Đua thuyền, một trong những trò chơi được nhiều thanh niên tham gia
Những lễ hội này thường được tổ chức từ ngày 7 đến 10 tháng giêng Âm lịch. Sau lễ hội này, Tết Nguyên đán mới chính thức kết thúc. Lễ Hội Lồng Tồng có phần lễ và phần hội. Phần nghi lễ khá giống nhau, chủ yếu là cúng tế trời đất và cầu thần linh ban cho mưa thuận gió hoà, một năm mùa màng tươi tốt bội thu, con người khoẻ mạnh, gia súc vật nuôi đầy chuồng... Ở phần này, tất cả các gia đình trong bản đều chuẩn bị một mâm cỗ cúng gồm xôi, gà, thịt lợn, bánh chưng, bánh tày, các loại bánh dày, bánh khảo, cơm lam; xôi bảy màu... Các mâm lễ được xếp thẳng hàng trước bàn lễ. Thầy mo của bản đứng trước mâm lễ khấn tạ ơn trời đất, thần linh phù hộ cho dân bản một năm mới an khang tốt lành. Sau đó, lần lượt các gia đình thắp hương cúng trời đất.
Phần hội chính là nơi vui nhất, náo nhiệt nhất của lễ hội Lồng Tồng, lúc đồng bào cùng tham gia những sinh hoạt văn hóa giải trí, những tiết mục văn nghệ, trò chơi dân gian đặc sắc của dân tộc mình trong lễ hội. Những ngày đầu xuân này, du xuân đến hồ Ba Bể, khách tham gia Lễ hội Lồng Tồng ở đây sẽ được hòa cùng không khí lễ hội Lồng Tồng của đồng bào người Tày, Dao vùng hồ vô cùng đặc sắc. Không đâu có một Lễ hội Lồng Tồng với nhiều trò chơi dân gian vùng cao như ở nơi đây. Những trò chơi như ném còn, đàu pao, bịt mắt đập niêu, bịt mắt bắt dê hòa cùng không khí rộn ràng của những điệu then, tiếng đàn tính và cả những làn điệu “nàng ới”, “cọi” giao duyên của các chàng trai, cô gái Tày tham gia lễ hội.
Ở một khoảng đất rộng bên hồ, những cuộc thi bắn nỏ, chọi bò… diễn ra vô cùng náo nhiệt. Đặc biệt hơn nữa, ở lễ hội Lồng Tồng Ba Bể còn có cuộc thi tài vô cùng hấp dẫn, chỉ có ở vùng hồ Ba Bể, ấy là phần hội đua thuyền độc mộc có một không hai. Những chàng trai, cô gái người Tày trong trang phục truyền thống, hai người điều khiển một chiếc thuyền độc mộc dài 10m cùng đua trên mặt nước hồ xanh biếc. Đường đua bắt đầu từ bến nước ngay sát khoảng đất diễn ra lễ hội đến ốc đảo giữa hồ, cả lượt đi và về dài chừng 3km. Những chàng trai cô gái Tày khéo léo điều khiển chiếc thuyền mảnh mai, dài như chiếc lá tre trôi trên mặt nước. Những pha bứt phá luôn nhận được tiếng vỗ tay cổ vũ vô cùng náo nhiệt của hàng vạn khán giả theo dõi trên bờ.
Lễ hội Lồng Tồng Ba Bể diễn ra trong 2 ngày 9-10 Tết Âm lịch hàng năm. Đây cũng là một trong những lễ hội lớn nhất của tỉnh Bắc Kạn.
