Tu bổ Ô Quan Chưởng:
Không có chuyện “Giảm niên đại”di tích
(ANTĐ) - Ngày 25-10, việc tu bổ di tích Ô Quan Chưởng sẽ chính thức hoàn thành. Trước đó đã có nhiều ý kiến cho rằng, việc tu bổ đã làm di tích quan trọng bậc nhất của Hà Nội “biến dạng”, “ giảm niên đại”... Phóng viên Báo ANTĐ đã có cuộc trò chuyện cùng Tiến sĩ Nguyễn Doãn Tuân (Trưởng Ban quản lý Di tích và Danh thắng) xung quanh vấn đề này!
 |
- PV: Thưa ông, trong đợt tu bổ vừa qua, những hạng mục nào đã được quan tâm đầu tư?
- TS. Nguyễn Doãn Tuân: Vấn đề di tích Ô Quan Chưởng xuống cấp là chuyện đã diễn ra từ nhiều năm nay. Tháng 9 vừa qua, Dự án Chống xuống cấp di tích Ô Quan Chưởng chính thức được tiến hành, chủ yếu tập trung vào các hạng mục nhỏ, thay lại những cấu kiện không đúng với nguyên gốc, sửa lại những kiến trúc vật chất bị rêu phong ăn hỏng lắp lại hai cánh cửa, lát đá phía bên trong cửa ô. Trong đợt tu bổ này, chúng tôi cùng các đồng nghiệp từ Viện Bảo tồn Di tích - Bộ VH-TT&DL cũng tập trung xử lý triệt để các loại nấm mốc cùng các siêu khuẩn ăn vào gạch. Còn lại, công trình cổng vẫn nguyên như cũ.
- Đây có phải lần đầu tiên Ô Quan Chưởng được tu bổ sau 300 năm tồn tại?
- Mấy năm gần đây, thỉnh thoảng chúng tôi vẫn cho tiến hành sửa chữa một số hạng mục nhỏ, lẻ. Xa hơn thì vài chục năm trước, cửa ô duy nhất của Hà Nội cũng đã được tu bổ. Tuy nhiên, đó cũng là thời kỳ khó khăn của đất nước nên việc trùng tu chưa đến nơi đến chốn. Khi ấy, người ta đã đưa vào di tích nhiều vật liệu không chuẩn, vì thế, trong đợt tu bổ này, chúng tôi cho thay thế luôn cả các vật liệu không đúng niên đại. Toàn bộ số gạch đó chúng tôi đã bóc ra, thay vào đó là gạch vồ, được tìm thấy rất nhiều trong các đợt khai quật Thành cổ Hà Nội và đúng với loại gạch dùng đề xây Ô Quan Chưởng xưa.
|
| Ô Quan chưởng xưa |
- Trong thời gian qua, đã có một số ý kiến cho rằng, Ô Quan Chưởng đang bị làm mới, là đơn vị trực tiếp quản lý di tích, ông phản ứng thế nào?
- Đây là một di tích trọng điểm, thu hút được sự quan tâm của cả xã hội. Đây cũng là một dự án được hợp tác dưới sự tài trợ của Đại sứ quán Mỹ. Trong quá trình thi công, chúng tôi đã hoàn tất mọi thủ tục xin thỏa thuận của Bộ VH-TT&DL và đương nhiên khi tiến hành hạ giải, đánh giá cấu kiện, cái gì giữ nguyên, cái gì thay mới, đều có sự đồng ý của các thành viên Hội đồng tu bổ di tích. Khi tu bổ tôn tạo, đương nhiên phải tháo dỡ hạng mục này, hạng mục kia, thay mới những chỗ đang bong hỏng, không phải cứ thay mới nghĩa là làm mới di tích. Nó cũng như cái nhà của mình thôi, nó hỏng thì phải sửa, nếu cứ ngoan cố mà giữ nguyên thì nguy hiểm lắm. Cốt sao mình vẫn giữ được nguyên vẹn hình dáng kiến trúc, phong thái và cái hồn của di tích. Đây là một dự án khó khăn. Không phải vì chúng tôi không có kinh nghiệm hay kỹ thuật mà tiền chỉ có thế. Trong khi, còn rất nhiều hạng mục cần tu sửa trong nay mai nữa.
- Như thế có nghĩa, trong tương lai nếu có kinh phí, sẽ tiếp tục tu bổ thêm nhiều hạng mục nữa của Ô Quan Chưởng?
- Đúng vậy, trước đây, không có quy hoạch di tích. Nên giờ bạn thấy đấy, dây điện chăng như mắc cửi. Rồi nhà dân xung quanh xây cái cao cái thấp. Cảnh quan xung quanh Ô Quan Chưởng bị lấn át, không còn đẹp mắt như mấy chục năm về trước nữa. Giờ cần phải dọn dẹp cho gọn lại các đường dây điện. Rồi giải phóng mặt bằng khu vực đó, trả lại hiện trạng ban đầu cho di tích. Một trong những vấn đề nữa cần phải triển khai trong nay mai là gia cố lại móng của Ô Quan Chưởng. Trước đây, các cụ xây cổng thành bằng mật với muối. Mấy trăm năm trôi qua, sự biến thiên của thời gian khiến các chất kết dính này đã không còn bền chắc. Hơn nữa, ngày xưa làm gì có xe cộ như bây giờ. Giờ xe chạy qua lại rầm rập suốt ngày, khiến nhiều chỗ ở hai bên mé thành đã rạn. Vừa qua, chúng tôi đã phải xử lý khá nhiều các vết rạn nứt do dư chấn của các phương tiện giao thông gây ra.
- Trong thời gian tới, để bảo vệ di tích, có nên xây dựng một phương án phân luồng giao thông không, thưa ông?
- Điều này cũng đã được Viện Bảo tồn di tích đề cập đến. Dự kiến, sau khi hoàn thành tu bổ, chúng tôi cũng sẽ đề xuất lên UBND thành phố về việc cấm ô tô qua lại di tích Ô Quan Chưởng.
Quỳnh Vân
(thực hiện)
