- Người dân đã nhận thức được ý nghĩa và lợi ích của việc thực hiện Đề án 06
- Hà Nội tập trung thực hiện Đề án 06 để phòng chống tội phạm bằng công nghệ hiện đại
Lời tòa soạn:
Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 của Chính phủ (gọi tắt là Đề án 06) chính thức được phê duyệt và triển khai thí điểm tại Hà Nội, từ tháng 3-2022. Đến nay, sau gần 2 năm thực hiện Đề án 06, với cách làm sáng tạo, bản lĩnh, tiên phong đi đầu, Công an thành phố Hà Nội đã “định danh” vai trò Cơ quan Thường trực, ghi những dấu mốc quan trọng trong hành trình đưa Việt Nam trở thành quốc gia số.
 |
Nhóm tiện ích mà Đề án 06 mang lại |
Kết nối “nền tảng số” đến nhóm tiện ích phục vụ nhân dân
Ngày 6-1-2022, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký, ban hành Quyết định số 06, phê duyệt Đề án Phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Đề án 06), đánh dấu thời điểm 2 dự án ý nghĩa của Bộ Công an chuyển từ hình thái xây dựng, thu thập dữ liệu sang ứng dụng, phát triển dữ liệu. Đề án được triển khai trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, kết nối với các nền tảng khác để khai thác tối đa hiệu quả, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số, xây dựng Chính phủ số, công dân số, kinh tế số; giúp công tác quản lý thống nhất, tập trung, minh bạch, thuận lợi, tiết kiệm chi phí, thời gian, công sức… và hiệu quả nhiều mặt.
Đề án xác định 7 quan điểm chỉ đạo lớn, mục tiêu chung và các mục tiêu cụ thể cùng với 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp thực hiện với lộ trình của từng nhiệm vụ. Theo đó, nhóm tiện ích thứ nhất, là giải quyết thủ tục hành chính và dịch vụ công trực tuyến. Khi có tài khoản định danh điện tử, người dân có thể đăng nhập vào cổng dịch vụ công, sau khi kê khai tài khoản, đăng nhập, người dân thực hiện việc nộp hồ sơ đăng ký thủ tục hành chính như nộp hồ sơ cấp căn cước công dân. Những thông tin cá nhân sẽ được xuất hiện đầy đủ tại các trường thông tin và người dân chỉ việc chọn nơi nhận hồ sơ và nộp hồ sơ. Như vậy, người dân chỉ mất có 3 thao tác gồm đăng nhập, chọn nơi nhận và nộp hồ sơ.
Nhóm tiện ích thứ hai là phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Theo đó, khi dịch vụ công rút ngắn thời gian đồng nghĩa với việc doanh nghiệp, người dân đã rút ngắn được thời gian giải quyết thủ tục hành chính, tạo điều kiện cho sản xuất kinh doanh. Quá trình sử dụng ứng dụng này, trong lĩnh vực đầu tư kinh doanh, giấy tờ liên quan gần như được bãi bỏ hết, góp phần không phát sinh việc in biểu mẫu, tiết kiệm thời gian đi nộp hồ sơ, hạn chế phải di chuyển trên đường. Trong tiện ích phục vụ phát triển kinh tế - xã hội ghép chung với tiện ích thứ năm là phục vụ chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo các cấp. Dữ liệu dân cư kết nối, chia sẻ đồng bộ từ dữ liệu lớn kết nối với các ngành khác sẽ phân tích được thành phần dân cư, bao nhiêu Tiến sỹ, Thạc sĩ, cử nhân chuyên ngành gì. Trên cơ sở đó, thành phố có sự định hướng phát triển lĩnh vực. Thậm chí, khi dữ liệu dân cư được chia sẻ, các ngành, các cấp có thể tham mưu cho thành phố một cách chính xác hoạch định chính sách cho tương lai.
