Gỡ những "rào cản" của thị trường chứng khoán Việt Nam khi vận hành hệ thống KRX

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN -  Lãnh đạo Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HOSE) cho biết hệ thống KRX đã đi vào giai đoạn kiểm thử nội bộ đối với 3 đơn vị HOSE, HNX, VSD và tiến tới sẽ kiểm thử với toàn bộ thành viên thị trường. Dự kiến hệ thống sẽ được đưa vào vận hành vào đầu năm 2022, kỳ vọng giải quyết các rào cản đối với việc nâng hạng TTCK Việt Nam .

Giải quyết các rào cản trong việc nâng hạng thị trường

Cho đến thời điểm này, giải pháp công nghệ mới do FPT xây dựng đã vận hành tương đối ổn định với khả năng đáp ứng khối lượng lệnh lên đến 3-5 triệu lệnh, lớn gấp nhiều lần con số tối đa 900 nghìn lệnh của hệ thống cũ.

Tuy nhiên, các thành viên thị trường, các nhà đầu tư vẫn đang mong mỏi dự án KRX sẽ sớm được áp dụng nhằm đáp ứng các yêu cầu cao hơn của thị trường chứng khoán trong giai đoạn tới.

Đặc biệt, việc vận hành hệ thống giao dịch mới được kỳ vọng sẽ giải quyết các “nút thắt” hiện nay đối với việc nâng hạng TTCKVN của các tổ chức xếp hạng thị trường quốc tế.

Theo các tiêu chí đánh giá của tổ chức xếp hạng thị trường FTSE Russel, thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nằm trong nhóm thị trường cận biên (Frontier) và ở trong danh sách theo dõi thị trường mới nổi loại 2 (Secondary Emerging).

Nếu được FTSE Russell nâng hạng lên thị trường mới nổi, thị trường chứng khoán trong nước sẽ có cơ hội tiếp cận với các quỹ đầu tư với quy mô tài sản lớn phân bổ theo bộ chỉ số này.

Tại kỳ đánh giá gần đây của FTSE Russel (tháng 3/2021), ghi nhận hầu hết các tiêu chí về mặt định lượng của TTCK Việt Nam đều đã đạt được, ngoại trừ tiêu chí chu kỳ thanh toán “Settlement Cycle (DvP)”, hiện được đánh giá là “hạn chế”, do cơ chế thanh toán nhìn chung vẫn dựa trên quy tắc nhà đầu tư bắt buộc phải có đủ tiền trước khi giao dịch (pre-funding).

Để tháo gỡ nút thắt “pre-funding”, cần có một cơ chế quản lý rủi ro thanh toán trên thị trường, đó là mô hình đối tác bù trừ thanh toán trung tâm (CCP) cho thị trường chứng khoán cơ sở, mà nền tảng công nghệ mới KRX sẽ góp phần giải quyết bài toán này.

Theo ông Nguyễn Sơn, Chủ tịch Trung tâm lưu ký chứng khoán (VSD), CCP cho thị trường cơ sở, nếu được áp dụng sẽ cho phép nhà đầu tư bỏ ký quỹ 100% tiền trước khi đặt lệnh mua chứng khoán - điều mà gần như không có thị trường nào trên thế giới áp dụng.

Theo đó, nhà đầu tư chỉ cần ký quỹ tỷ trọng nhỏ 10 - 20% trước khi đặt lệnh mua bán giúp nhà đầu tư có đòn bấy tốt hơn. Điều này cũng xử lý được quan ngại của các tổ chức nâng hạng thị trường về việc ký quỹ 100% mà ta đang áp dụng khi mua chứng khoán.

Tuy nhiên, VSD cũng phải triển khai gói công nghệ để tích hợp vào hệ thống mới thì mới triển khai được CCP cho thị trường cơ sở.

Hệ thống mới được vận hành có thể triển khai được các sản phẩm, nghiệp vụ mới
Hệ thống mới được vận hành có thể triển khai được các sản phẩm, nghiệp vụ mới

Ngoài ra, hệ thống mới được vận hành có thể triển khai được các sản phẩm mới như bán khống, cho vay cổ phiếu, giao dịch trong ngày (T+0) cùng nhiều thay đổi khác nhằm nâng cao thanh khoản và khả năng tiếp cận thị trường, đặc biệt là của các quỹ đầu tư.

Ông Vũ Hữu Điền, Giám đốc phụ trách đầu tư, Công ty DCVFM cho rằng để TTCK Việt Nam tiếp tục phát triển lên tầm cao mới, tham gia nhiều hơn vào các chuẩn quốc tế, và được nâng hạng lên thị trường mới nổi, cùng với việc sớm triển khai giao dịch T+0, cũng cần cho phép nhà đầu tư bán khống. Tham khảo kinh nghiệm từ các thị trường, việc triển khai giao dịch T+0 có thể giúp thanh khoản thị trường tăng thêm 50% so với hiện tại.

Sẽ vận hành từ đầu năm 2022?

Theo lãnh đạo HOSE, hệ thống KRX là một hệ thống sẽ bao trùm toàn bộ TTCK Việt Nam và thay thế toàn bộ nền tảng công nghệ thông tin hiện tại của HOSE, HNX và cả VSD.

Các cấu phần nghiệp vụ của hệ thống này bao gồm: giao dịch, chỉ số, thông tin thị trường, giám sát, thanh toán – bù trừ và đăng ký – lưu ký.

Nhờ vậy, khi hệ thống đi vào vận hành sẽ giúp TTCK Việt Nam sớm triển khai các sản phẩm mới để đáp ứng nhu cầu phát triển của thị trường.

Do đây là hệ thống tích hợp có mức độ phức tạp, không chỉ áp dụng thông lệ quốc tế, mà còn chỉnh sửa phù hợp với thực tiễn tại Việt Nam, nên việc triển khai có những khó khăn nhất định.

Song, đây không thuần tuý chỉ là một hệ thống IT, mà là kết tinh nhiều năm kinh nghiệm phát triển và vận hành thị trường chứng khoán, cho phép Việt Nam nhanh chóng hoà nhập thông lệ quốc tế.

Với sự chỉ đạo sát sao của Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, 2 Sở Giao dịch chứng khoán và VSD đã quyết tâm triển khai dự án dù các chuyên gia gặp khó khăn khi qua Việt Nam vì dịch bệnh. Hiện nay dự án đang trong giai đoạn thử nghiệm nội bộ giữa các đơn vị HOSE, HNX và VSD, tiếp theo sẽ là giai đoạn thử nghiệm mở rộng với các thành viên thị trường.

Với tình hình dịch bệnh diễn biến hết sức nghiêm trọng hiện nay, việc thử nghiệm đang phải thực hiện với sự hỗ trợ từ xa của các chuyên gia nên cũng gặp rất nhiều khó khăn. Theo kế hoạch, dự án sẽ được hoàn thành và đưa vào vận hành vào đầu năm 2022.