- Giá sách giáo khoa mới tăng vọt, nhà trường băn khoăn chọn sách phù hợp
- Bộ GD-ĐT tìm cách tinh giản kiến thức của tất cả các lớp trong học kỳ 2
- Tháng 7-2020, Bộ GDĐT sẽ tổ chức thẩm định sách giáo khoa lớp 2 mới
Sẽ có 3 bộ sách giáo khoa mới
Bộ Tài chính cho biết, hiện nay sách giáo khoa giáo dục phổ thông đang được quản lý theo quy định tại Luật Giáo dục, Luật Giá, trong đó giá sách giáo khoa được thực hiện theo quy định tại pháp luật về giá, thuộc danh mục mặt hàng thực hiện kê khai giá, nhưng không thuộc danh mục mặt hàng do Nhà nước định giá, bình ổn giá.
Theo đó, giá sách giáo khoa do doanh nghiệp (các nhà xuất bản) chủ động xây dựng, tự chịu trách nhiệm về quyết định giá bán và thực hiện kê khai giá với cơ quan có thẩm quyền.
Vừa qua, Bộ Tài chính đã tiếp nhận 3 bản kê khai giá của 3 nhà xuất bản, trong đó bao gồm: Bảng kê khai mức giá, bảng xây dựng hình thành mức giá bán sách giáo khoa. Đây là trường hợp lần đầu các nhà xuất bản thực hiện kê khai giá bộ sách giáo khoa mới với cơ quan quản lý Nhà nước chứ không phải là kê khai điều chỉnh giá.
Trước đó, theo Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28/11/2014 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa phổ thông thì Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành chương trình giáo dục thống nhất.
Theo đó, các tác giả, các NXB dựa vào chương trình để viết sách giáo khoa. Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức thi, thẩm định nội dung để chọn ra một số bộ sách giáo khoa có nội dung hay và sát với chương trình nhất.
Sau khi được Bộ GD&ĐT chọn, các tác giả, các NXB sẽ tổ chức in ấn, phát hành. Giám đốc Sở, hiệu trưởng các trường, hoặc giáo viên, phụ huynh, học sinh được quyền tự chọn cho mình một bộ sách thích hợp trong số những bộ sách này.
Như vậy, thay vì trước đây chỉ có NXB Giáo dục được quyền xuất bản SGK thì nay có 3 NXB thực hiện cung ứng sách giáo khoa ra thị trường, sẽ không còn độc quyền như trước đây.
Vì sao sách giáo khoa tăng giá
Theo Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính), trước đây chi phí tổ chức bản thảo lần đầu do Nhà nước đầu tư, hỗ trợ trong giá bán sách giáo khoa nên giá thành có giảm hơn so với sách giáo khoa đã được xã hội hóa.
Trong bảng kê khai giá được các NXB gửi đến lần nay bao gồm: chi phí giấy, công in, nhuận bút, tổ chức bản thảo, chi phí quản lý, chi phí lưu thông, bán hàng, chi phí tích hợp công nghệ 4.0, lợi nhuận của NXB... cho thấy các khoản chi nhiều hơn trước. Vì vậy, nếu chỉ so sánh đơn thuần về mức giá của các bộ sách thì so với bộ sách lớp 1 cũ (bộ sách đã được dùng cho năm học 2019 - 2020), bộ sách giáo khoa mới có mức giá cao hơn.
Theo kê khai giá của các NXB, giá bộ sách giáo khoa mới cao gấp nhiều lần bộ sách cũ
Tuy nhiên, Cục Quản lý giá cho rằng, việc so sánh này chưa tương đồng, do việc biên soạn, xuất bản 1 bộ sách mới có những điểm khác biệt so với bộ sách trước đây để đáp ứng các yêu cầu về cải cách giáo dục trong tình hình mới như: yêu cầu về chất lượng, hình thức, mẫu mã, cạnh tranh. Ngoài ra, bộ sách mới không được hỗ trợ từ ngân sách chi phí tổ chức bản thảo lần đầu.
Ngoài ra, xét về số lượng thì số lượng cuốn sách giáo khoa trong bộ sách giáo khoa mới (từ 9-10 cuốn) nhiều hơn số lượng quyển sách trong bộ sách giáo khoa cũ (6 cuốn).
Kiến nghị Nhà nước định giá tối đa
Cục Quản lý giá cho rằng, do các chi phí hình thành sách giáo khoa lớn hơn như trên nen có thể việc tự định giá sách giáo khoa hiện nay ở mức cao so với nhu cầu của xã hội.
Việc này tác động trực tiếp đến người dân, đặc biệt đối với người dân ở những vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế khó khăn. Vấn đề này Bộ GD&ĐT cũng đã tính đến khi kiến nghị Chính phủ kiểm soát bằng hình thức định giá tối đa.
Từ thực tế nêu trên kết hợp với kinh nghiệm quốc tế của những quốc gia có điều kiện tương đồng, Cục Quản lý giá cho rằng trong thời gian tới đặt ra yêu cầu Nhà nước cần có giải pháp để điều tiết giá, đảm bảo công bằng giữa các NXB. Bên cạnh đó, cần nghiên cứu thực hiện mục tiêu về an sinh xã hội, đặc biệt cho các khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng có kinh tế khó khăn.
“Đây cũng là lý do để Bộ Tài chính phối hợp với Bộ GD&ĐT đề xuất, báo cáo trình Chính phủ phương án quản lý giá sách giáo khoa sao cho phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội của Việt Nam. Trong đó, hai Bộ đã báo cáo Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét bổ sung mặt hàng sách giáo khoa vào danh mục Nhà nước định giá bằng hình thức định giá tối đa thực hiện theo quy định của Luật Giá” – Cục Quản lý giá cho biết.
Cục Quản lý giá cũng cho rằng đây sẽ là công cụ hữu hiệu để thực hiện điều tiết giá đối với mặt hàng sách giáo khoa trong bối cảnh bước đầu thực hiện xã hội hóa đối với việc cung cấp mặt hàng này.
Triển khai việc điều tiết giá theo quy định đó, cơ quan có thẩm quyền sẽ xem xét phương án giá của các NXB đề xuất và sẽ rà soát tính hợp lý, hợp lệ của từng yếu tố cấu thành giá sách giáo khoa; tính toán hài hòa lợi ích của các NXB và khả năng chi trả của đối tượng sử dụng để ban hành giá tối đa cho 01 bộ sách để thực hiện chung.
