Màn trình diễn đầy ma mị của nghệ sỹ trình diễn Đào Anh Khánh tại chương trình Đáo xuân 7
Miễn phí mới xem
Thực ra, Phương Vũ Mạnh không phải là người đầu tiên bán vé vào cửa xem nghệ thuật trình diễn. Trước anh, những đêm diễn nghệ thuật đương đại vé thường chỉ được bán với giá vài chục nghìn rồi kèm đồ ăn, thức uống. Vậy là, chủ nhân của buổi biểu diễn chỉ bán vé cho có chứ thực ra là đãi không người xem cả đêm diễn. Ngay đến “Gã khùng” của làng trình diễn Việt, Đào Anh Khánh nổi tiếng với các chương trình trình diễn mang màu sắc ma mị như loạt Đáo xuân cũng rất ít khi dám bán vé vào cửa. Nếu có, Đào Anh Khánh cũng rất “thương” khán giả đã cất công lặn lội đến với studio của anh tại Long Biên mà lấy giá rất “hữu nghị”. Vì thế, khi Phương Vũ Mạnh làm một cú thử với khán giả về mức độ chịu chơi của người xem, và rồi, anh nhận được câu trả lời đầy cay đắng. Có rất nhiều khán giả đến với bộ môn nghệ thuật này để thỏa chí tò mò và vì những mối quan hệ với tác giả nhiều hơn là muốn được xem, được tìm hiểu về loại hình nghệ thuật mới mẻ này.
Tiếc tiền, tâm lý chung của đại đa số khán giả Việt khi đến với các buổi biểu diễn của nghệ thuật trình diễn và body art. Một phần, tâm lý này được giải thích bằng việc từ lâu nay, khán giả Việt đã có thói quen thưởng thức “chùa” không chỉ đối với nghệ thuật đương đại mà ngay với những loại hình đã quen thuộc cũng rất dễ dàng bắt gặp tình trạng này. Điều này hoàn toàn trái ngược với các khán giả nước ngoài với thói quen, đi xem là bỏ tiền mua vé vào cửa. Phần khác, với những cái mới, khán giả thường tỏ ra dè dặt và e ngại trong việc bỏ tiền túi ra để được vào xem. Đặc biệt, chất lượng các chương trình trình diễn của Việt Nam ra sao cũng không ai dám chắc. Đó có thể là màn trình diễn mà chỉ sau đó vài ngày đã bị báo chí lên án như trường hợp của nữ nghệ sỹ Lại Thị Diệu Hà với màn trình diễn “Bay lên” nude phản cảm hay các màn trình diễn lén lút tại các studio chưa được các nhà quản lý kiểm duyệt nội dung.
Màn trình diễn tẩy chay áo chống nắng thiếu thẩm mỹ “Những bóng ma ban ngày” của nữ nghệ sỹ Đoàn Minh Hoàn được tác giả tự bỏ kinh phí tổ chức
Yêu nghề nhưng không sống được bằng nghề
Nói cho cùng, nếu khán giả còn chưa thật sự thoải mái khi đến với các buổi biểu diễn của nghệ thuật đương đại thì đời sống của người nghệ sỹ bị ảnh hưởng nhiều nhất. Như chia sẻ của nữ nghệ sỹ trình diễn Đoàn Minh Hoàn, người vừa có chương trình trình diễn tẩy chay áo chống nắng thiếu thẩm mỹ: chị yêu nghề nhưng không sống được bằng nghề. Trình diễn là nghề tay phải của Đoàn Minh Hoàn nhưng nghề tay trái mới thật sự nuôi sống chị. Hay nghệ sỹ video art Phương Vũ Mạnh, người nổi tiếng với các màn trình chiếu video art về môi trường cũng lặn lội với nghề thiết kế bìa sách, vẽ tranh bán. Trong khi đó, nghệ sỹ trình diễn Đào Anh Khánh thì may mắn hơn với các dự án nghệ thuật nhận được sự tài trợ của các quỹ phát triển văn hóa nước ngoài, cũng đủ để anh rủng rỉnh một thời gian trước khi ra mắt một chương trình mới luôn thu hút sự quan tâm của công chúng bởi sự kỳ quái và ma mị.
Nhìn tổng thể, các chương trình nghệ thuật trình diễn đầu tư nhiều công sức và quy mô từng diễn ra đều lấy nguồn kinh phí tài trợ từ các đại sứ quán nước ngoài, trung tâm văn hóa nước ngoài tại Việt Nam. Sự lệ thuộc về kinh phí đương nhiên ít nhiều sẽ ảnh hưởng đến hướng đi và định hướng của tác phẩm. Trong khi đó, một khi tác phẩm đã được công bố trước công chúng sẽ lập tức tác động đến quan điểm và nhận thức của người xem. Vì thế, khi khán giả còn giữ thói quen thưởng thức nghệ thuật đương đại “chùa” thì loại hình nghệ thuật này còn đứng trước nhiều nguy cơ và thách thức về bản lĩnh văn hóa của người nghệ sỹ.
