Cần xác định rõ khoản thu nhập chịu thuế và không chịu thuế

ANTĐ - Chỉ còn hơn 1 tháng nữa Luật Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) sửa đổi bổ sung sẽ có hiệu lực thi hành, tuy nhiên theo các chuyên gia thì vẫn còn nhiều vấn đề đáng bàn.

                          Trường hợp cá nhân tự nộp thuế, quyết toán thuế cần đơn giản hóa thủ tục

Người nộp thuế chờ đón luật thuế mới với nhiều tâm trạng khác nhau trong đó có điểm chung là đều mong đến thời điểm 1-7-2013 để được thực hiện luật thuế mới. Đến thời điểm này, hiện có hơn 2 triệu người đang nộp thuế thu nhập từ tiền lương tiền công, từ kinh doanh ở bậc 1, bậc 2 sẽ không thuộc đối tượng nộp thuế TNCN. Người nộp thuế ở bậc 3, bậc 4 cũng được giảm số thuế phải nộp đáng kể.

Bà Nguyễn Thị Cúc – Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế cho rằng, cần phải xác định các khoản thu nhập chịu thuế, không chịu thuế, miễn thuế một cách rõ ràng, minh bạch. Thông tư phải hướng dẫn thật cụ thể cách xác định thế nào để người nộp thuế, cơ quan thuế cùng hiểu thống nhất khoản nào chịu thuế, không chịu thuế như khoản tiền ăn giữa ca, công tác phí, tiền điện thoại, văn phòng phẩm, trang phục….

Nếu hướng dẫn “Các khoản lợi ích bằng tiền hoặc không bằng tiền ngoài tiền lương, tiền công do người sử dụng lao động trả - mà người nộp thuế được thụ hưởng dưới mọi hình thức” sẽ khó rõ ràng, thống nhất trong thực thi.

Bởi trong thực tế, các khoản lợi ích mà người nộp thuế nhận được từ cơ quan chi trả thu nhập rất đa dạng. Ví dụ như tiền thuê nhà, tiền học cho con, cung cấp báo chí, nghỉ mát, xe đưa đón… nếu đưa tất cả các khoản lợi ích vật chất thì khó có thể quản lý thu đầy đủ. Nếu không thu được thì hậu quả là cơ quan thuế không hoàn thành nhiệm vụ, người nộp thuế không thực hiện đúng nghĩa vụ.

Theo đánh giá của bà Nguyễn Thị Cúc, cơ sở, căn cứ xác định thu nhập từ kinh doanh của các hộ kinh doanh cá thế không giữ sổ sách kế toàn cần đơn giản, dễ hiểu hơn và cần có sự bình đẳng với thu nhập từ tiền lương, tiền công khi hai khoản thu nhập cùng áp dụng chung một biểu thuế lũy tiến từng phần.

Đối với thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán, Luật sửa đổi quy định có thể tính theo từng lần chuyển nhượng hoặc theo năm. Tuy nhiên, trên thực tế, nhà đầu tư hầu như không thể tính thuế theo năm vì cá nhân chỉ có lưu giữ chúng từ của cơ quan chứng khoang mà không có sổ sách kế toán. Dù tính thuế theo năm nhà đầu tư có thể bù trừ lỗ lãi giữa các lần chuyển nhượng và nếu lỗ thì không có thu nhập chịu thuế.

Cách tính, nộp thuế đối với nhận, chuyển cổ phiếu thưởng cũng thực sự gặp không ít khó khăn. Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản khi mua giá cao, khi bán thị trường đóng băng, bị thua lỗ vẫn nộp thuế thu nhập 2%.

“Cần có biện pháp quản lý thuế hợp lý, khoa học để đảm bảo thu đủ, thu đúng tiền thuế phát sinh vào NSNN, quản lý, kiểm soát thu nhập không để gây bất bình đẳng trong thực thi”, bà Cúc chỉ rõ.

Cụ thể, một trong những nội dung liên quan đến quản lý thu thuế thu nhập là xác định đối tượng được giảm trừ gia cảnh và xác định đối tượng đó có thu nhập để trở thành người phụ thuộc hay không? Luật chúng ta không hạn chế lượng người phụ thuộc và hiện chỉ mới cấp mã số thuế cho người nộp thuế (thực tế chưa cấp hết) nên việc đối soát xác định đối tượng giảm trừ gia cảnh còn phụ thuộc vào ý thức tự giác của người nộp thuế, dẫn tới có thể kê khai trùng đối tượng người phụ thuộc.

Một trong những vấn đề gây bức xúc cho người nộp thuế là những quy định về nộp thuế, quyết toán thuế còn phức tạp, khi thu trước thì dễ nhưng việc hoàn thuế lại rất chậm. Ông Nguyễn Văn Phụng - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính cho rằng: “Khoản thuế được hoàn có thể không đáng là bao, nhưng nếu không thực hiện quyết toán thuế thì vi phạm pháp luật về thuế. Những bất cập về quyết toán thuế, hoàn thuế cũng cần phải giải quyết tránh bức xúc cho người nộp thuế”.

Bà Cúc cũng cho rằng: “Trường hợp cá nhân tự nộp thuế, quyết toán thuế cần đơn giản hóa thủ tục nộp, quyết toán, hoàn thuế. Ví dụ nộp thuế qua thẻ ATM, cơ quan thuế hoàn thuế vào tài khoản cá nhân”.