- Hành trình trở về sau gần 20 năm bị bán làm nô lệ
- Giám đốc truyền thông Toyota bị bắt vì đưa thuốc cấm vào Nhật
- Nữ nhân viên nhà tù giúp hai kẻ vượt ngục để giết chồng
Cạm bẫy từ “hội chứng Stockholm”
“Hội chứng Stockholm” - là một thuật ngữ chỉ trạng thái tâm lý trong đó các con tin trở nên gần gũi và cảm thông với những kẻ bắt giữ họ - nhưng hiện tượng quản giáo đồng cảm với tù nhân trong nhiều năm qua lại là chủ đề nhạy cảm trong các nhà tù. Mới đây, các nhà điều tra tin rằng Joyce Mitchell - 51 tuổi, một nhân viên tại bộ phận hướng nghiệp của Nhà tù Clinton ở New York, đã phớt lờ các cảnh báo trên và gây ra hậu quả vô cùng nghiêm trọng khi giúp 2 kẻ giết người Richard Matt và David Sweat vượt ngục.
Đêm 12-6, cảnh sát đã bắt Joyce Mitchell với cáo buộc tuồn vật dụng cấm vào tù và tạo điều kiện thuận lợi cho tội phạm. Nếu bằng chứng đủ, Mitchell có thể lĩnh bản án 8 năm tù.
Theo các nguồn tin, Mitchell cung cấp cưa, khoan và kính mắt cho Richard Matt và David Sweat trước khi chúng tẩu thoát thành công khỏi Clinton, CNN đưa tin. Matt và Sweat đã dùng các thiết bị điện để cắt tường nhà giam trước khi xuống tầng hầm và chui vào ống cống.
Dù khoan và cưa tạo ra tiếng động lớn nhưng ban quản lý nhà tù vẫn không biết hành động vượt ngục của Matt và Sweat cho đến khi họ kiểm tra giường vào lúc 5h30 ngày 6-6. New York Daily News dẫn một nguồn tin hành pháp cho hay, Mitchell dự định đưa hai kẻ này về nhà mình và cho biết chúng đã lên kế hoạch sát hại chồng bà - ông Lyle Mitchell, nhưng đến phút chót Mitchell lại hủy kế hoạch vì cảm thấy tội lỗi.
Bà nhập viện cùng ngày trong tình trạng hoảng loạn. Xuất hiện trước tòa ngày 13-6, Mitchell luôn cúi đầu và chực khóc. Mitchell không thừa nhận cả hai tội. Mitchell hiện bị đình chỉ công việc không lương và bị giam giữ với mức bảo lãnh là 100.000 USD. Sống trong thế giới của các phạm nhân, với một số quản giáo gây ảnh hưởng và tác động tới tâm lý kẻ khác, nhưng cũng sẽ có những quản giáo làm điều không đúng đắn cho chúng, vì nhiều lý do như đồng cảm, tham lam hay do động cơ tình ái.
Một số còn làm theo yêu cầu của phạm nhân do bị đe dọa làm hại tới những người thân yêu của họ hoặc tiếp xúc, mua chuộc các cán bộ nhà tù khác khi những phạm nhân này vi phạm quy tắc nhà tù. “Bạn dành nhiều thời gian thức dậy cùng các phạm nhân hơn với gia đình. Dần dần bạn sẽ quen thuộc với các phạm nhân, thấy họ già đi theo năm tháng” - Catarina Spinaris, Giám đốc điều hành tổ chức Desert Waters Correctional Outreach cho biết - “Bạn sẽ phải nhận thức rất rõ về việc duy trì khoảng cách”.
