Ca sĩ Khánh Ly: "Tôi có nỗi oan cần được giải với nhạc sĩ Trịnh Công Sơn"

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - Trở lại quê nhà sau gần 2 năm xa cách vì dịch bệnh, Khánh Ly quyết định làm chuỗi đêm nhạc từ Bắc chí Nam với suy nghĩ “làm được gì thì làm luôn, không chờ đợi nữa”. Ở tuổi 77, nữ danh ca khiến những người yêu mến bà không khỏi suýt xoa bởi sự minh mẫn và trí nhớ xưa nay hiếm. Chẳng có chi tiết nào về ký ức xa xưa mà bà nhầm lẫn hay lãng quên mỗi khi nhắc lại, đặc biệt là về nhạc sĩ Trịnh Công Sơn.

Cả đời chung thủy với nhạc Trịnh vì “lỡ yêu”

Chưa đầy nửa ngày sau khi đáp chuyến bay khuya về Hà Nội, chẳng kịp nghỉ ngơi, Khánh Ly vội vã đến cuộc trà chiều trên con phố nhỏ như đã hẹn. Vẫn dáng vẻ thong dong, bước đi chậm rãi và nụ cười rạng rỡ, bà xuất hiện giản dị trong bộ áo dài gấm một màu, búi tóc cao gọn ghẽ, trên tay cầm sẵn chiếc quạt giấy màu tím và nói về sự thủy chung với nhạc Trịnh.

Nữ danh ca kể, suốt 50 năm qua, dù chưa bao giờ hứa gì với “ông Sơn” cả nhưng bà vẫn kiên định chọn hát các sáng tác của ông dẫu cho có thể nhiều người không thích điều đó, chỉ với một suy nghĩ: “mình lỡ yêu dòng nhạc đó, lỡ quý trọng con người đó, lỡ chấp nhận số phận của mình thì chẳng có gì mà phải để tâm đến những điều khác cả”. Nói đoạn, bà quả quyết, với những ai đã tin yêu vị nhạc sĩ tài hoa này thì không bao giờ phải hối hận, cứ yên tâm mà giữ mối tình cảm đó lâu dài, như bà đã và đang giữ gần hết một đời người.

Nhắc đến vị nhạc sĩ mà mình vẫn gọi là tri kỷ, Khánh Ly bộc bạch, đúng là bà rất gần với ông vì bà hiểu rất rõ ông là người như thế nào để mình phải trân trọng, chấp nhận đánh đổi nhiều thứ giữ cho vẹn tròn tình nghĩa với ông. Nữ danh ca tự nhận ngày mới đi hát với nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, bà toàn phải “giấu dốt” vì không được học hành bài bản gì thành ra tự ti, dù rất tò mò nhưng không bao giờ dám thắc mắc hay hỏi người anh nhạc sĩ về ca từ và hình ảnh trong những câu hát mà ông sáng tác. Có điều, bà bảo mình không “dốt triền miên mà cũng có lúc khôn đột xuất” nên biết được việc gì mình làm là đúng, việc gì không. Thi thoảng thấy bà hát sai lời, nhưng ông cũng kệ, vì thấy bà hát “hăng” quá, vả lại chỗ lời bị hát sai kia cũng chẳng ảnh hưởng gì đến bài hát. Càng vậy, bà lại càng nể, càng phục...

Khánh Ly khẳng định, bà chưa một lần nào nói gì để "tâng bốc" Trịnh Công Sơn vì khi sống, ông không bao giờ cần điều đó. Còn giờ khi ông đã nằm xuống, mọi lời khen chê đều chẳng có ý nghĩa gì. Điều quan trọng là bà biết rằng mình đã đặt tình cảm của mình đúng chỗ. Với bà, Trịnh Công Sơn không phải thiên tài, vĩ nhân mà ông ở ngoài đời cũng như bao người, có khác chăng là ông dành hết tâm hồn và trái tim cho mọi người thay vì giữ lại nó cho riêng mình và điều đó làm bà vô cùng cảm kích.