 |
Công an Thủ đô Hà Nội gương mẫu đi đầu trong hướng dẫn nhân dân cài đặt ứng dụng VNeID |
Nhóm tiện ích thứ ba là phục vụ công dân số. Khi đã có tài khoản định danh điện tử, thông qua ứng dụng “app” VNeID, người dân hoàn toàn không cần phải mang theo giấy tờ tùy thân. Khi các ngành ngân hàng, hàng không, bảo hiểm công nhận căn cước công dân điện tử thay cho căn cước công dân vật lý, người dân hoàn toàn có thể mang theo căn cước công dân điện tử để đi máy bay, giao dịch rút tiền và nhiều sản phẩm điện tử khác. Thiết thực hơn, khi xác thực định danh điện tử, người dân có thể thêm thông tin người phụ thuộc dưới 14 tuổi, cập nhật vào hệ thống và theo đó, trẻ em dưới 14 tuổi khi đi máy bay cùng bố mẹ sẽ không phải mang theo giấy khai sinh. Ở thời điểm hiện tại, ứng dụng VNeID đã trở nên thân thiết với người dân, đã được sử dụng thay thế căn cước công dân và nhiều giấy tờ cá nhân khác…
Đối với tiện ích hoàn thiện hệ sinh thái phục vụ kết nối, khai thác, bổ sung làm giàu dữ liệu dân cư, hiện nay tất cả các bộ, ban, ngành đều đang đồng loạt triển khai tập hợp thành kho dữ liệu lớn quốc gia, trong đó, dữ liệu dân cư là dữ liệu gốc, chìa khóa của tất cả các dữ liệu. Quan điểm của Chính phủ là khi thực hiện dịch vụ công, tất cả hồ sơ của người thực hiện sẽ được số hóa điện tử. Thông tin cá nhân của một con người được kết nối với nhau, liên tục được cập nhật trên hệ thống để hoàn thiện, khiến tất cả các vấn đề dân sinh đều được thực hiện trên môi trường mạng.
 |
Công an quận Hai Bà Trưng (Hà Nội) đến tận nhà hướng dẫn nhân dân kích hoạt định danh điện tử |
Danh dự của lực lượng Công an Thủ đô
Tại Hội nghị sơ kết 6 tháng triển khai Đề án 06 năm 2022, Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ trưởng Bộ Công an khẳng định việc quyết tâm thực hiện Đề án không những là nhiệm vụ chính trị, mà còn là danh dự của lực lượng Công an nhân dân trước Đảng, Nhà nước và nhân dân. Việc thực hiện Đề án 06 sẽ tiếp tục khẳng định rõ sự cống hiến của lực lượng Công an đối với đất nước, khẳng định vai trò tiên phong, gương mẫu đi đầu trong ứng dụng khoa học công nghệ để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong điều kiện cách mạng 4.0. Từ “mệnh lệnh” của người đứng đầu lực lượng Công an nhân dân, nhận thức rõ giá trị của Đề án 06 mang lại, với danh dự và tinh thần của người chiến sĩ Công an Thủ đô, toàn CATP Hà Nội đã khẩn trương triển khai tổ chức thực hiện Đề án 06 đến từng cấp, tập trung vào lực lượng công an cơ sở.
Nhớ lại những ngày đầu tiên triển khai Đề án 06, Thiếu tướng Nguyễn Hồng Ky, Phó Giám đốc CATP Hà Nội cho rằng, về cơ bản, Đề án 06 của Chính phủ đã huy động được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc và lực lượng công an không đơn độc trong việc triển khai. Các tổ cộng đồng đã chủ động tuyên truyền, vận động người dân, lắng nghe những ý kiến phản hồi của công dân để rút kinh nghiệm, sửa đổi sao cho Đề án được vận hành một cách trôi chảy.
Ngay trong nhiệm vụ đầu tiên khi đó, CATP Hà Nội đã cơ bản hoàn tất việc xác định định danh điện tử cho công dân trong độ tuổi 2004, 2007 để phục vụ Kỳ thi tuyển sinh THPT và đại học; đồng thời đến hết tháng 6-2022 đã hoàn thành việc cấp căn cước công dân gắn chíp cũng như định danh điện tử cho công dân từ đủ 14 tuổi đến 23 tuổi. Hàng trăm dịch vụ công trực tuyến đã được triển khai tạo thuận lợi cho người dân trong thực hiện giao dịch dân sự.
Vượt những khó khăn đầu tiên
Những bước đi đầu tiên, CATP Hà Nội gặp một số khó khăn nhất định về nội dung các trường thông tin chưa phù hợp, dẫn đến hiện tượng không nhận diện được đặc điểm cá nhân khiến nhiều giao dịch bị ảnh hưởng. Khi phát hiện ra những lỗ hổng ấy, CATP Hà Nội đã tích cực phối hợp với Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội, đồng thời tham mưu với các cơ quan chức năng sớm khắc phục các sự cố để hệ thống được vận hành thuận lợi hơn.
