Chúng tôi từng có những bài viết phản ánh về việc một số thanh niên, trong đó có anh Nguyễn Đình Hoa (ở Tiên Hiệp, Tiên Phước, Quảng Nam) bị mắc các bệnh về gan, đã lên rừng Suối Bùn tìm được một loại nấm mọc ở cây lim xanh, đem về sắc nước uống chữa bệnh và có những dấu hiệu thuyên giảm rõ rệt. Sau khi lấy mẫu nấm, Sở Y tế Quảng Nam (SYTQN) đã gửi ra Viện Dược liệu Trung ương (VDLT.Ư) kiểm tra chất lượng và tác dụng sinh học của loại nấm lim xanh này... Ngày 10-1-2011, VDLT.Ư đã có văn bản trả lời SYTQN cho biết, mẫu nấm lim xanh do Sở này gửi ra là nấm linh chi mọc tự nhiên, có thể khuyến nghị người dân sử dụng theo hướng dẫn của các tài liệu y học cổ truyền... Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, đã có nhiều người lợi dụng nấm lim xanh để buôn bán, giở thủ đoạn lừa đảo kiếm lời, làm người mua không biết đâu là nấm thật, nấm giả...
Vẫn chờ Viện Dược liệu T.Ư
Cuối năm 2010, chúng tôi đã có buổi làm việc với SYTQN và đã cùng đoàn công tác của Dược sĩ Nguyễn Như Chính - Phó Giám đốc SYTQN lên nhà anh Nguyễn Đình Hoa (thôn 5, Tiên Hiệp, Tiên Phước) kiểm tra sự việc anh Hoa cùng một số thanh niên trong xã đã lên rừng Suối Bùn, tìm hái được nấm lim xanh về uống, điều trị khỏi các bệnh về gan như xơ gan, viêm gan B... Sau khi kiểm tra, xem xét các mẫu nấm, đoàn công tác đã vận động anh Hoa trực tiếp giao cho Dược sĩ Nguyễn Như Chính 3kg nấm lim xanh lấy từ rừng Suối Bùn để gửi ra VDLT.Ư kiểm tra chất lượng và tác dụng sinh học của nấm, xác định xem nấm lim xanh có chữa được bệnh hiểm nghèo, nhất là các bệnh về gan hay không... Ngày 10-1-2011, VDLT.Ư đã có văn bản trả lời SYTQN, theo đó mẫu nấm lim xanh ở rừng Suối Bùn là nấm linh chi mọc tự nhiên, có thể khuyến nghị người dân sử dụng theo hướng dẫn của các tài liệu về y học cổ truyền đã nêu trong một số cuốn sách về Đông y. Tại văn bản này, Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Minh Khởi - Viện trưởng VDLT.Ư khẳng định: “Viện Dược liệu sẽ tiếp tục trao đổi với SYTQN khi có kết quả nghiên cứu về hóa học và tác dụng sinh học của nấm lim xanh...”.
Như vậy, nấm lim xanh có tác dụng chữa bệnh, nhất là bệnh gan hay không phải có kết luận nghiên cứu khoa học chứng minh. Và, đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có kết quả nghiên cứu chính thức của VDLT.Ư.
 |
| Dược sĩ Nguyễn Như Chính (giữa) kiểm tra mẫu nấm lim xanh tại nhà anh Nguyễn Đình Hoa. |
Thật - giả khó lường
Thế nhưng, từ khi thông tin về anh Hoa và một số thanh niên Tiên Hiệp tìm được loại nấm lim xanh đem về uống chữa bệnh gan, đã có nhiều người từ các địa phương trong cả nước tìm đến mua nấm về uống với hy vọng chữa khỏi bệnh gan và một số bệnh hiểm nghèo khác. Trong khi chưa biết chính xác về tác dụng của nấm lim xanh, hoặc loại nấm này có chữa khỏi bệnh gan hay không thì ở Tiên Phước, nhất là xã Tiên Hiệp, thời gian từ giữa năm 2011 đến nay, tình trạng mua bán nấm lim xanh diễn ra rầm rộ. Nhiều thông tin rao bán nấm lim xanh xuất hiện trên các trang mạng điện tử, nhiều người còn thành lập Cty để thu mua nấm lim xanh, quảng bá, cạnh tranh giá cả, lôi kéo người mua. Có mặt tại địa bàn xã Tiên Hiệp, chúng tôi còn được nghe người dân phản ánh, tình trạng người dân ồ ạt vào rừng hái đủ loại nấm rừng mang về chào bán là nấm lim xanh, có cả một Cty ở Tiên Phước hằng ngày thu mua số lượng lớn để đưa đi Hà Nội, TPHCM tiêu thụ...
 |
| Một trang web rao bán và phân phối nấm lim xanh Quảng Nam tại miền Bắc. |
Gặp lại anh Hoa và một số thanh niên đã cùng anh đi hái nấm lim xanh ở rừng Suối Bùn, các anh cho biết, ở địa bàn Tiên Phước, chỉ có rừng Suối Bùn là có loại nấm lim xanh, nhưng hiện nay đã gần như cạn kiệt. Vì vậy khó có thể có chuyện hằng ngày hàng trăm người dân đổ xô lên rừng hái được hàng chục ki-lô-gam nấm lim xanh về bán cho một số Cty đến thu mua.
Trên thực tế, người dân đã hái tất cả các loại nấm đem về băm nhỏ trộn lại, phơi khô để bán mà thôi. Anh Hoa cũng cho biết, chính vì nấm lim xanh chỉ mọc ở nơi có cây lim xanh khô mục, gần một năm nay, anh đã cùng người thân của mình sang tận Sơn Hà, Quảng Ngãi tìm mua giống cây lim xanh, hiện anh đã trồng được gần 10ha lim xanh tại đồi vườn nhà. Theo anh Hoa, 10-15 năm nữa rừng lim xanh của anh sẽ lớn, lúc đó mới có thể tiếp tục cấy ghép trồng loại nấm lim xanh...
Từ thực tế đó cho thấy đã có nhiều người bệnh tìm mua nấm lim xanh uống mà không biết đâu là nấm thật, đâu là nấm giả, để rồi tiền mất tật mang... Ngành Y tế cần phối hợp với ngành chức năng và chính quyền địa phương có biện pháp kiểm tra, chấn chỉnh tình trạng thu mua, buôn bán nấm rừng ở Tiên Phước, nhằm ổn định tình hình, khuyến cáo người dân cảnh giác khi mua nấm lim xanh để tránh rơi vào “bẫy” của những kẻ lừa đảo sẵn sàng trục lợi trên thân xác người bệnh.
