Bạo hành, khiến vợ tự tử - tội bức tử hay giết người?

ANTD.VN -  Trần Quang Hùng (SN 1978) và chị Đỗ Thị Thu (SN 1980) kết hôn được 5 năm. Trần Quang Hùng thường xuyên uống rượu say sau đó về đập phá đồ đạc trong gia đình và đánh đập chị Đỗ Thị Thu một cách thậm tệ. 

Minh họa: Internet

Nội dung vụ án

Mỗi khi không xoay xở được tiền cho chồng mua rượu, chị Đỗ Thị Thu lại phải gánh chịu những lời lăng mạ cùng trận đòn quái ác của chồng. Có lần chưa hả dạ, Trần Quang Hùng còn kéo chị Đỗ Thị Thu ra ngoài cửa nhà và làm nhục. Do quá uất ức và tủi nhục, chị Đỗ Thị Thu đã nhảy xuống sông để tự tử. Tuy nhiên sau đó chị Thu đã may mắn được người dân cứu sống.

Vấn đề đặt ra trong tình huống này là Trần Quang Hùng có phạm tội hay không?

Ý kiến bạn đọc 

Không bị truy cứu trách nhiệm hình sự 

Theo thông tin của vụ việc, hành vi của Trần Quang Hùng thường xuyên uống rượu say sau đó về đập phá đồ đạc trong gia đình và đánh đập vợ dã man là hành vi bạo lực gia đình. Hành vi này đã vi phạm các quy định tại Nghị định 167/2013/NĐ-CP ngày 12-11-2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng chống bạo lực gia đình.

Việc chị Đỗ Thị Thu nhảy xuống sông để tự sát là hành vi mang tính nhất thời, thiếu suy nghĩ. Tuy nhiên may mắn là chị Đỗ Thị Thu đã được người dân cứu sống. Thực tế, Trần Quang Hùng đã có hành vi bạo lực trong gia đình, ngoài ra do hành vi tự sát của chị Thu chưa nguy hiểm đến tính mạng nên không thể truy cứu trách nhiệm hình sự đối với Trần Quang Hùng mà Hùng sẽ bị xử phạt hành chính với mức phạt là từ 1 đến 2 triệu đồng. 

Võ Quang Hà (Sóc Sơn - Hà Nội)

Phạm tội bức tử

Xét hành vi của Trần Quang Hùng trong vụ việc này cho thấy Hùng đã phạm tội bức tử. Theo quy định của pháp luật, bức tử là hành vi đối xử tàn ác, thường xuyên ức hiếp, ngược đãi hoặc làm nhục người lệ thuộc mình khiến cho người đó tự sát. Thực tế diễn ra là Trần Quang Hùng không chỉ thường xuyên ức hiếp chị Đỗ Thị Thu là vợ mình mà còn có hành vi ngược đãi, đánh đập và làm nhục chị Thu.

Chính bởi những hành động này của Hùng đã khiến cho chị Thu không chịu đựng nổi và dẫn đến hành động tự sát. Vì vậy đã đủ cơ sở để khẳng định Trần Quang Hùng đã phạm tội bức tử với vợ mình và cần phải xử lý Trần Quang Hùng nghiêm minh theo quy định của pháp luật.

Nguyễn Thị Thúy (Trùng Khánh - Cao Bằng)

Phạm tội giết người nhưng chưa đạt

Giết người là hành vi cố ý tước đoạt sự sống của người khác một cách trái pháp luật. Theo quy định của pháp luật, hậu quả chết người không phải là dấu hiệu bắt buộc của tội này mà nó chỉ là dấu hiệu để xác định tội phạm hoàn thành. Nếu hậu quả chết người không xảy ra vì do nguyên nhân chủ quan thì hành vi phạm tội được coi là giết người chưa đạt.

Trong vụ việc này, hành vi đánh đập, ngược đãi và thậm chí làm nhục chị Đỗ Thị Thu của Trần Quang Hùng chính là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới việc chị Thu phải tự tử. Việc chị Thu được người dân cứu sống là nằm ngoài dự định của chị Thu cũng như của Hùng. Do vậy, hành vi của Trần Quang Hùng trong vụ việc này đã phạm tội giết người nhưng ở mức chưa đạt.

Cao Quang Tuấn (Thái Thụy - Thái Bình)

 Bình luận của luật sư 

Qua các tình huống trong vụ việc này có thể thấy, trong trường hợp nếu Trần Quang Hùng thực hiện hành vi ngược đãi, đối xử tồi tệ đối với chị Đỗ Thị Thu mà có chủ đích với mong muốn để chị Thu tự sát thì Trần Quang Hùng sẽ phạm tội giết người với thủ đoạn đặc biệt quy định tại Điều 93, Bộ luật Hình sự.

Tuy nhiên, do chưa xác định được việc Trần Quang Hùng thực hiện hành vi ngược đãi, đối xử tồi tệ đối với chị Đỗ Thị Thu là có chủ đích với mong muốn để chị Thu tự sát hay không và ở đây chị Thu và Hùng có quan hệ vợ chồng với nhau, nên trong trường hợp này Trần Quang Hùng phạm tội bức tử được quy định tại Khoản 1, Điều 100, Bộ luật Hình sự.

Theo đó, khách thể bị xâm hại ở đây là tính mạng của chị Đỗ Thị Thu. Tuy Trần Quang Hùng không trực tiếp thực hiện hành vi tước đoạt sinh mạng của chị Thu nhưng lý do dẫn đến hành vi tự sát của chị Thu hoàn toàn xuất phát từ sự hành hạ, đánh đập, lăng mạ, làm nhục trong thời gian dài của Hùng. Chủ thể trong tội bức tử là những người có quan hệ lệ thuộc nhất định với nạn nhân. Trường hợp này, chị Đỗ Thị Thu có mối quan hệ lệ thuộc với Trần Quang Hùng về hôn nhân, gia đình và ở đây là quan hệ vợ chồng.