Giữ vai trò là Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo Đề án 06 TP Hà Nội, CATP Hà Nội chỉ đạo Công an các đơn vị, một mặt tham mưu cho UBND các cấp, mặt khác trực tiếp tham gia triển khai thực hiện Đề án 06. Các tổ cộng đồng được thành lập ở cấp cơ sở, nòng cốt vẫn là lực lượng Công an. Cả Tổ công tác và Ban Chỉ đạo đều trong guồng quay công việc “làm ngày, làm đêm”, nỗ lực đáp ứng tiến độ Đề án. Những cuộc giao ban diễn ra thường xuyên hơn, đánh giá tiến độ thực hiện, làm rõ những khó khăn, hướng giải quyết và các nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tiếp theo. Nhờ đó, thúc đẩy sự chuyển động của các cấp, ngành và trong chính lực lượng Công an nhân dân; các hạng mục của Đề án dần thành hình theo đúng mục tiêu, yêu cầu.
Vào thời điểm Đề án 06 được triển khai, người đứng đầu ngành Công an từng nói: “Trong giai đoạn hiện nay, các nhiệm vụ của Đề án 06 khó khăn, phức tạp hơn và cũng chưa có tiền lệ, chúng ta phải tiếp tục phát huy, không để chùng xuống, tiếp tục khẳng định rõ sự cống hiến của lực lượng Công an đối với đất nước”. Thấm nhuần sự chỉ đạo ấy, lực lượng Công an Thủ đô đã tập trung “làm sạch” dữ liệu và duy trì thường xuyên, hàng ngày việc bổ sung, cập nhật dữ liệu dân cư, bảo đảm luôn “đúng, đủ, sạch, sống”, bởi đây là yêu cầu có ý nghĩa sống còn đối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, góp phần quan trọng thực hiện Đề án 06. Việc thực hiện Đề án 06 được coi là “mệnh lệnh chiến đấu”, kỷ luật công tác của lực lượng Công an, trước sau như một, bám sát tinh thần “vì lợi ích quốc gia, dân tộc và quyền lợi của người dân, lấy người dân và doanh nghiệp là trung tâm” để làm một cách quyết liệt theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Đến nay, CATP Hà Nội đã hoàn thành và đang triển khai thực hiện thường xuyên là 26/55 nhiệm vụ. 6 tháng đầu năm 2023, CATP Hà Nội tiếp tục ban hành Kế hoạch số 240 về việc triển khai Đề án “Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030” trong Công an Hà Nội năm 2023 và trên 50 văn bản chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ, Công an các quận, huyện, thị xã đẩy nhanh tiến độ và thực hiện các nhiệm vụ theo chỉ đạo của Bộ Công an và UBND TP Hà Nội; chủ động triển khai các nhiệm vụ về công tác cấp căn cước công dân, định danh điện tử, công tác đăng ký, quản lý cư trú, làm sạch dữ liệu dân cư và triển khai thực hiện Đề án số 06 của CATP Hà Nội.
Định kỳ tổ chức giao ban Tổ công tác 06 CATP Hà Nội, lồng ghép các chuyên đề, nhiệm vụ nhằm phục vụ Đề án 06. Điển hình như Mệnh lệnh số 01 của Giám đốc CATP Hà Nội về tập trung chỉ đạo các biện pháp, giải pháp đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu cấp căn cước công dân, kích hoạt định danh điện tử cho toàn bộ cư dân cư trú trên địa bàn TP Hà Nội nhằm đẩy mạnh thu nhận hồ sơ cấp căn cước công dân và cấp tài khoản định danh điện tử, hướng dẫn người dân kích hoạt, sử dụng tài khoản định danh điện tử; Kế hoạch số 01 của CATP Hà Nội về tập trung chỉ đạo các biện pháp, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý cư trú, làm sạch dữ liệu dân cư, cấp căn cước công dân, định danh và xác thực điện tử trên địa bàn TP Hà Nội...
