- Căng thẳng hậu Brexit, Pháp bắt giữ tàu cá của Anh
- Thủ tướng Anh tuyên bố tiếp tục tại vị hậu Brexit
- Anh, EU đạt thỏa thuận lịch sử về thương mại và an ninh hậu Brexit
 |
Một góc Gibraltar, vùng lãnh thổ của Anh giáp với Tây Ban Nha |
Nằm ở vùng nước phía Tây Địa Trung Hải, một khu vực tập kết rác bắt đầu hình thành ở Gibraltar từ tháng 1-2022. Những đoàn xe tải liên tục chở rác từ khắp Gibraltar đổ về, đống rác thải nhanh chóng tăng lên khoảng 6.000 tấn. Antonio Muñoz - thuộc nhóm các nhà sinh thái học Verdemar-Ecologistas en Acción cho biết: “Đó là một núi rác. Tất cả các loại rác đều trộn lẫn với nhau”. Tổ chức của Antonio Munoz là một trong những tổ chức đầu tiên gióng lên hồi chuông báo động về điều này.
Gibraltar - vùng lãnh thổ hải ngoại thuộc Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland - từ lâu đã vận chuyển rác thải đến một cơ sở phân loại gần đó ở tỉnh Cádiz, Tây Ban Nha. Khi giai đoạn chuyển tiếp Brexit kết thúc, mọi thứ bị đình trệ. Các quan chức ở Gibraltar và London phải vật lộn với các quy trình và thủ tục rườm rà cần thiết để vận chuyển rác thải tới cơ sở xử lý, vì giờ họ là một thành viên không thuộc EU. Trong bối cảnh đó, khu vực Rock - nơi đông dân cư và có diện tích chỉ 2,6 dặm vuông đã phải dành không gian để tập kết rác.
Đống rác xuất hiện khi các cuộc đàm phán mối quan hệ hậu Brexit giữa Gibraltar với EU vẫn tiếp tục. Lãnh thổ hải ngoại của Anh - nơi 96% cử tri trong cuộc trưng cầu Brexit năm 2016 ủng hộ vẫn ở lại EU - đã bị loại khỏi thỏa thuận thương mại được ký kết giữa Anh và EU vào đêm Giáng sinh năm 2020. Thay vào đó, số phận của nó là chủ đề của nhiều tháng đàm phán mà nội dung chính là duy trì việc di chuyển tự do qua biên giới chung với Tây Ban Nha, đồng thời giải quyết tranh chấp chủ quyền hàng thế kỷ giữa London và Madrid.
Ban đầu, nhiều người hy vọng rằng các cuộc đàm phán sẽ kết thúc vào giữa năm 2021 nhưng Ngoại trưởng Tây Ban Nha gần đây đã phải kêu gọi đẩy nhanh tiến độ. Ông José Manuel Albares cho biết trên mạng xã hội Twitter sau cuộc gặp với Ngoại trưởng Anh bên lề Hội nghị Thượng đỉnh NATO gần đây: “Các cuộc đàm phán tại Gibraltar phải tăng cường để có thể đạt được một thỏa thuận đôi bên cùng có lợi”.
Khi vấn đề rác thải chưa được giải quyết triệt để, Vương quốc Anh đã cung cấp thiết bị để cắt nhỏ và nén rác, giải phóng bớt khu tập kết rác ở phía Đông của Gibraltar. Họ cũng đưa ra kế hoạch dự phòng khác để xử lý 30.000 tấn chất thải hàng năm trên lãnh thổ này từ việc lưu trữ trong mạng lưới đường hầm rộng lớn của Gibraltar đến khả năng vận chuyển nó đến Vương quốc Anh. Chính quyền Gibraltar cho biết, các biện pháp phòng ngừa đã được thực hiện tại khu vực lưu trữ để ngăn rác thải trôi ra biển như dùng lưới thép phủ lên trên và một tấm màn dày có khả năng tránh gió mạnh. Đường hầm để lưu trữ ước tính 10 tấn chất thải cũng loại trừ lo ngại về gió.
Sau hơn 2 tháng nguồn rác thải chất đống ở Gibraltar, Madrid đã ký hợp đồng trên giấy tờ vào cuối tháng 2-2022. Và chính quyền Gibraltar phải mất hàng tuần để thu dọn đống rác tồn đọng, vừa kịp ngay khi vùng lãnh thổ hứng chịu một cơn bão dữ dội tạo nên những đợt sóng cao hơn 4 mét. “Nếu gặp phải cơn bão mạnh như vậy khi núi rác còn ở đó, chắc chắn rác thải nhựa sẽ rải khắp eo biển Gibraltar. Khi đó, tác động sẽ nghiêm trọng hơn nhiều, vì chúng đi vào chuỗi thức ăn của các loài chim, động vật giáp xác và cá ngừ”, nhà sinh thái học Munoz nói.
