Ký ức buồn trong lịch sử Ba Lan

Chuyên cơ chở Tổng thống Ba Lan gặp nạn ở Nga:

Ký ức buồn trong lịch sử Ba Lan

(ANTĐ) - Tổng thống cùng đội ngũ lãnh đạo hàng đầu của Ba Lan cùng có mặt trên chuyến bay tới dự Lễ kỷ niệm 70 năm ngày 22.000 binh sỹ Ba Lan bị sát hại tại rừng Katyn trong Thế chiến II đã thiệt mạng vì tai nạn. Ngày 10-4-2010 có lẽ sẽ trở thành ký ức buồn với hàng chục triệu người Ba Lan cùng vô vàn nghi vấn chưa thể giải thích trong một sớm một chiều.

Người dân Ba Lan đặt hoa và nến trước phủ Tổng thống

Quốc tang ở Ba Lan

Không khí tang tóc đã bao trùm ở Thủ đô Warsaw của Ba Lan trước cả khi quyền Tổng thống nước này, Chủ tịch Quốc hội Bronislaw Komorowski tuyên bố quốc tang 7 ngày để tưởng niệm Tổng thống Lech Kaczynski cùng 95 người thiệt mạng trên chiếc máy bay Tu-154 gặp nạn ở Nga.

Hàng chục nghìn người Ba Lan đã tập trung trước Phủ Tổng thống, nơi đã treo cờ rủ ngay sau khi tin xấu được truyền về, mang theo hoa tươi, nến, cùng hát thánh ca để cầu nguyện và bày tỏ sự tiếc thương với vị tổng thống được lòng dân. 6 cuốn sổ ghi lời tưởng niệm được đặt bên cạnh tấm hình của vợ chồng tổng thống chỉ trong 1 ngày đã kín những dòng chữ bày tỏ niềm tiếc thương. “Chúng tôi đều cảm thấy choáng váng. Người dân tới nhà thờ và tập trung trên đường phố. Họ đang khóc và hát thánh ca để cầu nguyện”, ông Radek Sikorski, Bộ trưởng Ngoại giao Ba Lan nói với BBC.   

“Khi đó tôi đang ở siêu thị mua đồ, con trai tôi đã gọi điện để báo tin này. Mọi thứ xung quanh dường như sụp đổ… Đây quả là một tổn thất lớn không gì bù đắp được”, ông Janina Sebastiano, một người dân 78 tuổi, cho biết. “Đến bây giờ tôi cũng chưa thể tin vào những gì diễn ra. Thật là quá sức chịu đựng”, Katerina Konova, 32 tuổi nói trong nước mắt.

Diễn viên nổi tiếng Ba Lan Bartosz Moravská ngậm ngùi “Tổng thống tốt nhất mà chúng ta từng có đã qua đời”. Nhiều người gọi đây là thảm họa tồi tệ nhất của Ba Lan kể từ sau Thế chiến thứ II. Trong khi đó, tại Nga, nhiều người dân cũng đã đến đặt hoa tại tòa nhà Đại sứ quán Ba Lan bày tỏ niềm tiếc thương những người thiệt mạng và chia buồn với đất nước anh em.

Phát biểu trên truyền hình, ông Komorowski nhấn mạnh “Chúng ta sẽ đoàn kết để đối mặt với thảm kịch dù theo phái tả hay phái hữu”. Thủ tướng Ba Lan, ông Donald Tusk cũng tuyên bố cả nước mặc niệm trong 2 phút vào trưa 11-4, còn nghi lễ quốc tang sẽ được cử hành vào thời điểm an táng những người thiệt mạng. Hôm nay 12-4, Nga cũng quốc tang 1 ngày để tưởng niệm các nạn nhân.

Tồn tại nhiều nghi vấn

Ngay sau vụ tai nạn, Tổng thống Nga Dmitry Medveded đã cử Bộ trưởng Bộ Tình trạng khẩn cấp Sergei Shoigu và Bộ trưởng Giao thông vận tải Igor Levitin tới hiện trường chỉ huy công tác cứu nạn cứu hộ. Ủy ban điều tra thuộc Chính phủ do Thủ tướng V.Putin đứng đầu cũng đã được thành lập. Sáng qua 11-4, lực lượng cứu hộ vẫn tiếp tục tìm kiếm xung quanh hiện trường chiếc chuyên cơ của tổng thống Ba Lan. Trước đó, chiều 10-4, 2 chiếc hộp đen máy bay đã được tìm thấy và đưa về trung tâm phân tích. Dữ liệu ban đầu cho thấy chiếc máy bay đã đâm vào ngọn cây trong tầm nhìn ngắn do sương mù dày đặc, sau đó rơi và bốc cháy.

Người phát ngôn của chính quyền Smolensk, ông Andrei Yevseyenkov cho biết, bộ phận không lưu ở sân bay “Phương Bắc” nằm ở ngoại ô Smolensk đã yêu cầu phi công chiếc Tu-154 chuyển hướng hạ cánh đến Minsk, thủ đô Belarus hay phía đông Matxcơva vì sương mù dày đặc, song phi công vẫn quyết định hạ cánh, và thảm kịch đã xảy ra. Thiếu tướng không quân Nga Sergei Razygraev cũng tuyên bố vụ tai nạn không liên quan đến chất lượng sân bay vì đây là sân bay hạng một, có đường băng với độ bền vững cao và kích thước đạt chuẩn. Hiện cơ quan điều tra của cả Nga và Ba Lan đều đang tích cực điều tra, song tiến hành độc lập với nhau.

Ngoài thi thể Tổng thống Lech Kaczynski, những người gặp nạn khác sẽ được chuyển về Matxcơva để tiến hành nhận dạng. “Tại đây không có những thiết bị cần thiết, vì vậy các thi thể cần được chuyển về Matxcơva”, một nhân vật trong chính quyền Smolenks cho biết.

Vụ tai nạn có thể sẽ gây ra những hệ quả chính trị lớn lao và thay đổi bộ mặt chính trị của Ba Lan. Nước này sẽ phải bầu cử sớm hơn dự định. Tuy nhiên, điều khiến người ta đang đặt ra câu hỏi là vì sao có nhiều người lãnh đạo của nhiều cơ quan như thế ngồi trên cùng một chuyến bay.

Ngoài Tổng thống Lech Kaczynski, phu nhân Maria Kachinskaya, tham mưu trưởng quân đội và Thứ trưởng Ngoại giao Andrzej Kremer thiệt mạng, những người được xác định ngồi trên máy bay còn có Cựu Tổng thống Ryshrad Kachorovsky, Phó Chủ tịch hạ viện Ezhi Shmaidzinski, Chủ nhiệm Văn phòng Tổng thống Vladyslav Stasyak, Người đứng đầu cơ quan an ninh quốc gia Aleksandr Tshiglo, Tổng tham mưu trưởng Frantishek Gongor, Giám mục tuyên úy quân đội Miron Chodakovsky, Thống đốc Ngân hàng trung ương Slavomir Skshipek… Quân đội Ba Lan phải chịu tổn thất nghiêm trọng nhất với việc cùng lúc mất gần như hoàn toàn những lãnh đạo cấp cao với chỉ huy trưởng các đơn vị hải quân, không quân và lục quân. “Ai là người cho phép tất cả những người này cùng ngồi trên một chuyến máy bay” là câu hỏi đang cần được giải đáp rõ ràng.

Bảo Trâm

(Tổng hợp)