Tổ chức kiểm tra, khảo sát tại cơ sở để đánh giá đúng thực trạng tình hình, tiến độ triển khai Đề án 06 tại các cấp cơ sở, đôn đốc thường xuyên, kịp thời hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của cơ sở trong quá trình thực hiện, nắm bắt thông tin, phản ánh của nhân dân về việc sử dụng các dịch vụ công trực tuyến và các tiện ích mà Đề án mang lại. 25 dịch vụ công thiết yếu liên quan đến người dân theo Đề án đã được Bộ Công an và các bộ, ngành bảo đảm tiến độ, bước đầu có hiệu quả tích cực. CATP Hà Nội đã chỉ đạo triển khai 11/25 dịch vụ công thiết yếu của ngành Công an theo Đề án 06 trên địa bàn thành phố. Đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, tỷ lệ thực hiện các dịch vụ công trực tuyến của ngành Công an; số hóa kết quả giải quyết thủ tục hành chính theo Kế hoạch của Bộ. Chỉ đạo cán bộ Công an tiếp dân hướng dẫn người dân thực hiện dịch vụ công trực tuyến, không làm thay người dân; tăng cường công tác tuyên truyền và có các hình thức phù hợp để người dân tham gia thực hiện.
6 tháng đầu năm 2023, CATP Hà Nội đã phấn đấu và hoàn thành 9/11 dịch vụ công cấp độ 4 gồm: Đăng ký thường trú; Đăng ký tạm trú; Khai báo tạm vắng; Thông báo lưu trú; Xác nhận số Chứng minh nhân dân khi đã được cấp thẻ căn cước công dân; Thủ tục làm con dấu mới và cấp giấy chứng nhận đã đăng ký mẫu dấu; Thủ tục làm con dấu thu nhỏ, dấu nổi, dấu xi và cấp giấy chứng nhận đã đăng ký mẫu con dấu; Thu tiền nộp phạt xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ qua thiết bị ghi hình và cấp, cấp lại, sửa đổi, bổ sung hộ chiếu phổ thông. Còn 2 thủ tục “Cấp lại/đổi căn cước công dân” và “Đăng ký, cấp biển số mô tô, xe gắn máy” đã đạt mức độ 3 theo yêu cầu.
Ở thời điểm hiện tại, với những nỗ lực của lực lượng Công an nhân dân nói chung, Công an Thủ đô nói riêng người dân và doanh nghiệp đã bước đầu được thụ hưởng những thành quả nhất định từ Đề án 06. Đằng sau thành quả ấy là hàng nghìn chiến sĩ Công an Thủ đô, cán bộ, công chức ở các bộ, ngành, địa phương đang âm thầm cải cách, triển khai, kết nối… để tạo nên sự chuyển đổi mạnh mẽ trên nền tảng số, góp phần thúc đẩy xây dựng Chính phủ điện tử, Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số.
Chỉ đạo đúng đắn, cách làm khoa học, người dân tin tưởng đồng hành
 |
“Hà Nội vinh dự được Chính phủ chọn làm đơn vị làm điểm, làm mẫu, nhân rộng toàn quốc trong thực hiện Đề án 06. Người dân cũng như những người nghiên cứu về chuyển đổi số như tôi rất kỳ vọng Thủ đô có những bước đột phá, mang lại nhiều tiện ích cho người dân và cơ bản nhất là hướng đến nền hành chính phục vụ. Đến nay, ở Hà Nội, Đề án 06 đã không còn là điều xa lạ với mọi người dân. Căn cước công dân gắn chíp mang lại nhiều thuận lợi và đa số người dân đã biết rõ. Người dân và doanh nghiệp đã bước đầu được thụ hưởng những thành quả nhất định: Cơ sở dữ liệu về dân cư đã được ứng dụng vào thực hiện những nhiệm vụ trong các lĩnh vực khác nhau, phục vụ người dân, doanh nghiệp, nhất là thực hiện nhiều dịch vụ công thiết yếu, giúp quản lý thống nhất, tập trung, minh bạch, thuận lợi, tiết kiệm và đạt hiệu quả nhiều mặt.