Nhớ lại ngày mới quen vị nhạc sĩ họ Trịnh, Khánh Ly kể, khi đó bà rất nghèo, đi hát chỉ đủ tiền nuôi con, mỗi lần nhạc sĩ Trịnh Công Sơn bảo đi hát cùng, bà lại phải tất tả chạy đi mượn cái áo, mang đôi giày cao thì cũ rách tả tơi đến độ bong cả gót, cứ thế "vác" mặt mộc lên sân khấu, không phấn không son, đến lông mi giả cũng không biết gắn. Phải nói rằng lúc đó bà rất nghèo, còn nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cũng chẳng có gì nhưng hễ ông bảo “tới hát với anh” là bà tới, chẳng cần hỏi xem hát bài gì, hát cho ai bởi lúc bấy giờ với bà chỉ cần được hát là vui sướng lắm rồi.

Bà kể ngày đó bà từng có lần hỏi “ông Sơn” là: “Anh à, thời buổi này ai cần tấm lòng để làm gì” bởi lẽ thứ mà bà cần khi đó là một đôi giày lành lặn, một cái áo không phải mượn mỗi khi đi hát. Nữ danh ca vẫn nhớ như in lần đầu tiên đứng cạnh vị nhạc sĩ họ Trịnh trên sân khấu, nhìn xuống khán giả phía dưới, chân tay và toàn thân bà run cầm cập, rồi theo phản xạ tự nhiên, bà bước chân ra khỏi đôi giàu cao gót bít mũi màu đen, cứ thế đứng chân đất và hồn nhiên hát. Tên gọi “nữ hoàng chân đất” cũng từ đó mà ra.

Nhắc đến vị nhạc sĩ họ Trịnh, Khánh Ly chia sẻ, có khi bà và ông có thể ngồi cạnh nhau cả buổi, chả ai nói với ai câu nào nhưng vẫn hiểu người kia đang nghĩ gì. Dù ông cũng chỉ hơn bà dăm tuổi nhưng bà chưa bao giờ dám hỗn, càng không bao giờ xem mình ngang vai phải lứa với ông. Trong ký ức về người anh nhạc sĩ, bà vẫn nhớ như tin không rất nghiêm, chưa bao giờ bà thấy ông bỡn cợt hay có lời nói gì thô thiển với ai, càng không bao giờ ông chửi tục chửi thề. Lúc nào cũng vậy, ông chỉ ngồi chống tay nghe người khác nói rồi gật gù “vậy à, thật à”. Nếu giận ai dù ghê gớm lắm, ông cũng không nói gì, mà họ có tìm đến tận nhà, ông cũng vẫn mời ngồi chơi nhưng không bao giờ cãi cọ hay hỏi tại sao lại thế này, thế kia.

“Ông Sơn là người không bao giờ hỏi tại sao, không bao giờ chứng minh con người của mình nên mới nói, ai yêu Trịnh Công Sơn thì đã yêu lắm rồi, đã biết lựa chọn của mình không hề nhầm lẫn rồi, cứ yên tâm mà yêu ông ấy.” – Khánh Ly nói.

“Nỗi oan” cần được giải với nhạc sĩ Trịnh Công Sơn

Trong cuộc trà chiều gợi nhắc lại những kỷ niệm nhạc Trịnh, Khánh Ly bất ngờ khi nhiếp ảnh gia Dương Minh Long (một người từng ghi lại và lưu giữ rất nhiều tư liệu hình ảnh quý về vị nhạc sĩ này – PV) trưng ra những bức ảnh mà anh từng chụp ghi lại khoảnh khắc “đắt” của vị nhạc sĩ họ Trịnh và Khánh Ly. Không chỉ vậy, anh còn nhắc lại một bức ảnh mà anh từng được xem nằm trong album tư liệu của gia đình nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, trong đó chụp cảnh bà và nhạc sĩ họ Trịnh ngồi trò chuyện thân mật trong một căn phòng ở Đà Lạt, ông mặc bộ đồ pyjama, còn bà mặc một chiếc váy dài rất đẹp. Bức ảnh nghe đâu được người bạn họa sĩ thân thiết với nhạc sĩ Trịnh Công Sơn chụp.

Nghe vậy, Khánh Ly lấy làm lạ, vừa cười vừa xua tay, tá hỏa quả quyết không thể có chuyện đó bởi trong ký ức của bà chưa hề có lần nào ngồi trò chuyện với Trịnh Công Sơn trong bối cảnh đó, trang phục đó. Bà quả quyết: “nếu quả thật có bức ảnh đó thì phải có người giữ chứ, không ai lại đốt bỏ hay xé đi cả, mục đích giữ là gì thì không cần biết nhưng giờ là thời điểm để tung ra để giải đáp mọi nghi vấn, thắc mắc rồi còn gì”.

