Công nhân Trung Quốc đang vận hành thiết bị tại một cơ sở khai thác dầu ở Chad
Chính phủ Cộng hòa Chad đã quyết định rút giấy phép và phạt Tập đoàn Dầu khí quốc gia Trung Quốc (CNPC) tới 1,2 tỷ USD vì đã vi phạm nghiêm trọng Luật Môi trường của quốc gia châu Phi này. Bộ trưởng Bộ Dầu khí Djerassem Le Bemadjiel cho biết, quyết định trên được đưa ra sau khi các dự án đầu tư trong lĩnh vực dầu khí của CNPC, tập đoàn đã đầu tư vào Chad từ năm 2003 và có sở hữu khá lớn trong ngành khai thác dầu khí, đã dẫn tới “sự xuống cấp của môi trường” trầm trọng.
Đích thân Bộ trưởng Bemadjiel đã thị sát và kiểm tra khu vực hoạt động của một chi nhánh thuộc tập đoàn CNPC tại khu vực Koudalwa, nằm cách Thủ đô Ndjamena khoảng 200 km. Người đứng đầu ngành dầu khí của Chad không khó để nhận thấy công ty này đã ngang nhiên vi phạm các tiêu chuẩn về môi trường.
Chỉ nhắm tới lợi nhuận, khai thác dầu đưa về Trung Quốc tiêu thụ, chi nhánh của CNPC tại Koudalwa đã không hề có thiết bị làm sạch số dầu thô bị tràn ra ngoài để giảm chi phí. Bộ trưởng Bemadjiel cho biết: “Họ làm những đường hào khổng lồ và trút dầu thô vào những rãnh này mà không hề bảo vệ. Sau đó họ gọi các công nhân người Chad đến múc chỗ dầu ấy đi, mà không quan tâm đến việc bảo hộ cho công nhân”.
Hiện CNPC và Chính phủ Chad đang tiếp tục tranh cãi về khoản tiền phạt 1,2 tỷ USD bởi phía Trung Quốc cho rằng khoản tiền phạt này quá cao, đồng thời không muốn trả bằng tiền mà trả dần bằng… dầu mỏ. Đáp lại, Bộ trưởng Tư pháp Chad, ông Abdoulaye Sabre Fadoul cho biết, chính phủ nước này đã đệ đơn kiện tập đoàn Trung Quốc lên một tòa án ở Thủ đô Ndjamena và Tòa án Trọng tài quốc tế ở Paris (Pháp) vì đã “hủy hoại nghiêm trọng môi trường và đe dọa cuộc sống của người dân”.
Quyết định mạnh tay của Chính phủ Chad với CNPC đã khiến các tập đoàn và công ty Trung Quốc vốn đẩy mạnh hoạt động vơ vét, thâu tóm tài nguyên tại châu Phi nhiều năm qua không khỏi giật mình. Họ lo rồi đây sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức khi các quốc gia trên Lục địa đen đã nhận ra bản chất thâu tóm tài nguyên của giới đầu tư Trung Quốc.
Trước đây, để giải cơn khát tài nguyên phục vụ cho sự trỗi dậy kinh tế, các tập đoàn Trung Quốc ào ào “đổ bộ” vào châu Phi, lấn lướt các tập đoàn phương Tây bằng nhiều lời hứa hẹn đường mật về đầu tư để phát triển kinh tế, xã hội... tại các vùng nghèo khó. Tuy nhiên, nay thì các quốc gia châu Phi thay vì dễ dàng “gật đầu” trước các dự án “khủng”, đã bắt đầu tỏ ra quyết đoán hơn để kiềm chế tình trạng các công ty Trung Quốc gây ô nhiễm, bóc lột và chiếm đoạt tài nguyên của họ.
Trước Cộng hòa Chad, Chính phủ Gabon cũng đã rút giấy phép khai thác của một công ty trực thuộc Tập đoàn Hóa dầu Trung Quốc (SINOPEC) tại một mỏ dầu mỏ quan trọng với cáo buộc gây ảnh hưởng môi trường và quản lý yếu kém. Quan chức Gabon còn dọa sẽ rút giấy phép khai thác của các doanh nghiệp Trung Quốc ở những mỏ dầu khác.
