Đại sứ Italia tại Congo có thể bị ám sát trong vụ bắt cóc bất thành

• Cựu thủ lĩnh dân quân ở Congo nhận án chung thân vì tội ác chiến tranh
• Sập mỏ vàng ở Congo, 50 người có thể đã chết

Ông Luca Attanasio, Đại sứ tại Congo, sĩ quan Carabinieri Vittorio Iacovacci và lái xe Moustapha Milambo đã thiệt mạng khi đoàn xe của Chương trình Lương thực Thế giới bị phục kích trên đường đến thăm một dự án trường học ở Rutshuru hôm 22-2.

Lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc bảo vệ khu vực diễn ra vụ tấn công đoàn xe khiến Đại sứ Italia tại Congo thiệt mạng

4 người khác trong đoàn xe đã bị bắt cóc

Vụ tấn công xảy ra ở địa điểm ngay bên cạnh công viên quốc gia Virunga, ở Nyiragongo, tỉnh Bắc Kivu, cách thủ phủ Goma khoảng 25km về phía bắc. Các xe của Liên hợp quốc đã bị những kẻ tấn công chặn lại. Theo Thống đốc Bắc Kivu Carly Nzanzu Kasivita, nhận được tin báo, quân đội Congo và kiểm lâm ở Vườn quốc gia Virunga đã phản công. Đại sứ Attanasio trúng đạn vào bụng, sau đó được chở đến Phái bộ Liên hợp quốc ở bệnh viện Congo nhưng đã không qua khỏi. Lái xe và cận vệ tử vong tại hiện trường.

Chương trình Lương thực Thế giới cho biết, vụ tấn công xảy ra trên một con đường đã được dọn sạch trước đó để đi lại mà không có lực lượng an ninh hộ tống. Bộ Nội vụ Congo nói rằng chính quyền tỉnh Bắc Kivu không biết về sự hiện diện của Đại sứ Italia và do đó đã không có các phương án bảo vệ. Người đứng đầu lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc Jean-Pierre Lacroix cho hay, việc xác định xem các con đường có an toàn hay không thường do các quan chức an ninh của Liên hợp quốc thực hiện. Vì thế, các nhà điều tra đang nỗ lực tìm hiểu xem chính xác điều gì đã xảy ra trong vụ tấn công bi thảm này.

Tham gia điều tra còn có cơ quan chức trách Congo và các thành viên của Phái bộ Liên hợp quốc. Bộ Nội vụ Congo cho biết, 4 người khác trong đoàn xe đã bị bắt cóc, nhưng một người đã được quân đội Congo tìm thấy. Chính phủ Congo đã quy trách nhiệm cho Lực lượng Dân chủ Giải phóng Rwanda, nhóm phiến quân Rwandan Hutu được gọi là FDLR. Tuy nhiên, nhóm phiến quân hôm 23-2 đã phủ nhận việc liên quan đến vụ tấn công. “FDLR tuyên bố không có gì liên quan đến cuộc tấn công dẫn đến cái chết của Đại sứ Italia và yêu cầu chính quyền Congo bằng mọi cách làm sáng tỏ thủ phạm gây ra vụ ám sát”, phát ngôn viên của phiến quân Cure Ngoma nói.

Khu vực bất ổn suốt 25 năm qua

Nhóm phiến quân lưu ý rằng cuộc tấn công diễn ra ở khu vực ngã ba gần biên giới của Rwanda cũng như các vị trí quân sự của Congo và Rwanda. Miền Đông Congo là địa bàn hoạt động của vô số nhóm phiến quân tranh giành quyền kiểm soát các phần của quốc gia Trung Phi giàu khoáng sản. Theo Kivu Security Tracker, nhóm theo dõi bạo lực vũ trang ở miền Đông Congo, hơn 120 nhóm vũ trang đang hoạt động ở khu vực bất ổn suốt 25 năm qua. Chỉ riêng xung quanh hiện trường cuộc tấn công, một số nhóm vũ trang đang hoạt động bao gồm FDLR, dân quân Nyatura và tàn dư của phiến quân M23 trước đây.

Ông Pierre Boisselet, điều phối viên của Kivu Security Tracker, cho biết, một nhà ngoại giao hàng đầu bị nhắm làm mục tiêu là điều bất thường, nhưng “các cuộc tấn công và bắt cóc vào những người hoạt động nhân đạo ngày càng gia tăng. Năm ngoái, chúng tôi đã ghi nhận 12 sự cố như vậy ở Bắc và Nam Kivu, nhưng chỉ có 1 vụ chết người”.

Các tòa nhà chính phủ Italia ngày 23-2 đã treo cờ rủ để tưởng nhớ nạn nhân thiệt mạng. Trong một cáo phó trên trang nhất trên tờ Corriere della Sera, Tổng Thư ký Bộ Ngoại giao, Elisabetta Belloni, cho biết Đại sứ Attanasio lúc còn sống luôn tin tưởng chắc chắn rằng thông qua ngoại giao đa phương, ông có thể giúp thế giới trở nên tốt đẹp hơn. Ông Attanasio đã kết hôn và có 3 con. Nhà ngoại giao này từng là người đứng đầu phái bộ của Italia tại Kinshasa từ năm 2017 và được bổ nhiệm làm Đại sứ vào năm 2019.