Chuyên gia kinh tế: Gói hỗ trợ phục hồi kinh tế có thể chiếm 5,48% GDP

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN -  Nhóm nghiên cứu Thường trực Ủy ban Kinh tế và các chuyên gia đưa ra đề xuất về các gói chính sách tài khoá, tiền tệ hỗ trợ nền kinh tế có thể lên tới 5,48% GDP với giá trị tuyệt đối là 445.760 tỷ đồng.
Các đại biểu tham dự Diễn đàn kinh tế Việt Nam 2021

Các đại biểu tham dự Diễn đàn kinh tế Việt Nam 2021

Gói hỗ trợ khoảng 445.760 tỷ đồng

Chia sẻ tại diễn đàn “Kinh tế Việt Nam 2021: Phục hồi và phát triển bền vững”, TS Cấn Văn Lực- Chuyên gia kinh tế trưởng của BIDV, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia thay mặt Nhóm nghiên cứu Thường trực Ủy ban Kinh tế và các chuyên gia đã đưa đưa ra đề xuất về các gói chính sách tài khoá, tiền tệ và một số chính sách mới cho chương trình “Phục hồi và Phát triển kinh tế trong 2 năm 2022-2023”.

Theo đó, gói chính sách tài khóa có thể chiếm 4,71% GDP, với giá trị tuyệt đối là 383.200 tỷ đồng; Gói chính sách tiền tệ khoảng 6.100 tỷ đồng, chiếm 0,08% GDP; Gói chính sách an sinh xã hội chiếm 0,16% GDP; Và khoảng 0,46% dành cho các chính sách khác, như giảm tiền điện, nước, hỗ trợ doanh nghiệpchuyển đôi số, tài trợ các dự án nâng cấp, đổi mới công nghệ...

“Tổng nguồn lực cho các chính sách tài khóa, tiền tệ trên tương đương khoảng 5,41% GDP, giá trị tuyệt đối là 439.759 tỷ đồng”- ông Cấn Văn Lực nói.

Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu cũng đề xuất thêm khoản đầu tư của Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh Vốn Nhà nước (SCIC) vào các doanh nghiệp khoảng 6.000 tỷ đồng, chiếm khoảng 0,07% GDP.

Như vậy, theo ông Cấn Văn Lực, tổng hợp các chính sách, gói hỗ trợ có thể lên tới 445.760 tỷ đồng, chiếm 5,48% GDP.

Nhóm nghiên cứu chỉ ra, đối tượng hưởng lợi của gói chính sách trên là người lao động và doanh nghiệp. Cách thức thực hiện có thể chia thành 3 giai đoạn: Chuẩn bị kích hoạt chương trình và mở cửa nền kinh tế, phục hồi rõ nét hơn (hết quý 2-2022); Tạo lập nền tảng, phục hồi nhanh và tăng tốc (đến hết quý 3-2023); Kết thúc chương trình và bước sang quỹ đạo mới (từ quý 4-2023).

Theo chuyên gia này, dư địa chính sách tài khóa và tiền tệ của Việt Nam vẫn còn tương đối khả quan trong bối cảnh điều kiện kinh tế vĩ mô ổn định, nợ xấu có khả năng tăng lên nhưng vẫn có thể giảm thêm lãi suất 0,5-1% trong thời gian tới.

Nhóm nghiên cứu cho hay, với đề xuất này, thâm hụt ngân sách có thể tăng thêm 1 điểm % mỗi năm trong hai năm 2022-2023.

Các nguồn lực được huy động theo đề xuất này là: Tiết giảm chi phí; Đẩy mạnh cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước; Phát hành trái phiếu chính phủ; Rà soát các quỹ ngoài ngân sách hay sử dụng 1 phần dự trữ ngoại hối nếu cần.

Nhóm cũng gợi ý một số tiêu chí cơ bản của doanh nghiệp, người dân để nhận được hỗ trợ từ gói này là: Có khả năng đáp ứng điều kiện tín dụng; Còn thiếu một/một số điều kiện nhưng có khả năng phục hồi; Hàng hóa, dịch vụ thiết yếu, chưa thể bố trí nguồn thay thế; Thuộc những lĩnh vực, dự án ưu tiên phát triển hướng đến bao trùm, bền vững (như y tế, giáo dục, nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cơ sở hạ tầng, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn…);

Dự án cơ sở hạ tầng: Liên kết vùng, trọng điểm, có tính lan tỏa; Trong danh mục đầu tư công và đã chuẩn bị xong thủ tục đầu tư; Dự án dở dang, thiếu vốn tạm thời cần bổ sung…

Theo ông Cấn Văn Lực, trong khi thế giới đang phục hồi kinh tế sau đại dịch theo mô hình chữ V thì Việt Nam dường như lại theo mô hình chữ U.

