phương pháp sư phạm cũng mắc nhiều sai lầm. GS Phan Trọng Luận, ĐH Sư phạm Hà Nội cho biết lâu nay các trường vẫn đưa những giảng viên không có khả năng nghiên cứu vào các tổ phương pháp.
Các trường quan niệm rằng giảng dạy về phương pháp, nghiệp vụ sư phạm không phải là một ngành khoa học mà đơn giản chỉ là rèn luyện một số kỹ năng nghề nghiệp nên ai cũng dạy được, miễn là có trình độ khoa học cơ bản. PGS.TS Nguyễn Thanh Bình, trường ĐH Sư phạm Hà Nội cho biết, một sinh viên được hỏi về kiến thức nghiệp vụ sư phạm của mình đã trả lời rằng: “Em không biết mấy năm học nghiệp vụ sư phạm em đã học được cái gì”. Quan niệm sai lầm về việc dạy và học nghiệp vụ sư phạm này đã dẫn tới những lỗ hổng kỹ năng nghề nghiệp của giáo viên hiện nay.
90% giảng viên sư phạm chưa dạy qua phổ thông
Trong khi việc dạy và học ở các trường phổ thông muôn màu, muôn vẻ thì việc đào tạo giáo viên trong các trường sư phạm lại khô cứng và không theo kịp diễn biến thực tế. GS Phan Trọng Luận cho biết, gần như 100% sinh viên sư phạm đều chung một nhận xét rằng chương trình được đào tạo không khớp với chương trình phổ thông hiện nay.
Giải thích tình trạng này theo Ths Nguyễn Thu Tuấn là có tới trên 90% giảng viên các trường sư phạm hầu như chưa tham gia dạy học tại các trường phổ thông nên thiếu kinh nghiệm thực tế. “Sinh viên hầu như không được xem giảng mẫu. Giảng viên có thể giảng cho sinh viên của mình về cách thức dạy một tiết học ở trường phổ thông như thế nào, nhưng nếu yêu cầu giảng mẫu về bài đó cho sinh viên xem thì họ không làm được.
Việc chỉ giảng về lý thuyết mà thiếu thực hành không chỉ đúng với các sinh viên sư phạm mà còn đúng với cả các giảng viên sư phạm. Để khắc phục vấn đề này, Ths Nguyễn Thị Kim Liên, trường ĐH sư phạm TP Hồ Chí Minh cho rằng, riêng với giảng viên sư phạm thì phải đáp ứng được điều kiện là vừa phải giảng dạy tốt tại trường ĐH vừa phải thành thạo việc dạy một môn ở trường THPT. Theo Ths Liên: “Thực hiện việc đó không khó và một số giảng viên làm được điều này, nhưng tỷ lệ vẫn chưa cao, mà một trong những lý do là điều ấy chưa trở thành yêu cầu bắt buộc”.
Trước những điểm yếu của hệ thống sư phạm hiện nay, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển đã yêu cầu các trường sư phạm phải rà soát lại chương trình đào tạo, tạo cơ chế, bắt buộc giảng viên các trường sư phạm phải thay đổi phương thức cập nhật kiến thức và truyền thụ nghiệp vụ sư phạm. “Bộ sẽ yêu cầu các trường sư phạm xây dựng kế hoạch đào tạo kỹ năng sư phạm cho sinh viên nói chung, kỹ năng dạy học nói riêng.
Trong quá trình đào tạo phải tính đến vấn đề nghiệp vụ sư phạm ngay từ đầu và phải được lồng ghép, tích hợp trong suốt quá trình đào tạo” - Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển nhấn mạnh. Bộ GD-ĐT cũng dự kiến thành lập Hội đồng Hiệu trưởng các trường sư phạm cũng nhằm tăng cường trao đổi về những vấn đề giảng dạy chuyên môn, phối hợp bồi dưỡng, đào tạo giáo viên đang dạy học trong các trường phổ thông…
Duy Anh