Nhắc đến những tin đồn về mối quan hệ giữa mình và nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, Khánh Ly bảo, bà có một bí mật này rất ghê gớm, chưa lần nào kể với ai bao giờ. Nhân tiện có câu chuyện mà nhiếp ảnh gia Dương Minh Long đưa ra, bà chợt nhớ ra và muốn kể lại. Đó là vào năm 1992, bà có bay sang Canada đi hát một mình. Ngày đó vì còn nghèo, tiền vé máy bay đắt đỏ nên chồng bà không đi cùng. Tại Canada, bà qua nhà em rể nhạc sĩ Trịnh Công Sơn tá túc và được người này không hiểu vì hồn nhiên quá hay nghĩ gì mà xếp luôn bà vào ở cùng phòng với nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, dù mỗi người nằm một chiếc nệm kê ở mỗi góc khác nhau trong phòng.

Lần đó, cả đêm bà không ngủ được, phần vì không quen ngủ cùng phòng với ai bao giờ (kể cả chồng), phần vì bà thấy buồn cười với suy nghĩ “nếu là người yêu cũ gặp lại thì không sao, đằng này lại là người mình chưa yêu bao giờ, chẳng nhẽ giờ lại bắt đầu yêu”. Sáng hôm sau, bà nói với người em rể của ông là kiếm cho mình chỗ khác ngủ tại vì không quen ngủ chung phong với ai cả. Chuyện đó sau bà cũng không dám nói với chồng mình vì sợ bị nghĩ oan. Nữ danh ca nói vui, có khi lúc nào đó bà phải làm cái lễ giải oan một lần cho xong, làm luôn cho tất cả mọi người vì nhiều người sống trên đời hay bị oan ức lắm.

“Có cô nhà thơ làm hẳn một tập thơ mà chỉ để xoay quanh chuyện tình Trịnh Công Sơn và Khánh Ly, cô ấy nhất định bảo rằng tôi và ông Sơn phải có tình yêu với nhau. Tôi không cãi được, chỉ bảo rằng nếu tin thì không hỏi, mà đã hỏi thì tức là không tin, khỏi trả lời luôn.” – Khánh Ly bật cười chia sẻ.

Thời điểm này, một bộ phim điện ảnh lấy cảm hứng từ cuộc đời nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cũng vừa ra rạp. Trong phim có nhắc đến những bóng hồng quan trọng trong cuộc đời nhạc sĩ, tất nhiên có cả Khánh Ly. Hỏi nữ danh ca liệu bà có định ra rạp xem bộ phim này không, Khánh Ly lắc đầu trả lời dứt khoát: “Không”. Lý do như lời bà là bởi bà đã có một Trịnh Công Sơn thật rồi, đi xem Trịnh Công Sơn hư cấu làm gì, và rằng: “gia đình ông Sơn nói đây là hư cấu, thế thì hư cấu ai mà chẳng được, mà tại sao hư cấu lại có tôi thì tôi cũng không hiểu, bởi vì tôi vẫn sống sờ sờ đây này”. Dù vậy, nữ danh ca cho biết, bà cũng thấy có nhiều lời khen chê xung quanh bộ phim này nhưng bà chỉ nghĩ đơn giản, nếu đã là phim hư cấu, mọi người đi xem hư cấu thì phải chấp nhận rồi. Dẫu sao, phía nhà sản xuất phim cũng bỏ nhiều tỷ đồng để làm phim nên mua vé xem cũng là cách để khuyến khích điện ảnh Việt Nam. Bà nhận định, phim này hay dở thế nào cũng chẳng ảnh hưởng gì đến “ông Sơn” cả bởi với những ai đã yêu thì đều tin, đều hiểu Trịnh Công Sơn là người thế nào.

Trở lại với kế hoạch “60 năm hát tình ca” trong lần trở lại quê nhà, trong đó có đêm live-concert “Như một lời chia tay” diễn ra vào tối 8 và 9-7 tới tại Nhà hát Lớn Hà Nội, Khánh Ly chia sẻ, đây có thể là liveshow cuối cùng trong cuộc đời ca hát của mình. Bởi lẽ ở tuổi này rồi, bà chẳng dám nói trước bất cứ điều gì, chỉ mong ngày nào còn sức khỏe thì vẫn đem tiếng hát của mình đến với mọi người, để rồi sau này nếu có phải chia tay sân khấu cũng không có gì phải hối tiếc.