"Bóng cười" âm thầm đầu độc giới trẻ (3): Đưa vào danh mục cấm, quản chặt nguồn cung

• Video: Thâm nhập tụ điểm chơi "bóng cười" của người trẻ Hà Nội
• "Bóng cười" âm thầm đầu độc giới trẻ (2): Siêu lợi nhuận, sẵn sàng tái vi phạm
• "Bóng cười" âm thầm đầu độc giới trẻ (1): Ẩn họa phía sau một thú chơi

Lực lượng chức năng Hà Nội kiểm tra, xử lý nhiều cơ sở kinh doanh khí N20 không rõ nguồn gốc

Cơ quan chức năng gặp khó

Theo một cán bộ Cục Quản lý thị trường Hà Nội: “Khí N20 (được bơm vào “bóng cười”) là chất nằm trong danh mục mặt hàng kinh doanh có điều kiện, không phải hàng cấm. Chính vì thế lâu nay, cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý cơ sở kinh doanh mặt hàng này với 2 lỗi là kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ và không có giấy phép kinh doanh hàng hóa hạn chế.

Có thời điểm, nhiều quán cà phê, quán bar ngang nhiên trữ hàng chục bình khí N20 để phục vụ “khách tại chỗ. Nhưng hiện tại, khi bị kiểm tra, xử lý gắt, chủ cơ sở thường giấu trong kho, hoặc để các bình N20 ở nơi khác, khi khách có nhu cầu sẽ đưa hàng đến. “Chế tài xử lý đối với mỗi quả bóng khác rất nhiều so với khi thu giữ cả bình khí N20, và đây cũng là cách thức của nhiều cơ sở nhằm đối phó với cơ quan chức năng”, đại diện Cục Quản lý thị trường nhận định. Theo lực lượng chức năng này, việc phát hiện vi phạm (nếu có) đối với cơ sở đã khó, trong khi lại không có chế tài đối với người sử dụng. Nhiều trường hợp lực lượng chức năng kiểm tra, khách vẫn ngang nhiên thổi, hút bóng cười, trông hết sức phản cảm.

Một cái khó khác cũng được đề cập là nhiều nơi đang thiếu sự vào cuộc của chính quyền sở tại. Hoặc là do nhận thức chưa đầy đủ về tác hại của “bóng cười”, cũng có thể do gặp khó trong công tác xử lý, nên những tuyến phố, địa chỉ nổi tiếng về “bóng cười” đã và đang hình thành mà không hề có sự kiểm tra, thể hiện trách nhiệm của chính quyền cơ sở.

Rõ về quy định sẽ giúp tăng sức mạnh chế tài

Khí cười N2O không nằm trong Danh mục các chất ma túy và tiền chất được ban hành theo Nghị định số 73/2018/NĐ-CP ngày 15-5-2018 của Chính phủ mà là hóa chất được quản lý chuyên ngành bởi Bộ Công Thương. Cụ thể, N2O thuộc Danh mục hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp (số thứ tự 120, Phụ lục II của Nghị định số 113/2017/NĐ-CP ngày 9-7-2017 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hóa chất), chủ yếu sử dụng để gây tê, giảm đau trong lĩnh vực y tế hoặc dùng để đóng gói, bảo quản thực phẩm.

Nghiên cứu cho thấy, loại khí này khi hít vào có khả năng tác động mạnh lên một điểm của hệ thần kinh gây cười, tạo cảm giác lâng lâng, sảng khoái cho người sử dụng. Tuy nhiên, nếu thường xuyên sử dụng N2O có thể gây ra các rối loạn như cảm giác châm chích ở đầu các chi và đi đứng loạng choạng, rối loạn khí sắc, rối loạn trí nhớ, rối loạn giấc ngủ, rối loạn nhịp tim và hạ huyết áp, thiếu máu...

Nhiều cán bộ lực lượng Công an và Quản lý thị trường cho rằng, việc sử dụng “bóng cười” gây cảm giác hưng phấn, tác động đến thần kinh. Vì thế, các cơ quan chức năng, đặc biệt là ngành y tế nên có nghiên cứu về tác động; đề xuất việc nhập khẩu, mua bán phải tuân thủ quy định chặt chẽ của pháp luật.

Trước hệ lụy phức tạp mà “bóng cười” gây ra, nhất là với việc sử dụng kèm chất ma túy, Bộ Công an đã và đang triển khai nhiều biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý mạnh mẽ. Cụ thể, từ trung tuần tháng 10-2018, Bộ Công an đã ban hành Công điện số 410 chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương tăng cường phòng ngừa, ngăn chặn, đấu tranh quyết liệt với tội phạm mua bán, tổ chức, chứa chấp, lôi kéo, cưỡng bức người khác sử dụng ma túy tổng hợp, đặc biệt tại cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự và các sự kiện, lễ hội.

Phối hợp Bộ Công Thương, Bộ Y tế, Quản lý thị trường, Hải quan… đánh giá tình hình nhu cầu thực tế sử dụng khí N2O trong nước để có biện pháp siết chặt trong nhập khẩu và bổ sung quy định quản lý chặt chẽ hoạt động mua bán, kinh doanh khí N2O trong nước; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, quản lý chặt chẽ các mặt hàng hóa chất không rõ nguồn gốc, ngăn chặn thẩm lậu từ nước ngoài vào Việt Nam; yêu cầu cơ sở kinh doanh ký cam kết không bán “bóng cười” vào mục đích sử dụng cho con người, kiên quyết xử lý những trường hợp vi phạm; tổ chức tuyên truyền rộng rãi trong nhân dân, nhất là thanh, thiếu niên về tác hại của “bóng cười”...

Hiện, Bộ Công an đang phối hợp với lực lượng chức năng nắm tình hình, xác định thực trạng sử dụng “bóng cười” và các chất hướng thần mới ở trong nước, tham khảo quy định của Ban Kiểm soát ma túy quốc tế (INCB) và các nước trên thế giới về các chất này; khi có đủ căn cứ sẽ đề xuất Chính phủ đưa vào Danh mục các chất ma túy và tiền chất để có căn cứ đấu tranh, xử lý các đối tượng mua bán, vận chuyển, sản xuất, tổ chức sử dụng trái phép các chất này.

Như chúng tôi đã đề cập, “bóng cười” và tác hại của nó không thể chỉ dừng ở công tác tuyên truyền, kiểm tra. Cần có sự đánh giá, điều chỉnh chế tài theo hướng đủ sức răn đe, phòng ngừa và tuyệt đối không thể tồn tại kiểu “nộp phạt rồi tái phạm”…