- Giá vàng diễn biến bất ngờ sau quyết định cắt giảm lãi suất của Fed
- Ngân hàng Nhà nước phải mở trang thông tin điện tử về giá vàng, nghiên cứu thành lập sàn vàng
- Thủ tướng yêu cầu tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử nghiêm hành vi thao túng giá vàng
Tại Nghị quyết 278/NQ-CP ngày 13/9/2025 phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 9 năm 2025, Chính phủ giao Bộ Tài chính phối hợp với Ngân hàng Nhà nước thống nhất quy định thu nhập từ hoạt động giao dịch mua bán vàng thuộc đối tượng chịu thuế để nâng cao tính minh bạch của thị trường, hạn chế đầu cơ vàng. Thông tin này đã nhận được nhiều quan điểm trái chiều từ dư luận.
Anh Nguyễn Ngọc Nhân (phường Định Công, Hà Nội) cho biết, vợ chồng anh có thói quen tháng nào thu nhập trừ chi tiêu còn dư bao nhiêu sẽ đem hầu hết số tiền đi mua vàng. Mục đích là tích cóp để khi nào đủ tiền sẽ bán đi để mua nhà. Do đó, thông tin đánh thuế giao dịch vàng khiến vợ chồng anh lo lắng. “Vợ chồng tôi không có mục đích đầu tư, chỉ mua vàng để tiết kiệm. Do đó, tôi thấy việc đánh thuế trong trường hợp này là không phù hợp” – anh Nhân nói.
Là một người mua vàng lượng lớn thời gian qua, anh Đinh Xuân Huy lại cho rằng vàng cũng giống như các kênh đầu tư mà anh đang tham gia, khi mua bán thì đều phải nộp thuế. “Tôi nghĩ nếu đầu tư có lãi thì việc đánh thuế là đương nhiên, tuy nhiên, Nhà nước cũng cần phải nghiên cứu mức thuế suất phù hợp để khuyến khích người dân đầu tư chân chính, minh bạch” – anh Duy bày tỏ.
 |
Giá vàng trong nước tăng nóng thời gian qua một phần do hoạt động đầu cơ, tích trữ |
Liên quan đến vấn đề này, chia sẻ quan điểm, PGS.TS Ngô Trí Long cho rằng việc đưa vàng ra khỏi "vùng xám" bằng công cụ thuế là cần thiết để đồng bộ khung chính sách và hạn chế đầu cơ.
Theo vị chuyên gia, thị trường vàng trong nước nhiều tháng qua liên tục biến động mạnh, có lúc giá vàng SJC vượt mốc 135 triệu đồng/lượng, cao hơn giá thế giới khoảng 20 triệu đồng/lượng. Khoảng cách bất thường này phản ánh mức độ đầu cơ lớn. Khi kỳ vọng giá lấn át cung - cầu thực, rủi ro xã hội cũng gia tăng, từ biến động tài sản hộ gia đình đến tâm lý găm giữ và dòng vốn lệch hướng.
Cùng với đó, chính sách quản lý vàng đang được tái cấu trúc, từ Nghị định 232/2025/NĐ-CP về quản lý thị trường vàng đã mở rộng nguồn cung hợp pháp đến việc chuẩn bị cho các doanh nghiệp và ngân hàng nhập khẩu, sản xuất vàng miếng. Do đó, việc đưa vàng ra khỏi "vùng xám" bằng công cụ thuế là cần thiết để đồng bộ khung chính sách và hạn chế đầu cơ.
Ngoài ra, theo ông, hiện nay cá nhân giao dịch vàng gần như không chịu thuế, trong khi chứng khoán đã áp dụng cơ chế thuế TNCN rõ ràng, tạo ra sự bất bình đẳng giữa các kênh đầu tư.
Cũng theo vị chuyên gia, tác động của chính sách này không chỉ nhằm tăng thu ngân sách mà mục tiêu chính là điều tiết hành vi thị trường. “Khi chi phí giao dịch tăng lên, hoạt động lướt sóng sẽ giảm, biến động giá cực đoan cũng bớt dần. Chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới sẽ được thu hẹp nhờ đầu cơ ngắn hạn kém hấp dẫn, kết hợp với việc tăng cung hợp pháp theo Nghị định 232 để cân bằng thị trường. Quan trọng hơn, chính sách sẽ đưa vàng vào cùng một mặt bằng thuế với các kênh đầu tư khác, tránh tình trạng "thiên vị" bất hợp lý” – ông nói.
Tương tự, chuyên gia tài chính, TS Nguyễn Trí Hiếu cũng đồng tình với việc đánh thuế giao dịch vàng. Theo ông, tại Việt Nam, hầu hết các nguồn thu nhập đều đã phải đóng thuế. Ví dụ, thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản chịu thuế 2% trên giá bán, giao dịch chứng khoán bị khấu trừ 0,1% giá trị chuyển nhượng. Vì vậy, việc áp dụng thuế với vàng là phù hợp với nguyên tắc chung.
Tuy nhiên, ông Hiếu cho rằng nên đánh thuế trên phần lợi nhuận của giao dịch, thay vì đánh thuế trên toàn bộ giao dịch. Vị chuyên gia cho rằng, nếu thu thuế dựa trên giá trị giao dịch, sẽ dễ dẫn đến "thuế chồng thuế", bởi số tiền mua vàng vốn đã là thu nhập sau thuế từ lương hoặc kinh doanh. Trong khi đó, đánh thuế trên lợi nhuận của mỗi giao dịch sẽ phản ánh đúng bản chất thu nhập phát sinh.
Tuy vậy, theo ông, việc triển khai không hề đơn giản, nhất là khi khó xác định giá mua đối với vàng được tích trữ từ nhiều năm trước đó. Do đó, vị chuyên gia đề xuất Bộ Tài chính có thể áp dụng cơ chế xác định giá bình quân tại một thời điểm nhất định, hoặc trong khung 3 năm, 5 năm, 10 năm… Theo đó, người bán cần khai báo thời điểm mua, còn giá bình quân do cơ quan quản lý công bố sẽ là căn cứ để tính chênh lệch giữa giá mua và giá bán.
Ở khía cạnh luật pháp, Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SBLaw, cho biết theo Thông tư 111/2013/TT-BTC, thu nhập từ hoạt động kinh doanh (kể cả kinh doanh tài sản) thì phải nộp thuế TNCN. Nhưng Thông tư lại chưa làm rõ: nếu cá nhân không đăng ký kinh doanh, mà chỉ thực hiện mua – bán vàng miếng thường xuyên, thì có bị coi là một hoạt động kinh doanh hay không?
“Trong bối cảnh giá vàng biến động mạnh, nhiều người lướt sóng, đầu cơ vàng miếng, thì việc không kiểm soát thuế TNCN đối với họ vừa gây thất thu ngân sách, vừa thiếu công bằng với người dân và doanh nghiệp khác”, Luật sư Hà nhận định.
