Nhiều kỳ vọng đổi mới cách dạy, cách học bậc phổ thông sau năm 2015
Bỏ truyền thụ kiến thức thụ động
GS. Đinh Quang Báo, nguyên Hiệu trưởng trường ĐH Sư phạm Hà Nội, Trưởng nhóm nghiên cứu về đổi mới chương trình, sách giáo khoa sau năm 2015, khẳng định đề án sẽ hướng đến hình thành năng lực người học thay vì tập trung vào nội dung kiến thức như hiện nay. Theo đó, chuẩn giáo dục không còn được đo bằng lượng kiến thức văn hóa mà được xét trên 3 phương diện là phẩm chất, kỹ năng học tập phổ quát và kỹ năng thuộc các lĩnh vực học tập. Mục tiêu hình thành năng lực chung, năng lực chuyên biệt ngay từ bậc phổ thông là để con người có tiềm lực phát triển, thích nghi với hoàn cảnh sống, học tập, làm việc luôn biến đổi trong cuộc sống.
Cùng với đó, phương án thay đổi toàn diện cách kiểm tra đánh giá được đặt ra để phù hợp với mục tiêu mới. Điểm mới căn bản là thang đo đánh giá năng lực không quy về một nội dung đã học mà được quy chuẩn theo mức độ phát triển năng lực người học. Việc đánh giá năng lực tập trung vào sự tiến bộ của người học hơn là mục tiêu đánh giá để xếp hạng giữa các học sinh.
Để giải quyết vấn đề quá tải, GS. Đinh Quang Báo cho rằng giải pháp tích hợp sẽ giải quyết được tình trạng học quá nhiều môn, quá nhiều kiến thức. Các thành viên ban soạn thảo đề án kỳ vọng việc tích hợp sẽ làm thay đổi một cách căn bản trong toàn bộ hoạt động giáo dục phổ thông, từ nội dung, phương pháp đến cách thức đánh giá. Việc có một chương trình giảm số đầu môn học bắt buộc, tăng các môn học, chủ đề tự chọn sẽ giúp học sinh có vốn kiến thức rộng, gắn với thực tiễn và chuẩn bị tâm thế hướng nghiệp, hướng nghề.
Nhiều thay đổi sau năm 2015
Sau năm 2015, dự kiến kỳ thi tuyển sinh đầu vào THCS, THPT sẽ giao quyền tự chủ hoàn toàn cho các trường. Bộ GD-ĐT sẽ giao việc tổ chức và xử lý kết quả thi tốt nghiệp THPT cho các sở GD-ĐT, Bộ chỉ giữ nhiệm vụ quản lý vĩ mô là ban hành quy chế thi, phôi bằng và xây dựng hệ thống câu hỏi, bài tập. Kết quả xếp loại bằng tốt nghiệp được xét trên cơ sở kết quả đánh giá cả quá trình học và kết quả thi. Để có cơ sở so sánh, đối chiếu sự tăng trưởng chất lượng theo thời gian, Bộ GD-ĐT cũng sẽ tổ chức đánh giá định kỳ quốc gia ở lớp cuối mỗi cấp học với các lớp 5, 9, 12.
Sau năm 2015, cơ cấu phổ thông dự kiến vẫn giữ nguyên 12 năm gồm: cấp tiểu học 5 năm (từ lớp 1 đến lớp 5), độ tuổi từ 6 đến 11; THCS: 4 năm (từ lớp 6 đến lớp 9), độ tuổi từ 12 đến 15; THPT: 3 năm (từ lớp 10 đến lớp 12), độ tuổi 16 đến 18. Từ năm học 2016-2017 đến 2021-2022, chương trình, sách giáo khoa phổ thông sau năm 2015 sẽ được tiến hành thử nghiệm và dạy đại trà.
Bên cạnh đó, sau năm 2015, hệ thống chương trình giáo dục phổ thông sẽ giảm số môn học bắt buộc, tăng số môn học tự chọn, giảm số môn học ở từng cấp học, tăng cường các hoạt động giáo dục. Cấp tiểu học hiện có 11 môn học và 3 hoạt động giáo dục, sau năm 2015 sẽ có 5 môn học và 4 hoạt động giáo dục. Cấp THCS hiện có 13 môn học và 4 hoạt động giáo dục, sau năm 2015 sẽ có 10 môn học và 3 hoạt động giáo dục; lớp 10 của cấp THPT hiện có 13 môn học và 5 hoạt động giáo dục, sau năm 2015 sẽ có 11 môn học với 2 hoặc 3 chủ đề tự chọn và 3 hoạt động giáo dục… Tuy nhiên, vấn đề tích hợp này như thế nào vẫn còn nhiều bàn cãi với hạn chế về trình độ giáo viên, cơ sở vật chất, phương pháp dạy và học...
