Dấu tích Đàn tế thời Lý phát lộ tại di chỉ Vườn Hồng
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, trong quá trình thực hiện Dự án khai quật khảo cổ học lô E, các nhà khảo cổ đã tìm thấy một di tích tâm linh đặc biệt thời Lý. Sau quá trình nghiên cứu, các nhà khoa học đã xác định chính xác, đây là di tích tế lễ Trời - Đất của các Hoàng đế đầu thời Lý. Đặc biệt, di chỉ này nằm thẳng trục với kiến trúc Bát giác và hệ thống di tích khu C - D tạo thành một trục tâm linh đặc biệt của khu vực Trung tâm Cấm thành Thăng Long thời Lý.
Xác định tầm quan trọng của di chỉ khảo cổ này, ngày 18-2-2014, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có chuyến khảo sát thực địa. Ngày 5-6, Văn phòng Chính phủ có văn bản số 225/TB-VPCP thông báo ý kiến kết luận của Thủ tướng Chính phủ, trong đó nhấn mạnh: “Chưa triển khai xây dựng phần diện tích bãi xe ngầm tại khu vực có di tích tâm linh thời Lý phát hiện được tại lô E, khu khai quật khảo cổ học Vườn Hồng”. Đến ngày 21-6, Văn phòng Chính phủ tiếp tục có văn bản số 3644/VPCP-KGVX về việc bảo tồn tại chỗ, nguyên trạng di tích tâm linh thời Lý, trong đó nêu: “Giao Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp UBND TP Hà Nội và Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam nghiên cứu để tính toán dự kiến điều chỉnh thiết kế và dự toán khu vực xây dựng đường hầm, bãi đỗ xe ngầm của công trình Nhà Quốc hội trong điều kiện bảo tồn tại chỗ, nguyên trạng kiến trúc tâm linh, đề xuất báo cáo Thủ tướng Chính phủ”.
Để bảo vệ di tích, Viện Khảo cổ học đã có văn bản đề nghị Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng nhà Quốc hội và Hội trường Ba Đình (mới) thực hiện đúng kết luận của Thủ tướng Chính phủ.
Thế nhưng, gần đây, trong quá trình thi công xây dựng gara ngầm ở khu vực này, do không phối hợp với Viện Khảo cổ học, nhà thầu thi công đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến di tích, tập kết vật tư, xả rác sinh hoạt, xả bùn ben-to-nize vào trong khu vực di tích. Đặc biệt, ngày 6-9, nhà thầu thi công của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng nhà Quốc hội và Hội trường Ba Đình (mới) đã đưa máy xúc vào thi công cách kiến trúc trung tâm di tích 1,5m, gây nguy hại trực tiếp đến tính nguyên trạng, tại chỗ của di tích. Nghiêm trọng hơn, chiều tối 28-10, ngay sau khi Viện Khảo cổ học có văn bản về việc phối hợp bảo vệ nguyên trạng tại chỗ di tích, nhà thầu thi công đã tiếp tục có các hành vi xâm hại như: tự ý dịch chuyển mốc ranh giới phạm vi tối thiểu bảo vệ di tích đã được xác định; Đào rãnh rộng 2,5m, sâu 0,8m ngay sát vào di tích kiến trúc phía Đông của khu vực kiến trúc tâm linh đặc biệt đang được bảo tồn nguyên trạng.
Theo ông Bùi Văn Liêm - Phó Viện trưởng Viện Khảo cổ học Việt Nam, trong vài ngày tới, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam sẽ phối hợp cùng các chuyên gia của Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, Hội Di sản Việt Nam và Hội Sử học Hà Nội xây dựng phương án bảo tồn nguyên trạng, đồng thời yêu cầu Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng nhà Quốc hội và Hội trường Ba Đình (mới) điều chỉnh thiết kế cũng như biện pháp thi công.