Về mặt khách quan của tội phạm: Hành vi khách quan của Trần Quang Hùng thể hiện ở chỗ Hùng thường xuyên ngược đãi đối với chị Thu, khi uống rượu say về thì đập phá đồ đạc trong gia đình và đánh vợ rất dã man. Mỗi khi không lo được tiền rượu cho chồng, chị Thu lại phải gánh chịu những lời lăng mạ tồi tệ cùng những trận đòn quái ác. Có lần chưa hả dạ Hùng còn kéo chị Thu ra đầu làng và làm nhục chị. Qua những hành vi kể trên, có thể thấy chị Thu là nạn nhân của bạo hành gia đình.

Chị Thu là vợ và lệ thuộc vào người chồng là Trần Quang Hùng. Nhưng Hùng không yêu thương chị mà luôn có những hành động cũng như lời nói xúc phạm tới danh dự, nhân phẩm của chị Thu. Những hành vi này không chỉ diễn ra một lần mà nhiều lần, thường xuyên trong suốt một thời gian dài. Do hành vi thường xuyên đối xử tàn ác của Hùng mà đã dẫn tới hậu quả là chị Thu đã có hành vi tự tước đoạt tính mạng của chính mình, đó là nhảy xuống sông tự sát. Theo quy định của pháp luật, quan hệ nhân quả giữa hành vi phạm tội và hành động tự sát của nạn nhân là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm.

Chính những hành vi thường xuyên đối xử tàn ác ngược đãi, làm nhục của Hùng đối với chị Thu làm cho bản thân chị Thu rơi vào tình trạng đau khổ uất ức và tủi nhục, bị hành hạ cả về thể xác và tinh thần. Điều này đã thúc đẩy chị Thu có hành vi tự tước đoạt tính mạng của chính mình khi nhảy xuống sông để tự sát. Như vậy, hành vi của Trần Quang Hùng chính là nguyên nhân trực tiếp gây ra hành vi tự sát của chị Thu.

Về mặt chủ quan của tội phạm: Ở tội này lỗi của người phạm tội là lỗi cố ý gián tiếp hoặc lỗi vô ý do quá tự tin. Vấn đề lỗi trong trường hợp này không được rõ ràng vì vậy lỗi của Trần Quang Hùng ở đây có thể là lỗi cố ý gián tiếp hoặc lỗi vô ý do quá tự tin. Trong thời gian dài Hùng đã có những hành vi đánh đập, mắng chửi, làm nhục chị Thu cũng như đập phá tài sản gia đình bởi thói nghiện rượu của mình.

Như vậy, khi thực hiện những hành vi nói trên, Hùng hoàn toàn có khả năng nhận thức được rằng những hành vi đó có khả năng làm chị Thu bị tổn hại nặng nề không những về thể xác mà còn cả về mặt tinh thần và rất có thể dẫn đến tự sát. Nếu trong trường hợp này Hùng không mong muốn cho hậu quả xảy ra mà chỉ có ý thức bỏ mặc chị Thu tự sát, chấp nhận việc đó thì lỗi của Hùng là lỗi cố ý gián tiếp. Còn nếu Hùng quá tự tin rằng mình có hành hạ, đánh đập chị Thu đến đâu thì chị Thu cũng không dám tự sát thì lỗi của Hùng ở đây là lỗi vô ý do quá tự tin. 

Về ý kiến cho rằng chị Thu nhảy xuống sông tự sát nhưng được người dân cứu không chết nên không thể coi là Trần Quang Hùng đã phạm tội. Để giải đáp vấn đề này, chúng ta cần phân tích về hậu quả của tội bức tử để xác định việc tự sát nhưng không chết của chị Thu có làm thay đổi trách nhiệm hình sự mà Hùng phải chịu hay không.

Tội bức tử được quy định tại Bộ luật Hình sự là tội có cấu thành vật chất, cho nên hậu quả của tội phạm là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm. Cụ thể, hành vi khách quan của người phạm tội phải dẫn đến hậu quả là làm cho nạn nhân tự sát. Tuy nhiên, cần phải lưu ý rằng hậu quả mà tội bức tử đòi hỏi người phạm tội gây ra chỉ là làm cho nạn nhân tự sát chứ không đòi hỏi nạn nhân chết.

Tức là, chỉ cần nạn nhân có hành vi tự sát là tội phạm đã hoàn thành và người phạm tội phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội danh này. Xét cụ thể trong tình huống trên, do quá uất ức và tủi nhục bởi sự đối xử tàn ác và hành vi làm nhục của chồng mình là Trần Quang Hùng mà chị Đỗ Thị Thu đã nhảy xuống sông tự sát. Hành động tự sát của chị Thu đã thỏa mãn đòi hỏi của tội bức tử về hậu quả của tội phạm. Việc tự sát đó có dẫn đến cái chết cho chị Thu hay không không phải là dấu hiệu trong cấu thành tội phạm của tội bức tử, cũng không phải là tình tiết định khung tăng nặng hay giảm nhẹ trách nhiệm hình sự và do vậy không liên quan đến việc giải quyết trách nhiệm hình sự của Trần Quang Hùng trong trường hợp này.

Như vậy, nếu chị Thu tự sát nhưng được người dân cứu nên không chết (hậu quả chết người không xảy ra) thì hành vi của Trần Quang Hùng vẫn thỏa mãn các dấu hiệu của tội bức tử và phải chịu trách nhiệm hình sự về tội bức tử theo Khoản 1, Điều 100, Bộ luật Hình sự.

Luật sư Đoàn Mạnh Hùng (Văn phòng Luật sư Hùng Mạnh)