- Bộ Công an triển khai Quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá đợt 2 năm 2025
- Công bố quyết định đặc xá năm 2025 (đợt 2)
Đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt.
Về bản chất, đặc xá là tha tù trước thời hạn đối với một số người nhất định đang chấp hành hình phạt, trong trường hợp họ có ý thức cải tạo tốt, lập được công, quá già yếu, mắc bệnh hiểm nghèo...
Đại xá là một hình thức tha tội hoàn toàn cho một số loại tội phạm nhất định với hàng loạt người phạm tội (không phân biệt họ đã phải chấp hành hình phạt hay chưa, hoặc đã bị truy tố, xét xử hay chưa) nhân sự kiện đặc biệt quan trọng trong đời sống chính trị của một quốc gia.
Về bản chất, đại xá là tha, miễn hình phạt cho một số loại tội phạm hoặc một loạt người phạm tội đã hoặc chưa bị truy tố, xét xử, thi hành án.
Về đối tượng áp dụng, với đặc xá, đó là người phạm tội đang trong giai đoạn thi hành án phạt tù (tù có thời hạn, tù chung thân). Còn với đại xá, đối tượng áp dụng là người phạm tội đang ở trong bất kỳ giai đoạn nào, từ truy tố, xét xử đến thi hành án.
Về phạm vi áp dụng, đại xá áp dụng trên phương diện rộng với hàng loạt hành vi phạm tội và hàng loạt người phạm tội theo điều kiện nhất định. Còn với đặc xá, phạm vi áp dụng hẹp hơn đại xá, được quy định cụ thể tại các Điều 11, 12, 22 Luật đặc xá 2018, áp dụng với trường hợp người phạm tội cụ thể…
Về thẩm quyền quyết định, với đặc xá là Chủ tịch nước, còn Quốc hội có quyền ra quyết định đại xá. Quốc hội quyết định đại xá theo đề nghị của Chủ tịch nước. Chủ tịch nước căn cứ vào nghị quyết của Quốc hội, công bố quyết định đại xá.
Hồ sơ trình Quốc hội quyết định đại xá gồm: Tờ trình của Chủ tịch nước đề nghị Quốc hội quyết định đại xá; Dự thảo nghị quyết; Báo cáo thẩm tra của cơ quan của Quốc hội…
Quốc hội quyết định đại xá theo trình tự sau: Chủ tịch nước trình bày tờ trình; Đại diện cơ quan của Quốc hội trình bày báo cáo thẩm tra; Quốc hội thảo luận tại phiên họp toàn thể của Quốc hội. Trước khi thảo luận tại phiên họp toàn thể của Quốc hội, đại biểu Quốc hội có thể thảo luận tại Đoàn đại biểu Quốc hội, Tổ đại biểu Quốc hội;
Trong quá trình thảo luận tại phiên họp toàn thể của Quốc hội, Chủ tịch nước giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội về những vấn đề liên quan; Ủy ban Thường vụ Quốc hội phối hợp với Chủ tịch nước chỉ đạo, tổ chức việc nghiên cứu, giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo nghị quyết;
Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo Quốc hội về việc giải trình, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội và chỉnh lý dự thảo nghị quyết. Cuối cùng, Quốc hội biểu quyết thông qua dự thảo nghị quyết.
