Bộ trưởng Bộ Kế hoạch – Đầu tư nhấn mạnh, năm 2015, nước ta bước vào hội nhập sâu hơn với một loạt hiệp định thương mại tự do được ký kết song trở ngại lớn nhất là áp lực cạnh tranh gay gắt ngay trên sân nhà. Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, sự phục hồi của nền kinh tế còn khá mong manh, nhìn vào cơ cấu cũng như cán cân xuất nhập khẩu chủ yếu vẫn là những đóng góp của khu vực doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài.
Điều này đồng nghĩa khu vực doanh nghiệp trong nước đang yếu thế. Việc ưu đãi cơ chế, chính sách đôi khi dễ dãi với doanh nghiệp nước ngoài làm cho doanh nghiệp Việt Nam càng bị thua thiệt. Đại diện Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương chỉ ra, các doanh nghiệp nước ta chưa có chiến lược hội nhập rõ ràng, kinh doanh chủ yếu dựa vào “quan hệ”, kiếm lợi nhuận thông qua địa tô đất đai, khai thác tài nguyên, khoáng sản; năng lực cạnh tranh chủ yếu dựa vào khai thác lao động giá rẻ nên năng suất lao động thấp. Bộ trưởng Kế hoạch – Đầu tư cho rằng, phải tiếp tục đưa ra nhiều chính sách mạnh mẽ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp tư nhân để họ trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế. Nếu không làm được điều này, nước ta không bao giờ có được tăng trưởng bền vững, kinh tế tự chủ.
Giải pháp để trụ vững trước mọi thách thức là phải nâng cao “sức đề kháng” của các doanh nghiệp, nhất thiết phải chuyển mạnh từ kinh doanh dựa trên các mối quan hệ kiểu chộp giật sang kinh doanh bài bản, có chiến lược lâu dài. Cùng với đó, giới chuyên gia khuyến nghị phải đẩy mạnh hơn nữa cải cách kinh tế thị trường, cải thiện môi trường kinh doanh. Nếu không thực hiện những giải pháp này một cách quyết liệt và triệt để, doanh nghiệp nước ta khó thoát khỏi tình trạng yếu thế và lép vế ngay trên sân nhà.