Giữ tỉnh táo trước phạm nhân không dễ
Giới chuyên gia tin rằng, các phạm nhân có rất nhiều thời gian để nghiên cứu các quản giáo, nhất là đời tư của họ, nhằm tìm ra bất kỳ điểm yếu nào mà chúng có thể lợi dụng. “Mục tiêu số 1 của phạm nhân luôn là khiến quản giáo quên đi việc họ đang quản lý những kẻ phạm tội” - Anthony Gangi, người làm việc trong các nhà tù Mỹ suốt hơn 1 thập kỷ, nói. Và “khi quên đi việc chúng là phạm nhân, bạn cũng quên luôn vai trò của mình”. Việc phạm nhân tác động, điều khiển quản giáo đã gây ra không ít chuyện thật khó tin ở Mỹ.
Một sự việc chấn động đã bị phát hiện tại nhà tù của thành phố Baltimore, bang Maryland, Mỹ, khi Tavon White - một “trùm” xã hội đen được tự do hoành hành trong tù sau khi đút lót các quản giáo rất hậu hĩnh, với vô số món quà, từ ô tô tới nhẫn kim cương, thậm chí 4 nữ quản giáo tại đây cùng có thai với hắn ta.
White, đang chịu án phạt 20 năm tù giam vì cố ý giết người, được cho là kiếm được tới 16.000 USD mỗi tháng từ hoạt động tuồn lậu ma túy và điện thoại di động vào trại giam, với sự tiếp tay của các đồng phạm. Sự việc chỉ được phát giác sau khi cơ quan chức năng triệt phá một đường dây buôn lậu lớn bên trong nhà tù này. Sau khi vụ việc bị phát hiện, nhà chức trách đã khởi tố 44 người, gồm 27 viên quản giáo. Nhà chức trách cho biết một hình vẽ graffiti trong tường nhà tù thậm chí còn nêu tên 14 quản giáo, sẵn sàng quan hệ tình dục cùng phạm nhân, với giá 150 USD mỗi lần.
Trong một vụ tai tiếng khác, một kẻ giết cảnh sát ở New York có tên Ronell Wilson đã khiến một quản giáo mang bầu khi đang thụ án. Đứa con trai của họ được sinh chỉ 1 tháng sau khi bà mẹ bị bắt giữ vào năm 2013, do có quan hệ tình cảm với phạm nhân. Nữ quản giáo này về sau đã thừa nhận có tội. Luật sư cho biết cô đã “nhầm lẫn về cảm xúc khi tin rằng việc mang thai một đứa con với Wilson giúp người phạm nhân này hình thành một mục đích sống có ý nghĩa trong cuộc đời đầy bi kịch và rối loạn của gã”.
Terry Pelz, Giáo sư về tội phạm tại Đại học Houston và cựu quản giáo tại một nhà tù ở Texas, nói rằng những quản giáo mới vào nghề thường dễ bị phạm nhân “dụ dỗ” hơn là những người đã hành nghề lâu năm - biết rõ các mánh khóe của phạm nhân. Ngoài ra, theo các chuyên gia, những người làm việc trong nhà tù (không phải quản giáo) như giáo viên hướng nghiệp, chuyên gia chăm sóc y tế... thường gặp nhiều khó khăn trong việc giữ một trạng thái tinh thần vững vàng và tỉnh táo trước phạm nhân.
“Khi làm một chuyên gia chăm sóc y tế trong nhà tù, tôi luôn xem những tù nhân ấy là bệnh nhân của mình, chứ không phải là phạm nhân” - Lorry Schoenly, một y tá nhà tù ở Mỹ nói. Cũng theo Schoenly - những người làm công việc (không phải là quản giáo) trong nhà tù rất dễ bị lợi dụng, nếu họ đang vướng phải các vấn đề riêng tư như quan hệ tình cảm bất ổn, khó khăn về tài chính.
Chính vì vậy, những người quản lý cấp cao nhất trong nhà tù cần phải thường xuyên nhắc nhở việc tuân thủ quy định nghề nghiệp, đồng thời tạo môi trường cởi mở, đủ để những người làm công việc như Schoenly trung thực nói ra các vấn đề mà họ đang gặp phải.
