- Bán tháo hoảng loạn, Bitcoin và loạt tiền điện tử lao dốc thẳng đứng
- Mất gần 6 tỷ đồng vì mắc bẫy sàn giao dịch Kucoin
- Một số tổ chức, cá nhân có dấu hiệu kinh doanh đa cấp không phép, “núp bóng” sàn giao dịch ngoại hối, đầu tư
Không giống như thị trường chứng khoán, lĩnh vực tiền số thuận tiện hơn đối người đầu tư vì nó hoạt động 24/7. Chính vì lẽ đó mà Việt Nam đã vào top 10 thế giới về tỷ lệ người sở hữu tiền mã hóa, có khoảng 6 triệu người Việt sở hữu tài sản kỹ thuật số.
Dù pháp luật Việt Nam chưa cho phép cá nhân đầu tư ngoại hối, thế nhưng thời gian qua, các sàn kinh doanh, đầu tư ngoại hối (Forex), chứng khoán quốc tế, tiền số (hay còn gọi tiền ảo, tiền điện tử, tiền mã hoá…) vẫn ngang nhiên hoạt động và không ngừng chào mời người dân tham gia.
Liên tiếp ghi nhận các cảnh báo từ cơ quan quản lý
Trong thời gian qua, hàng chục sàn giao dịch chứng khoán quốc tế, vàng, ngoại hối (forex) bị sập đồng loạt, nhà đầu tư điêu đứng trước nguy cơ mất tiền. Thế nhưng, hiện nay các sàn giao dịch tiền điện tử vẫn thi nhau đưa ra phí giao dịch rẻ như Binance và đầy đủ công cụ đánh Sport (giao dịch tức thì), Leveraged Tokens (Margin), Future Contracts (hợp đồng tương lai), Option (giao dịch quyền chọn)... cùng chính sách marketing sàn vô cùng hấp dẫn và cạnh tranh.
Coinbase, FTX, Binance nhận được yêu cầu khi Quốc hội Mỹ tìm cách xử lý vụ gian lận tiền số trị giá 1 tỷ đô la. Việc này dẫn đến cuối tháng 8 vừa qua, Ủy ban Giám sát và Cải cách Hạ viện Mỹ đã tăng cường áp lực lên các cơ quan liên bang và các sàn giao dịch tiền điện tử để bảo vệ người Mỹ khỏi những kẻ lừa đảo. Cụ thể, Ủy ban đã yêu cầu 4 cơ quan, cũng như 5 sàn giao dịch tài sản kỹ thuật số - Coinbase, FTX, Binance.US, Kraken và KuCoin - cung cấp thông tin và tài liệu về những gì họ đang làm để bảo vệ người tiêu dùng chống lại các trò gian lận và chống lại gian lận liên quan đến tiền số.
 |
Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ cao người sở hữu tiền mã hóa |
Trước đó vào đầu năm 2022, FCA (Financial Conduct Authority, Cơ quan Quản lý Tài chính Vương quốc Anh) cũng đã bày tỏ lo ngại về một thỏa thuận liên quan đến một công ty con và công ty dịch vụ tài chính của Binance. Tạp chí Financial Times đưa tin vào ngày 19/9, FCA cho biết FTX hoạt động trong nước mà không được phép.
Theo FCA, những người chơi trên sàn FTX (là một sàn giao dịch tiền điện tử phái sinh được tạo ra bởi các Trader có trụ sở tại Hong Kong) sẽ không có quyền truy cập vào Dịch vụ thanh tra tài chính hoặc được bảo vệ bởi Chương trình bồi thường dịch vụ tài chính (FSCS), vì vậy người chơi không có khả năng lấy lại tiền của mình nếu sự cố xảy ra.
Các cảnh báo gần đây của FCA về FTX tương tự như các thông báo trước đó về Binance. Bất chấp những cảnh báo này, nền tảng giao dịch vẫn có thể truy cập được ở Vương quốc Anh.
Riêng sàn Jeritex, Bộ Công Thương Việt Nam đã có ghi nhận và thông báo đây là sàn có dấu hiệu kinh doanh đa cấp trái phép thông qua hình thức giao dịch tiền điện tử và không có giấy chứng nhận.
Theo thông tin truyền thông, Jertitex được giới thiệu là sàn giao dịch quốc tế hàng đầu đang cực kì tiềm năng, hứa hẹn mang đến cho các nhà đầu tư một thị trường tiền điện tử phát triển mạnh mẽ và bứt phá trong tương lai; được đầu tư chung bởi công ty công nghệ Weifeng Technology, tập đoàn Seayong Hong Kong, quỹ Dubai và Mỹ.
