 |
Ảnh minh họa |
Theo ước tính, mỗi năm tại Việt Nam có hàng nghìn người tử vong hoặc chịu tổn thương vì ma túy. Đây là những nạn nhân vô tội bị sát hại bởi các đối tượng phạm tội liên quan đến ma túy (giết người cướp tài sản mua ma túy để sử dụng; giết người do loạn thần, ảo giác sau khi sử dụng ma túy). Là những gia đình lâm vào cảnh khốn khó, kiệt quệ về kinh tế, tổn thương về tinh thần khi có người thân nghiện ma túy. Ngoài ra, không ít những người tử vong do một lần thử, một lần sa ngã vào vòng xoáy của ma túy.
Hiện Việt Nam đã có “Ngày Toàn dân phòng, chống ma túy” (ngày 26/6), chủ yếu tập trung vào đấu tranh và kiểm soát, xử lý tội phạm ma túy. Tuy nhiên, khái niệm “nạn nhân của ma túy”, những người bị “tổn thương do hệ lụy của ma túy” vẫn chưa được nhìn nhận đầy đủ trong các hoạt động chính thức.
Trên thế giới, Singapore là nước đầu tiên tổ chức ngày tưởng niệm dành riêng cho các nạn nhân của ma túy như một hình thức giáo dục đầy nhân văn. Chiến dịch “Ngày tưởng niệm nạn nhân của ma tuý” do Cơ quan phòng, chống ma tuý Singapore thuộc Bộ Nội vụ tổ chức vào ngày thứ 6, tuần thứ 3 của tháng 5 hàng năm, nhằm hưởng ứng Ngày quốc tế về phòng, chống ma tuý (26/6).
Trong chiến dịch này, Singapore tổ chức một chuỗi các hoạt động tuyên truyền, giáo dục phòng ngừa về tác hại của ma tuý gây ra đối với con người, gia đình và cộng đồng, bao gồm: chiếu phim, triển lãm ảnh, xuất bản sách, hội nghị, hội đàm tuyên truyền…, chia sẻ về những câu chuyện có thật của các nạn nhân trong gia đình có người thân sử dụng ma tuý (bị bạo hành, ngược đãi, thậm chí bị tử vong…).
Bộ Nội vụ Singapore có văn bản đề nghị các nước trong khu vực ASEAN (trong đó có Việt Nam) ủng hộ việc tổ chức ngày tưởng niệm này nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại do ma tuý gây ra, đồng thời tưởng nhớ đến những nạn nhân của ma tuý (bao gồm những người đã bị lạm dụng, bạo hành, chịu tổn thương… bởi người sử dụng ma tuý trái phép), từ đó hướng tới xây dựng một cộng đồng không ma tuý.
Theo Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, hiện nay tình hình tội phạm và sử dụng ma túy tại Việt Nam đang diễn biến phức tạp, với nhiều thách thức mới về quy mô, phương thức hoạt động tinh vi và mức độ nguy hiểm rất cao. Đối tượng sử dụng ngày càng mở rộng, số lượng người nghiện và sử dụng ma túy tiếp tục tăng, đặc biệt trong giới trẻ và tại các khu vực nông thôn.
Với hình thức sử dụng đa dạng (ma túy được ngụy trang dưới dạng thực phẩm, đồ uống, thuốc lá điện tử, bóng cười, gây khó khăn cho việc phát hiện và kiểm soát), dẫn đến nhiều hệ lụy xã hội, các vụ án nghiêm trọng xảy ra do người sử dụng ma túy bị loạn thần, hoang tưởng, ảo giác, ảnh hưởng đến an ninh trật tự và an toàn xã hội.
Do vậy, việc hưởng ứng chiến dịch của Singapore là một ý tưởng mang tính nhân văn và có thể đóng góp vào công tác tuyên truyền phòng, chống ma túy. Tuy nhiên, đây là một vấn đề cần bàn luận và xin ý kiến của các cơ quan, đơn vị, nhà nghiên cứu và nhân dân.
Trong 6 tháng đầu năm 2025, lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy toàn quốc đã đấu tranh thành công 11.687 vụ, bắt giữ 22.863 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ gần 150 kg heroin, 700 kg cần sa, 2,6 tấn và 1,7 triệu viên ma túy tổng hợp. Truy bắt 110 đối tượng truy nã. Đấu tranh gần 3.200 vụ tổ chức, chứa chấp sử dụng trái phép chất ma túy.