Đằng sau những thành quả ấy, công đầu thuộc về hàng vạn cán bộ, chiến sĩ lực lượng Công an Thủ đô. Các đồng chí đã hoàn thành khối lượng khổng lồ các công việc khó khăn, phức tạp hơn và cũng chưa có trong tiền lệ và đòi hỏi quyết tâm rất cao song hành với cách làm khoa học, hiệu quả. Lãnh đạo Bộ Công an và Chính phủ đều đánh giá cao nỗ lực của lực lượng Công an Thủ đô. Thành công đó có được phải nói khách quan từ những chỉ đạo đúng đắn, cách làm khoa học với từng giai đoạn và giải pháp cụ thể.
Ngay từ giữa năm 2022, Đảng ủy CATP Hà Nội đã Nghị quyết số 10-NQ/ĐUCA về tăng cường sự lãnh đạo đối với việc thực hiện Đề án “Phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030”. Trong đó, yêu cầu nền tảng về dữ liệu như cập nhập liên tục, đảm bảo dữ liệu “đúng, đủ, sạch, sống” được CATP Hà Nội xác định là rất chính xác bởi yếu tố dữ liệu đầy đủ là rất quan trọng, nền tảng cốt yếu cho các tiện ích phục vụ nhân dân hay công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành. Từ đó, CATP Hà Nội yêu cầu rõ phải tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt các dịch vụ công của lực lượng Công an nhân dân trên môi trường điện tử theo đúng tiến độ, cải cách triệt để các thủ tục, quy trình, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân và doanh nghiệp. Đẩy nhanh chuyển đổi trạng thái từ môi trường làm việc truyền thống sang môi trường điện tử, tiến hành số hóa các dữ liệu, nhất là để phục vụ giải quyết thủ tục hành chính…
Đáng chú ý, vừa qua, trong 60 ngày đêm thực hiện Mệnh lệnh 01 của Giám đốc CATP Hà Nội, Đảng ủy, Ban Giám đốc CATP Hà Nội đã chỉ đạo lực lượng Công an cấp huyện, cấp xã triển khai quyết liệt, đồng bộ nhiều giải pháp đẩy nhanh tiến độ cấp căn cước công dân. Các đơn vị tập trung nhân lực, phương tiện, thiết bị có sẵn đảm bảo tiết kiệm, khai thác tối đa hiệu suất, hiệu quả thiết bị. Các tổ công tác mà công an là nòng cốt đã bám cơ sở, đến từng nhà dân, dân vận khéo và “chiến dịch đặc biệt ấy” đã về đích sớm hơn so với lời hứa trước lãnh đạo Bộ Công an. Tôi đặc biệt ấn tượng với việc đồng chí Giám đốc CATP Hà Nội tham gia nhóm Zalo về thực hiện Mệnh lệnh 01. Những khó khăn sẽ được nắm bắt, giải quyết, chỉ đạo, gợi mở, định hướng, “vướng ở đâu, gỡ ở đó”, đó là cách làm hiệu quả khi người đứng đầu đồng hành, chung sức với cơ sở.
Bên cạnh đó, cách làm của CATP Hà Nội cũng được đánh giá là khoa học, phù hợp với thực tiễn. Trong giai đoạn đầu CATP Hà Nội đặt ra phương pháp “dễ làm trước, khó làm sau”, cho nên, ở thời điểm khi Mệnh lệnh 01 triển khai, đều là các trường hợp khó khăn. Lực lượng Công an ở các quận, huyện được tăng cường cho các xã, phường. Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ Công an cũng tích cực tham gia đến từng nhà người dân tuyên truyền thuyết phục… Nhờ đó, những kết quả trong cấp căn cước công dân gắn chíp, định danh điện tử các mức của CATP Hà Nội là yếu tố quyết định để triển khai các dịch vụ công trực tuyến toàn trình để thuận lợi nhất cho người dân và doanh nghiệp. Được biết, CATP Hà Nội thời gian tới sẽ tạo mã QR ở nơi công cộng để người dân truy cập trung tâm hướng dẫn các nghiệp vụ về định danh, dịch vụ công. Đây cũng là cách làm hay cần nhân rộng. Khi người dân tin tưởng thì mới đồng hành, có vậy chuyển đổi số mới thành công. Tôi tin vào những chỉ đạo “đúng và trúng”, cách làm khoa học của Công an Thủ đô”.
Ông Đoàn Việt Hòa (Chuyên gia nghiên cứu về chuyển đổi số)
(Còn nữa)