Hay như, sàn giao dịch tiền số đa cấp V Global Exchange của Hàn Quốc vừa bị tố lừa đảo 69.000 nạn nhân, chiếm đoạt 3,5 tỷ USD vào tháng 7/2021. Vụ việc đã khiến khoảng 69.000 nhà đầu tư chịu thiệt hại sau khi hàng trăm nạn nhân đệ đơn kiện V Global Exchange ra tòa vị tội gian lận 3.800 tỷ won.
Không chỉ có các sàn giao dịch tiền số bị cảnh báo sau rất nhiều vụ mất tiền, có tính chất lừa đảo thị trường thì các sàn giao dịch ngoại hối (Forex) cũng liên tục được cảnh báo.
Gần đây Công an TP Hà Nội khởi tố vụ án, khởi tố 3 bị can liên quan đến 4 sàn giao dịch vàng, tiền ảo quy mô lớn (Rforex, Yaibroker, Vistaforex, Exswiss) và nhiều website khác có giao diện giống sàn Forex, với hơn 12.000 tài khoản tham gia chơi, nạp vào 4,3 triệu USD (xấp xỉ 99 tỉ đồng).
Hồi tháng 6 vừa qua, Phòng An ninh kinh tế Công an thành phố Hải Phòng đánh sập chuỗi sàn giao dịch ảo quy mô hàng nghìn tỉ đồng, bao gồm sàn Hitoption (giao dịch nhị phân, cam kết lãi suất đến 15%/tháng, được thưởng 1,5% tiền hoa hồng khi giới thiệu người mới) và 16 sàn giao dịch điện tử khác (có khoảng 115.726 tài khoản trên sàn, tổng số dư hơn 7.505 tỉ đồng, tổng số tiền đã rút 611 tỉ đồng).
Sàn ngoại hối FVP TRADE cũng liên tục bị các cơ quan truyền thông phản ánh về hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản; hoạt động theo mô hình đa cấp trái phép tại Việt Nam. Ngày 18/7/2022, đại diện ban quản lý của sàn Forex này đã có thông báo gửi nhà đầu tư. Theo đó, công ty này đã quyết định tạm thời xóa tất cả dữ liệu hệ thống, quyền truy cập và thông tin, đồng thời, phong tỏa tài khoản của khách hàng.
Cách đây không lâu, Công an TP.HCM đã cảnh báo tên miền Fxtradingmarkets.com của sàn ngoại hối này được đăng ký và đặt máy chủ tại Mỹ, sàn sử dụng phương thức kinh doanh đa cấp, thưởng hoa hồng dựa vào số lượng giao dịch/nạp tiền của cấp dưới, chủ sàn này có thể đánh sập hệ thống, chiếm đoạt tài sản của nhà đầu tư. Dù vậy, vẫn có nhiều người phớt lờ cảnh báo.
Cơ quan quản lý Việt Nam có động thái gì?
Giấy phép hoạt động của một sàn giao dịch tiền số là để quyền lợi của người chơi được đảm bảo khi giao dịch và bảo lưu tài sản của mình tại tài khoản lưu giữ được sàn đó ghi nhận.
Do vậy, đối với các sàn giao dịch chưa được cấp phép hoạt động, nhà đầu tư còn có nguy cơ thiệt hại về tài chính khi thành quả đầu tư không được đảm bảo: nộp tiền thật khi tham gia, trong khi kết quả đầu tư ghi nhận trên hệ thống (hay chỉ thường ở những dạng điểm số, coin, tiền ảo, ví điện tử…) mà không được đăng ký hay công nhận bởi cơ quan nhà nước hoặc những hệ thống này sẵn sàng biến mất bất kỳ lúc nào.
Tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ vào tháng 3/2021, liên quan đến đầu tư Forex, tiền số, Trung tướng Tô Ân Xô cho biết, Bộ Công an đã có báo cáo và khuyến nghị Chính phủ giao Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính, NHNN và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu đầy đủ về loại hình đầu tư kinh doanh này, từng bước đưa loại hình đầu tư này vào khuôn khổ pháp luật.
Đồng thời, tăng cường tuyên truyền, cảnh báo người dân, nhà đầu tư không bị lôi kéo vào các loại hình đầu tư trá hình, không minh bạch tài chính và cần tìm hiểu thật kỹ giấy phép hoạt động cũng như uy tín của các sàn giao dịch. Trường hợp các cá nhân, tổ chức trong nước và quốc tế lợi dụng các hình thức đầu tư, kinh doanh để lừa đảo, có dấu hiệu vi phạm pháp luật, khi có đầy đủ chứng cứ, cơ quan công an sẽ xử lý nghiêm.
Song song đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng khuyến cáo các nhà đầu tư cẩn trọng khi tham gia đầu tư vào tiền ảo, tài sản ảo để hạn chế những tổn thất có thể xảy ra và đề nghị các công ty đại chúng, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, quỹ đầu tư chứng khoán không được thực hiện các hoạt động phát hành, giao dịch và môi giới tiền ảo trái pháp luật.
