Cuộc sống phía sau cổng trời

ANTĐ - Qua dốc Bắc Sum dài uốn lượn, vượt lên cổng trời Quản Bạ rồi lại vòng vèo đổ ập xuống 9 khoanh cua tay áo để thấy ở phía đằng sau cổng trời cao vút án ngữ điểm đầu của Cao nguyên đá Đồng Văn là một thung lũng đẹp, mênh mông, ở đó, người dân vẫn tự hào là được sống ở trên trời.

Cuộc sống phía sau cổng trời ảnh 1Cầu treo qua suối Cán Tỷ

Cán Tỷ, một xã vùng cao ngay phía sau cổng trời Quản Bạ, nơi mà ngửa mặt lên sẽ thấy bốn bề đá cao vút bị chặn bởi mây mù không bao giờ thấy đỉnh núi. Cũng bởi vậy mà người dân Cán Tỷ thường chỉ tay lên những đỉnh núi khuất trên mây mà nói, trên đấy có “người trời”. Sở dĩ vậy là bởi Cán Tỷ có những bản người Mông ở cao nhất trên khắp vùng Cao nguyên đá. Họ lập bản phía trên những đỉnh núi được che phủ bởi những đám mây quanh năm ôm ấp, bao bọc như muốn giấu đi một cổng trời khác đầy bí ẩn phía sau cổng trời Quản Bạ. Mỗi ngày chợ phiên, người trên núi cao lại “vén mây” hạ bước xuống chợ, làm cho một xã thoáng nhìn có vẻ thưa thớt dân cư bỗng trở nên đông vui, nhộn nhịp khác thường. 

Dòng sông Miện (một nhánh thượng nguồn sông Lô) bắt nguồn từ phía bên kia biên giới, chảy qua xã Bát Đại Sơn rồi đổ về Cán Tỷ một dòng trong xanh, uốn lượn như dải lụa mềm ngang thung lũng. Người dân địa phương vẫn gọi khúc này của Lô Giang là suối Cán Tỷ, một cái tên gần gũi với đồng bào sống hai bên bờ suối, con suối đã bồi lên những bờ bãi xanh tươi, những ruộng ngô bát ngát và cả dòng nước ngọt nuôi tôm cá cho cả vùng thung lũng rộng lớn trải dài 4 xã, Bát Đại Sơn, Cán Tỷ, Đông Hà, Lùng Tám để rồi lại xiên vào khe núi tìm đường hợp lưu với dòng sông Nà Cầy tại thành phố Hà Giang mà thành sông Lô hùng vĩ, đưa nước xuôi về phía biển.

Suối Cán Tỷ qua xã Đông Hà nhận được bồi lưu từ một dòng suối nhỏ tạo nên ngã ba vô cùng tuyệt mỹ. Cây cầu dây bắc ngang qua suối như một nét gạch nối sự sống đôi bờ. Ở khúc này, dòng rộng, nước sâu, cuộc sống của người dân mang một nét riêng với những bè cá nhỏ thường chỉ thấy ở vùng đồng bằng, sông rộng. Chiều về, những chiếc thuyền của ngư dân quăng lưới trong ráng chiều vàng nhuộm lên một sắc màu lung linh, hư ảo.

Quốc lộ 4C và dòng Cán Tỷ song hành như hai người tri kỷ ngay từ khúc đầu nguồn cho đến khi hợp lưu ở thành phố Hà Giang. Đến đây, Quốc lộ 4C tiếp tục hành trình ngược dòng sông Lô xuôi ra biển. Một buổi chiều trên Quốc lộ 4C, thong thả chạy xuôi theo dòng Cán Tỷ, những thanh niên người Mông khỏe mạnh, khéo léo dùng xiên bắt cá trên dòng nước. Cá suối Cán Tỷ đặc biệt ngon do có dòng nước xiết và trong, chảy qua nhiều ghềnh đá. Dừng xe, ghé lại bờ suối vắng, cùng xiên cá nướng và thưởng thức những con cá thơm ngon bên bờ suối, nhâm nhi ly rượu ngô thơm nồng trong ráng chiều đang xuống. Cảm xúc của du khách như ở chốn phiêu bồng, đó là câu chuyện về một cổng trời khác lạ phía sau cổng trời Quản Bạ.