Liều thứ tư vaccine Covid-19 là cần thiết, nhưng thời điểm nào?

• 75% phụ huynh Thái Lan muốn con từ 5-11 tuổi tiêm vaccine Covid-19
• Vì sao trẻ từ 5-11 tuổi cần tiêm vaccine Covid-19?
• WHO chưa có khuyến cáo nào về việc tiêm vaccine Covid-19 cho trẻ 5-11 tuổi

Israel là quốc gia đầu tiên triển khai vaccine Covid-19 liều thứ tư vào tháng 12-2021. Theo thông báo, người từ 60 tuổi trở lên, nhân viên y tế và những người bị suy giảm hệ miễn dịch đủ điều kiện để tiêm mũi 4 nếu đã tiêm liều thứ ba ít nhất 4 tháng. Tuần trước, Cơ quan Y tế Công cộng của Thụy Điển cũng đã công bố liều tăng cường thứ hai được khuyến nghị cho tất cả mọi người từ 80 tuổi trở lên.

Các nhà nghiên cứu cho biết, liều vaccine Covid-19 thứ tư tăng cường kháng thể, nhưng có khả năng không đủ để ngăn ngừa biến thể Omicron

Mỹ chưa có khuyến nghị

Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ hiện chưa có khuyến nghị về liều tiêm bổ sung vaccine ngừa Covid-19 thứ hai cho công chúng, nhưng cơ quan này đã cập nhật hướng dẫn của mình vào tháng 10 rằng, một số người bị suy giảm miễn dịch trung bình hoặc nặng có thể nhận được liều thứ tư của vaccine Moderna hoặc Pfizer/BioNTech.

Tuy nhiên, các quan chức y tế công cộng hàng đầu cho biết họ đang theo dõi “rất cẩn thận” nếu hoặc khi nào có thể cần đến liều thứ tư vaccine ngừa Covid-19. Mỹ đã chứng kiến những cải thiện đáng kể gần đây về số ca nhập viện và tử vong vì Covid-19. Tính đến ngày 18-2, số ca nhiễm mới giảm 44% so với tuần trước, số ca nhập viện giảm 26% và số ca tử vong thấp hơn 13%, theo dữ liệu của Đại học Johns Hopkins. “Tiêm chủng và tiêm tăng cường rất quan trọng trong việc duy trì quỹ đạo đi xuống đó, đặc biệt khi nói về đường cong màu đỏ của những trường hợp nghiêm trọng dẫn đến nhập viện”, Tiến sĩ Anthony Fauci, Giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm quốc gia, nói trong cuộc họp báo của Lực lượng Đặc nhiệm Covid-19 của Nhà Trắng hôm 16-2. Tiến sĩ Fauci lưu ý thêm, các đề xuất tiêm liều thứ tư, nếu cần, sẽ được cập nhật theo dữ liệu tiến triển của dịch bệnh.

Trong khi đó, các nhà sản xuất vaccine tiếp tục nghiên cứu về tác dụng của tiêm liều thứ tư trong các quần thể rộng hơn. Hãng Pfizer trong tháng 1-2022 đã thông báo, họ đang xem xét tính an toàn và hiệu quả của liều thứ tư trong nghiên cứu vaccine đặc hiệu chống lại biến thể Omicron ở những người trưởng thành khỏe mạnh từ 18-55 tuổi.

“Mặc dù nghiên cứu hiện tại và dữ liệu thực tế cho thấy liều bổ sung có khả năng bảo vệ cơ thể chống lại nguy cơ bệnh nặng và nhập viện vì biến thể Omicron, chúng tôi nhận thấy cần phải chuẩn bị trong trường hợp lớp bảo vệ này mất dần theo thời gian”, bà Kathrin Jansen, Phó Chủ tịch cấp cao kiêm Trưởng bộ phận nghiên cứu và phát triển vaccine tại Pfizer, cho biết trong thông báo của công ty về nghiên cứu này.

Với biến thể Omicron hiện chiếm ưu thế ở Mỹ, hiệu quả của vaccine là có khả năng ngăn ngừa 87% các trường hợp cấp cứu và 91% đối với trường hợp nhập viện trong 2 tháng sau liều thứ ba. Dữ liệu cho thấy, hiệu quả giảm xuống lần lượt 66% và 78% vào tháng thứ tư. “Tuy nhiên, 78% vẫn là mức bảo vệ tốt”, Tiến sĩ Fauci cho biết hôm 16-2.

Thời điểm nhắm đến là mùa thu

Tiến sĩ Peter Marks, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Đánh giá Sinh học của Cơ quan quản lý thuốc và thực phẩm Hoa Kỳ lưu ý rằng, vẫn còn nhiều điều chưa chắc chắn về hướng tiến triển của đại dịch, mặc dù đã có khuyến nghị rằng người Mỹ có thể tiêm liều thứ tư trong mùa thu tới. Mốc mùa thu trùng với thời điểm tiêm phòng cúm, điều này có thể thuận tiện cho mọi người và có ý nghĩa khoa học vì virus đường hô hấp như Covid-19 và cúm có xu hướng cao điểm vào những tháng mùa đông sau đó.

Tiến sĩ Christopher Murray, Giám đốc Viện Đo lường và Đánh giá Sức khỏe của Đại học Washington cho rằng, tiêm liều thứ tư sẽ có ý nghĩa hơn vào mùa thu hoặc mùa đông sắp tới. “Bởi vì Omicron sắp biến mất, khả năng miễn dịch ở liều thứ ba suy yếu, và liều thứ tư có lẽ cũng sẽ suy yếu. Vì vậy, chúng tôi muốn định thời điểm thúc đẩy liều thứ tư khi có một biến thể mới hoặc cho mùa đông năm sau”, ông Christopher Murray nói.

Bà Lori Tremmel Freeman, Giám đốc điều hành Hiệp hội quốc gia các quan chức y tế quận và thành phố cũng bày tỏ, mối quan tâm lớn hơn của các cán bộ y tế công cộng địa phương là việc tiêm liều thứ ba đang giảm tốc độ và số lượng. Khoảng 65% dân số Mỹ đã được tiêm chủng đầy đủ với ít nhất 2 mũi ban đầu nhưng tốc độ của liều tăng cường đã giảm xuống đáng kể. “Với đà này, nếu cần thiết phải tiêm liều thứ tư, chúng ta có thể có một bộ phận khá lớn dân số không kịp cập nhật vaccine vì họ chậm hơn 2 liều. Vì thế, có khả năng sẽ có nhiều người mắc bệnh hơn”, chuyên gia Lori Tremmel Freeman nói.