“Do đó, nếu không có chương trình, gói hỗ trợ đặc biệt, có thể lỡ nhịp phục hồi, không thực hiện được các chỉ tiêu của Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội cả giai đoạn 5 năm 2021-2025 đã được Quốc hội thông qua"- ông Cấn Văn Lực nhấn mạnh.

Quy mô gói hỗ trợ phải đảm bảo an toàn

Theo ông Vũ Hồng Thanh- Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội, nếu gói hỗ trợ này làm tăng thêm bội chi 1% GDP thì các mức an toàn về nợ công, nợ chính phủ và nợ nước ngoài vẫn nằm trong tầm kiểm soát.

“Không sợ tăng trần nợ công và chi tiêu mà vấn đề quan trọng là tăng khả năng hấp thu cho đối tượng hưởng thụ để đạt hiệu quả hỗ trợ. Đồng thời, gói hỗ trợ cần được thực hiện công khai minh bạch, tránh trục lợi, phòng chống tham nhũng, lãng phí”- ông Vũ Hồng Thanh nêu quan điểm.

Cho ý kiến về gói hỗ trợ phục hồi kinh tế, PGS.TS Vũ Sỹ Cường- giảng viên cao cấp Học viện Tài chính cho rằng, quy mô của chính sách tài khóa được xác định mức độ vừa phải, thực hiện trong vòng 2 năm.

Ước tính quy mô của gói chính sách tài khóa trong khoảng 4% GDP (chưa tính chi phí cho y tế) và khoảng 5,8%-6% GDP nếu tính đến các chi phí y tế. Do vậy, gói tài khóa trong hai năm 2022 - 2023 khoảng từ 3,8% - 4,1% GDP là ở mức an toàn.

Theo ông Vũ Sỹ Cường, cần cân nhắc tính bất định của giai đoạn tiếp theo nên không thể có gói hỗ trợ quá lớn, cần có sự hỗ trợ với chính sách tiền tệ bảo đảm hài hòa chính sách và cần có kế hoạch kịp thời đẩy mạnh giải ngân chính sách tài khóa và thực hiện các giải pháp hỗ trợ đầu tư công, giải ngân đầu từ công.

“Đặc biệt, chính sách tài khóa, tiền tệ cần phối hợp chặt với chính sách y tế, bám sát với kịch bản y tế để giảm tính bất định do nguyên nhân y tế ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh; đưa ra các kịch bản y tế, tài khóa và tiền tệ cụ thể để doanh nghiệp thấy chắc chắn hơn trong đầu tư kinh doanh thời gian tới”- ông Vũ Sỹ Cường lưu ý.

Chính sách thuế tốt là công cụ hiệu quả cho phục hồi và phát triển kinh tế

Kinh tế trưởng Ngân hàng thế giới tại Việt Nam Jacques Morisset: Chính sách thuế tốt không chỉ bảo đảm nguồn lực cho ngân sách Nhà nước mà còn có thể là một trong những công cụ giúp bảo vệ doanh nghiệp, người dân bị ảnh hưởng bởi Covid-19 và phục hồi kinh tế trong khủng hoảng, đạt mục tiêu trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào 2045.

Cần thay thế các ưu đãi thuế dựa trên lợi nhuận (miễn, giảm thuế suất) đã lỗi thời bằng các ưu đãi thuế dựa trên chi phí cho phép các doanh nghiệp mục tiêu được khấu trừ bổ sung, như chi phí vốn, chi phí lao động, chi phí lãi; Tạm thời giảm thuế suất thuế giá trị gia tăng đối với một số hàng hóa và dịch vụ;

Tăng cường các quy định chống chuyển dịch lợi nhuận; áp dụng hoặc tăng cường đánh thuế đối với nền kinh tế kỹ thuật số; giảm danh mục hàng hóa, dịch vụ thuộc diện miễn thuế giá trị gia tăng hoặc hưởng thuế suất 5%; tăng thuế tiêu thụ đặc biệt và áp thuế carbon; ban hành thuế tài sản.